Tuệ giác và sự phục hồi sau
tai biến mạch máu não*
(My
stroke of insight)
CHƯƠNG 8
PHÒNG TRỊ LIỆU THẦN KINH
Khi các bác sĩ hài lòng về công việc cứu sống tôi đã xong, họ cho
lệnh chuyển tôi sang khu điều trị thần kinh. Ở đây, tôi nhìn mọi
người có mặt như những khối năng lượng di động. Bác sĩ, y tá đến và
đi như những luồng ánh sáng chói chang. Ai cũng vội vã và họ không
biết làm sao để “trao đổi” với tôi. Bởi vì tôi không nói được và
cũng không hiểu họ nói gì. Tôi thật là mệt mỏi và mất nhiều năng lực
khi phải tiếp xúc với họ trong 48 tiếng đồng hồ đầu: Họ muốn thử xem
các tế bào thần kinh của tôi đã thiệt hại đến đâu. Lẽ ra họ chỉ cần
làm một cuộc thử nghiệm, rồi chia sẻ dữ kiện với nhau thì tôi đỡ mệt
biết bao. Đằng này, ai cũng muốn có kết quả thử nghiệm của mình một
cách riêng lẻ. Tôi tuy không hiểu họ nói gì, nhưng cũng đoán được
bằng cách nhìn vẻ mặt và cử chỉ của họ. Có người quan tâm tới an
nguy của bệnh nhân khiến tôi thấy dễ chịu với họ. Họ như mang lại
cho tôi niềm tin và nhiều năng lượng. Cũng có người rất lơ là, làm
việc lấy lệ khiến tôi không an tâm và tôi như bị cướp bớt năng lượng
đi. Như một y tá mang một khay thức ăn sáng, để “kịch” lên bàn trước
mặt tôi, rồi quay đi vội vã. Tôi muốn uống nước mà không biết làm
sao mở hộp với chỉ có một tay. Tôi phải nhấn chuông gọi người khác
vào giúp.
Tinh trạng của tôi bây giờ có khá hơn ở vài lĩnh vực: máu không còn
chảy, đầu không còn đau, một vài nơi của não bộ trái vẫn chưa bị tàn
phá; nhưng sự phục hồi không phải là đơn giản. Điều đáng lo nhất là,
mặc dù sự xuất huyết đã cầm, bán cầu não trái vẫn còn im lặng. Điều
đó không có nghĩa là tôi không suy nghĩ được, nhưng là suy nghĩ khác
với bình thường, không còn theo đường thẳng (quá khứ, hiện tại, vị
lai) và chỉ bằng hình ảnh. Nghĩa là chỉ còn có não bộ phải làm việc.
Chẳng hạn, một bác sĩ trắc nghiệm tôi bằng câu hỏi: “Ai là tổng
thống của nước Mỹ?”. Để cho tôi chú ý, trước hết ông ta phải làm cho
tôi biết đó là câu hỏi dành cho tôi. Khi tôi đã chú ý và nhận biết
mình bị hỏi, người hỏi phải lặp lại để tôi chú ý đến những âm thanh
đã phát ra và nhìn đôi môi xem họ đã nhóp nhép như thế nào. Nếu có
người khác đang nói ồn ào, tôi không thể nghe được. Điều này cũng
tương tự như bạn nói chuyện qua điện thoại di động mà gặp phải tiếng
ồn kế bên. Cho nên người nói phải nói thật chậm và phát âm thật rõ
ràng. Sau khi nhận diện được câu hỏi rồi, vì não bộ trái đã bị
thương, não bộ phải mới làm việc và đi tìm trong bộ nhớ xem hình ảnh
một “tổng thống” là như thế nào. Biết được ý niệm đó rồi, đi tìm
tiếp theo hình ảnh “nước Mỹ“ ra làm sao. Rồi, mới sang tìm hiểu cách
hỏi. Cách hỏi đây ở thì “hiện tại“, vậy người hỏi muốn hỏi về ông
tổng thống hiện tại, không phải ông nào khác. Xong, mới tới phần trả
lời. Lại phải đi tìm hình ảnh của ông tổng thống đương nhiệm. Như
vậy, tất cả nghĩa lý của câu hỏi và câu trả lời, tôi chỉ tìm bằng
hình ảnh, không phải bằng chữ nghĩa. Thành ra kết quả rất lâu và rất
mệt mỏi cho tôi. Mọi người cho rằng tôi trả lời câu hỏi quá chậm,
chậm hơn thời gian quy định. Thế là tôi “thất bại” trong cuộc thử
nghiệm.
