Khám phá Nam cực nguyên thủy
-
PSN - 20.06.2009 | Chi Giao
Lớp băng dày 3km đã chôn giấu vẻ đẹp nguyên thủy của cảnh quan Nam Cực
với những đỉnh núi và thung lũng kì vĩ trong suốt 14 triệu năm qua.
Núi
Gambertsev vẫn được lưu giữ bên dưới dải băng.- (Ảnh:
Newscientist.com)
Fausto Ferraccioli, một nhà nghiên cứu Nam Cực người Anh cho biết, Nam
Cực là vùng tích trữ băng lớn nhất Trái đất, tuy nhiên những hiểu biết
về nơi này lại rất hạn chế. Và định hướng đầu tiên đối với các nhà
khoa học chính là vùng núi Gamburtsev.
Họ tin rằng nơi này đủ lạnh để có thể hình thành dòng sông băng đầu
tiên. Không chỉ vậy, vị trí tại trung tâm của dải băng phía Đông Nam
Cực cũng như độ cao của núi Gamburtsev đã biến nơi này thành một điểm
lí tưởng để lưu giữ thông tin về sự xuất hiện băng đá đầu tiên.
Nhờ vào hệ thống dò tìm và định vị radar, các nhà nghiên cứu đã vẽ lại
bản đồ vùng núi Gamburtsev.
Các nhà khoa học cũng cho rằng, nghiên cứu của họ còn cung cấp những
thông tin quan trọng về sự ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đối với sự
tan chảy của những dải băng.
Cảnh quang Nam Cực cổ đại, bí ẩn phủ băng
Đến từ Viện Nghiên cứu địa cực Trung Quốc, TS Sun Bo dẫn đầu cuộc
nghiên cứu về dải băng ở Đông Nam Cực. Ông và đồng sự đã du hành bằng
xe kéo suốt chặng đường 1.235km từ trạm nghiên cứu đặt tại bờ Đông của
Nam Cực để đến đỉnh cao nhất Dome A, gần trung tâm rặng Gamburtsev.
Đội
nghiên cứu đang trên đường đến Dome A.- (Ảnh: Newscientist.com)
Sau khi đến nơi, đội của TS Sun dán thiết bị radar vào xe kéo và cho
cỗ xe chạy khắp khu vực băng hà có diện tích 900km2 để thực
hiện đo vẽ một cách tỉ mỉ. Thiết bị đã khám phá một cảnh quan mà cách
đây 14 triệu năm không khác gì những ngọn núi ở châu Âu.
TS Martin Siegert, Trưởng khoa Khoa học địa lý của Đại học Edinburg,
vô cùng phấn khởi với khám phá mới này. Ông cho biết đội nghiên cứu
đã rất may mắn được chứng kiến một bức tranh rõ ràng về quang cảnh bên
dưới lớp băng.
Họ đã khám phá toàn bộ hệ thung lũng với những ngọn núi tại bờ rìa và
thung lũng nằm giữa vùng nghiên cứu. Điều này thật sự hoàn hảo vì đã
cho phép những nhà nghiên cứu vạch ra tỉ mỉ cấu tạo của thung lũng
trước khi bị lấp đầy băng đá cũng như dòng chảy của nước trước khi
đóng băng hoàn toàn ở đó.
Quang cảnh
ngoạn mục của rặng Gamburtsev với những đỉnh nhọn
và thung lũng treo xung quang một hẻm núi bị băng cắt sâu - (Ảnh:
Newscientist.com)
Sóng radar thật sự thể hiện sức mạnh của mình trong những cuộc thăm dò
như thế này. Khi sóng radar truyền đến mặt phân giới giữa băng và đá,
sự khác nhau về đặc tính của hai bề mặt sẽ khiến sóng radar phản hồi
lại. Các nhà nghiên cứu đã đo lường thời gian truyền sóng hai chiều,
sau đó dựa vào vận tốc truyền của sóng để có thể xác định được độ dày
của lớp băng phủ.
Rặng Gambertves có vĩnh viễn đóng băng cùng thời gian?
Bằng cách xem xét những kiểu khí hậu cổ, những nhà khoa học trước đây
đã ước lượng rằng dải băng Đông Nam Cực hình thành cách đây khoảng 14
triệu năm, chôn vùi và lưu giữ quang cảnh núi Gamburtsev bên dưới lớp
băng dày 3km.
Trái đất
đang nóng dần lên - (Ảnh: NASA).
TS Siegert cho biết, cần nhiệt độ trung bình hằng năm duy trì ở khoảng
-3°C để sông băng hình thành. Nhiệt độ trung bình hằng năm
ở Nam Cực cho đến nay là -60°C vì vậy có thể chắc chắn rặng
Gambertves là di tích của Nam Cực trước khi các dải băng hình thành.
Trong khi khí hậu Trái đất đã thay đổi hơn 14 triệu năm thì ở trung
tâm của Nam Cực, không có gì thay đổi.
Kết quả nghiên cứu đưa ra những hiểu biết về sự ổn định của lớp băng –
một vấn đề tầm cỡ. Nếu toàn bộ dải băng này gãy đổ và tan chảy, mực
nước biển sẽ dâng cao 60m và nhấn chìm tất cả vùng duyên hải.
Quang cảnh
kì vĩ của rặng Gamburtsev
(mô phỏng) trước khi bị băng hà bao phủ. - (Ảnh: Newscientist)
Những núi băng đang đối mặt với sự thay đổi khí hậu toàn cầu và điều
kiện cần thiết để có thể duy trì hình thái của mình. TS Siegert đồng
thời cảnh báo, nếu lượng khí CO2 trong khí quyển tiếp tục
tăng lên thì trong khoảng 1000 năm, cảnh quan Nam Cực trở lại y hệt
trước khi có sự tồn tại của những dải băng khổng lồ.
Chi Giao
(Theo BBC)
Đã
đăng:
VietNamNet
