| Bùi
Giáng, thi sĩ kỳ dị |
Trần Đình Thu |
Người viết sách với tốc
độ kinh hồn
Bùi
Giáng là một con người gây kinh ngạc cho bất kỳ ai quan tâm đến ông.
Làm thơ, dịch tiểu thuyết của các tác gia danh tiếng trên thế giới,
viết sách nghiên cứu triết học đông tây kim cổ với những kiến thức
vô cùng uyên bác… nhưng Bùi Giáng đồng thời lại còn chạy nhảy la hét
ngoài đường trong bộ dạng của những con người mà ta quen gọi là
điên.
Cuộc đời Bùi Giáng vì vậy luôn được bao phủ bởi vô số những giai
thoại ly kỳ, những thông tin hư hư thực thực. Trước nay, có khá
nhiều bài viết về ông nhưng đều rất tản mạn, hầu hết chỉ là những
bài lẻ tẻ đăng báo hoặc bài của nhiều người viết trong các tuyển tập
hoặc đặc san kỷ niệm Bùi Giáng. Dựa trên những tài liệu có được và
những tác phẩm của ông, chúng tôi cố gắng cung cấp cho bạn đọc những
thông tin tương đối có hệ thống về diện mạo của con người tài năng
thuộc hạng siêu phàm nhưng rất kỳ dị này.
Từ
năm 1962 trở đi, Bùi Giáng liên tục cho ra đời nhiều đầu sách. Mỗi
năm đều đều vài ba cuốn. Càng về sau càng nhiều hơn. Nói về số
lượng, thì ông là một tác giả có tác phẩm in ra đứng vào hàng kỷ lục
ở miền Nam trước 1975. Sách của ông có thể chất thành chồng
cao cả mét, thơ thì phải kể bằng đơn vị ngàn bài. Tuy nhiên, ông
hoàn toàn không phải một học giả cần mẫn, suốt ngày giam mình trong
thư viện, miệt mài bên trang sách mà thậm chí còn ngược lại. Nhiều
người từng gần gũi ông ngạc nhiên nói rằng họ chỉ thấy Bùi Giáng
suốt ngày lang thang rong chơi nhàn nhã, bia rượu uống tràn, thế
nhưng khi nhà xuất bản cần, chưa đến một ngày ông đã mang đến cả năm
bảy trăm trang sách. Vậy ông viết sách vào lúc nào?
Một
nhà văn gần gũi với Bùi Giáng trước năm 1975 kể lại chuyện viết sách
của ông như sau: "Tôi chỉ kể tới Bùi Giáng, bởi suốt thời kỳ đó, có
thể nói, thầy Thanh Tuệ (Giám đốc Nhà xuất bản An Tiêm lúc đó) vì
một tấm lòng liên tài đặc biệt, chỉ mê thích thơ văn Bùi Giáng, đã
dành trọn phương tiện cho ưu tiên xuất bản tác phẩm của Bùi Giáng
trước mọi tác giả khác. Và giai đoạn có thể đặt tên là giai đoạn Bùi
Giáng này, An Tiêm đã in đêm in ngày, in mệt nghỉ, vì những năm
tháng đó chính là những năm tháng đánh dấu cho thời kỳ sáng tác kỳ
diệu sung mãn nhất của Bùi Giáng, cõi văn cõi thơ Bùi Giáng bấy giờ
ào ạt vỡ bờ, bát ngát trường giang, mênh mông châu thổ, Bùi Giáng
bấy giờ mỗi tuần viết cả ngàn trang khiến chúng tôi bàng hoàng khiếp
đảm".
Nhà
văn này kể tiếp: "Vậy mà mỗi lần gặp thi sĩ hồi đó, cảm tưởng bao
giờ cũng giữ được là đã gặp một Bùi Giáng rất nhàn rỗi, rất rong
chơi. Bước chân vào nhà thầy Thanh Tuệ, chúng tôi đã thấy Bùi Giáng
ngồi đó trước, tươi cười, ung dung trong cái phong thái của một con
người nhàn nhã nhất thế giới, chẳng có một dấu vết nhỏ nào của một
người viết đang gió táp mưa rơi với ngàn ngàn trang sách". Ai cũng
lấy làm ngạc nhiên và cố gắng tìm hiểu nhưng không thể nào hiểu nổi.
Chưa bao giờ những người gần gũi Bùi Giáng bắt gặp ông đang ngồi
viết sách. Vắn tắt là Bùi Giáng chẳng làm gì hết, chẳng ai một lần
nhìn thấy Bùi Giáng đang làm gì hết. Thầy Thanh Tuệ cũng chỉ lắc đầu
cười: "Tôi cũng lấy làm kỳ. Ảnh lang thang suốt ngày, chẳng thấy lúc
nào ngồi viết hết. La cà hết nơi này đến nơi khác, uống rượu say
ngất rồi về lầu lăn ra sàn ngủ, nhiều ngày bỏ cả bữa ăn. Đêm cũng
không thức, chỗ nằm tối thẳm. Nhưng ảnh viết tôi in không kịp, nói
ảnh tạm ngừng thì ảnh ngừng. Còn nói ảnh đem bản thảo tới thì nói
buổi sáng buổi chiều ảnh đã tới ném bịch xuống cả năm, bảy trăm
trang. Cứ thế đem sắp chữ thôi, đâu có thì giờ đọc. Điều kỳ lạ là
thể loại trước tác nào ảnh cũng có ngay sách, dễ dàng và nhanh vô
tả. Từ thơ đến văn. Từ một cuốn tiểu luận về Camus đến một cuốn tiểu
luận về Nguyễn Du. Từ dịch thuật tiểu thuyết tới phê bình triết học.
Tất cả như đùa như chơi vậy".
Có
người ngạc nhiên quá, tìm cách rủ Bùi Giáng tới quán uống rượu để
tìm hiểu. Nhưng chỉ tốn rượu đãi Bùi Giáng chứ chẳng khai thác được
chút thông tin nào. Vặn hỏi mãi ông cũng không giải thích điều gì.
Bùi Giáng chỉ cười cười, đốt điếu thuốc, cầm lấy ly rượu và nói "vui
thôi mà" trước sự ngơ ngẩn của người hỏi chuyện. Trước sau ông không
hề giải thích bất cứ thắc mắc nào. Nhà văn kể trên nói tiếp: "Chừng
như ông không có gì giải thích, sự thành hình một tác phẩm nơi Bùi
Giáng cuối cùng vẫn là một bí ẩn hoàn toàn trong cái vùn vụt, cái
bất tuyệt thao thao, cái chớp mắt đã là của nó. Ừ, vui, ba chữ "vui
thôi mà" là câu trả lời mơ hồ nghịch ngợm duy nhất của Bùi Giáng
trước mọi sự tìm hiểu".
Xem tiếp :
Bài thơ lạ lùng của anh chăn bò
|
