Thay đổi cấu trúc não bộ
từ việc hành thiền
Thời gian qua, các nhà khoa học thuộc Bệnh viện Đa khoa
Massachusetts, Hoa Kỳ đã tiến hành nghiên cứu về sự thay đổi của cấu
trúc não bộ thông qua quá trình thực tập chánh niệm.
Các nhà nghiên cứu đã mời các đối tượng nghiên cứu tham gia vào
chương trình thực tập thiền chánh niệm trong vòng 8 tuần. Và kết quả
nghiên cứu cho thấy có những sự thay đổi có thể đo lường được trong
các vùng liên quan đến trí nhớ, cảm nhận về bản thân, sự cảm thông
và stress.
Tiến sĩ Sara Lazar, một trong những thành viên chính của nhóm nghiên
cứu, phát biểu: “Mặc dù việc hành thiền thường gắn với cảm giác của
sự bình an và thư giãn cơ thể, nhưng các hành giả đã thực tập thiền
trong một thời gian dài cho thấy rằng việc hành thiền còn đem lại
những lợi ích về tâm lý và nhận thức, và những tác động ấy kéo dài
suốt cả ngày. Nghiên cứu này còn chứng tỏ rằng, những thay đổi trong
cấu trúc não bộ có thể làm nền tảng cho một vài sự cải tiến đã được
báo cáo và người ta không chỉ cảm thấy tốt hơn vì họ đã dành thời
gian để thư giãn”.
Những nghiên cứu trước đó của Tiến sĩ Lazar cùng cộng sự và của
những nhà khoa học khác cho thấy có những sự khác nhau về cấu trúc
não bộ giữa những hành giả từng thực tập thiền nhiều năm và những
người chưa hề hành thiền, có sự dày lên của võ não ở những khu vực
liên quan đến sự chú ý, sự hòa hợp cảm xúc. Tuy nhiên, những khám
phá ấy chưa thể chứng minh rằng những sự khác biệt đó được tạo ra
nhờ sự hành thiền.
Trong nghiên cứu hiện tại, những hình ảnh cộng hưởng từ (Magnetic
Resonace Image - MRI) được chụp lại từ cấu trúc não bộ của 16 đối
tượng tham gia nghiên cứu vào hai tuần trước khi tham gia và sau khi
đã tham gia chương trình "Giảm stress dựa vào chánh niệm”
(Mindfulness-Based Stress Reduction - MBSR) trong vòng 8 tuần tại
Trung tâm Chánh niệm của Đại học Massachusetts. Ngoài các cuộc gặp
mặt hàng tuần, trong đó có thực tập thiền chánh niệm, đối tượng tham
gia còn nhận được các file âm thanh hướng dẫn thực hành thiền và
được yêu cầu theo dõi thời lượng họ thực hành mỗi ngày. Một tập hợp
các hình ảnh cộng hưởng từ não bộ của một nhóm những người không hề
hành thiền cũng đã được chụp trong khoảng thời gian tương tự.
Các đối tượng nghiên cứu có thực hành thiền báo cáo là trung bình họ
dành khoảng 27 phút để thực hành thiền chánh niệm mỗi ngày và các
câu trả lời của họ trong bảng câu hỏi về chánh niệm cho thấy những
cải thiện đáng kể so với các câu trả lời của những người không hành
thiền. Phần phân tích về những hình ảnh cộng hưởng từ, tập trung vào
các khu vực liên quan đến những khác biệt gắn với sự hành thiền được
tìm thấy trong các nghiên cứu trước đây, cho thấy rằng, có sự gia
tăng về mật độ chất xám ở đồi hải mã trong não bộ - khu vực được cho
là đóng vai trò quan trọng đối với việc học và trí nhớ - và ở những
cấu trúc liên quan đến sự ý thức về bản thân, về lòng thương yêu và
sự quán xét nội tâm. Các đối tượng nghiên cứu còn cho biết là có sự
suy giảm stress, điều này cũng tương quan đến sự sụt giảm mật độ
chất xám ở khu vực amygdala - khu vực đóng vai trò quan trọng đối
với sự mệt mỏi và căng thẳng. Tuy nhiên, không thấy có sự thay đổi
trong cấu trúc liên quan đến sự tự ý thức, được gọi là insula, như
đã được xác định trong các nghiên cứu trước đó. Các nhà nghiên cứu
cho rằng, cần phải thực hành thiền trong thời gian dài mới có thể
tạo ra những thay đổi ở khu vực đó. Không có chi tiết nào trong số
những thay đổi này đã được tìm thấy ở nhóm đối chứng, nhóm những
người chưa hề hành thiền. Điều này cho thấy rằng, những thay đổi ấy
không chỉ đơn thuần là kết quả từ sự trôi qua của thời gian”.
Tiến sĩ Britta Holzel chia sẻ: “Thật thú vị khi xem tính mềm dẻo của
não bộ và thông qua thực hành thiền định, chúng ta có thể đóng một
vai trò tích cực trong việc thay đổi bộ não và có thể làm tăng sức
khỏe cũng như chất lượng cuộc sống của mình. Những nghiên cứu khác
trong các nhóm bệnh nhân khác nhau đã chỉ ra rằng, thiền định có thể
cải thiện đáng kể một loạt các triệu chứng và hiện chúng tôi đang
điều tra các cơ chế cơ bản trong não bộ đã tạo điều kiện cho sự thay
đổi này”.
Tiến sĩ Amishi Jha, một nhà thần kinh học của Đại học Miami, người
đã nghiên cứu nhũng tác động của việc thực tập chánh niệm của các cá
nhân trong những tình huống nhiều căng thẳng, nói: “Những kết quả
này đã làm sáng tỏ các cơ chế hoạt động của việc thực tập chánh
niệm. Chúng chứng tỏ rằng, những người lần đầu tiên bị stress có thể
giảm được căng thẳng trong vòng 8 tuần thực tập chánh niệm, và sự
thay đổi dựa trên kinh nghiệm này tương ứng với những thay đổi cấu
trúc ở vùng amygdala, phát hiện này mở ra cánh cửa cho nhiều khả
năng nghiên cứu thêm về tiềm năng của MBSR đối với việc bảo vệ và
chống lại các rối loạn liên quan đến stress, chẳng hạn như rối loạn
căng thẳng hậu sang chấn”.
MINH NGUYÊN (Theo The Mindful Word)
Nguồn:
TVO |