Vì chỉ có não bộ phải làm việc và chỉ cung cấp “hình ảnh”, nên sự
tìm kiếm hình ảnh trong não thùy phải rất là chậm chạp. Tôi rất lấy
làm tiếc là những người trong giới y học chưa hề biết điều này. Nên
họ đã không đủ hiểu biết và kiên nhẫn để xử sự thích hợp với những
trường hợp bệnh nhân như tôi. Tai biến mạch máu não là nguyên nhân
hàng đầu làm con người trở nên bất lực trong sự vận hành cơ thể. Và
trong số người bị tai biến, có gấp 4 lần tai biến xảy ra ở não bộ
trái khiến khả năng ngôn ngữ của họ bị tê liệt và không còn nói năng
hay đọc viết được. Những người bị tai biến mà sống sót, vì vậy nên
chia sẻ kinh ngiệm với nhau để biết bộ óc của mình đã phục hồi đến
đâu và cách nào. Nếu các bác sĩ biết để ý hơn trong sự trị liệu ở
những giờ phút đầu thì sẽ giúp ích cho bệnh nhân phục hồi nhiều hơn.
Tôi muốn các bác sĩ phải chú ý xem xét bộ óc của bệnh nhân còn đang
hoạt động như thế nào, chứ không phải xem bộ óc có hoạt động hay
không, thì mới giúp ích bệnh nhân phục hồi được. Mỗi bệnh nhân một
khác. Bác sĩ không nên dùng một tiêu chuẩn chung để phán định mọi
người. Như trường hợp tôi, kiến thức của tôi rất mênh mông sau những
năm dài học hỏi và nghiên cứu - nhưng không làm sao “lấy ra” được từ
bộ óc tê liệt. Nói cách khác, tôi không phải là người dốt hay ngu;
tôi chỉ là người “bệnh”.
Hãy tưởng tượng, bỗng nhiên bạn bị mất dần các khả năng tiếp nhận và
phản ứng với ngoại cảnh của mình. Trước hết, bạn không còn phân biệt
nghĩa lý của âm thanh đến tai bạn. Bạn không phải điếc, nhưng bạn
chỉ nghe tiếng người nói với bạn như tiếng ồn ào, không nghĩa lý gì.
Bạn muốn nói, lại nói không ra tiếng; hoặc ra tiếng mà không ai hiểu
được; hoặc nói ý này mà ra lời kia. Rồi, bạn không còn thấy được
hình dáng của mọi vật chung quanh. Bạn không phải đui, nhưng chỉ vì
không còn ý thức về không gian ba chiều và các màu sắc. Bạn không
còn khả năng phận biệt sự di chuyển của các vật, cũng như hình vóc
giới hạn lớn nhỏ của chúng. Cũng không phân biệt được các mùi thơm
thúi, hôi tanh xung quanh; chỉ biết cái khí quyển bao trùm đó làm
bạn ngộp thôi. Rồi ánh sáng mọi loại, từ ánh sáng đèn đến ánh sáng
mặt trời, cho bạn cảm giác như chúng là những mũi dao bén đâm vào óc
bạn, đau nhức không thể chịu nổi. Đó mới là một vài mô tả về tình
trạng người bị tai biến não!
Cả buổi chiều hôm đó, tôi trốn vào giấc ngủ. Chỉ có giấc ngủ mới làm
ý thức của tôi khép lại trước thế giới bên ngoài. Mới không còn bị
các y tá, bác sĩ quấy rầy làm tiêu tan hết những năng lượng rất ít
còn sót lại trong tôi. Thật tình nếu tôi còn ở bệnh viện lâu hơn sự
cần thiết, tôi đã không bao giờ hoàn toàn hồi phục. Vậy mà, vì tình
trạng quá nặng, tôi cũng đã mất 8 năm, trong kiên trì và cương quyết
để phục hồi.
Xem tiếp.....
|