|
Tưởng niệm Thầy
Biết nói và viết gì đây khi văn chương chữ nghĩa chỉ còn là những
cánh sao rơi. Vì bầu trời Paris giờ đây đã chợt tối. Xin mượn những
vần thơ để tiễn Thầy.
Paris phố mây giăng màu ảm đạm
Khánh Anh buồn tiễn biệt bóng Thầy đi
Thầy đã vào đời cách đây ba phần tư thế kỷ. Thầy xa quê cũng đã gần
50 năm trời. Từ những ngày xuất gia học đạo, rồi làm Hiệu Trưởng
Trường Trung Học Bồ Đề Nguyên Thiều Bình Định năm 1965-1967. Thế
rồi, Thầy đã cất bước ra đi và chưa một lần trở lại. Đến xứ Hoa Anh
Đào để miệt mài kinh sử, rồi Thầy vâng lệnh Giáo Hội đến Paris từ
đầu thập niên 70. Kể từ ấy đến nay hơn 40 năm nơi xứ Tuyết trời Tây,
Thầy đã gầy dựng biết bao nhiêu là sự nghiệp, bao nhiêu công trình
cho đời, cho đạo. Giờ thì, Thầy đã thật sự an nghỉ rồi. Thầy không
còn nhìn thấy những bạn đạo, học trò đệ tử của mình qua hơi thở và
nhịp đập của con tim nữa, nhưng họ đã và sẽ quán chiếu những hành
trạng của Thầy suốt một chặng đường dài, trải qua không biết bao
nhiêu là chông gai của lịch sử và Đạo Pháp. Nhân lúc tiễn biệt Thầy,
xin có đôi điều giao cảm.
Về thân giáo, Thầy đã dạy cho các đệ tử tại gia và xuất gia của Thầy
bằng nhiều hình thức khác nhau như: Tu tức là học, học tức là làm
việc, làm việc tức là tu, tu tức là học v.v.. Đây là một định đề như
tam đọan luận và từ đó, Thầy đã dùng chính bản thân của mình để chỉ
bảo cho đồ chúng qua cách tu và làm việc của Thầy.
Có lần Thầy bảo:” ngày xưa còn nhỏ, lúc học trường làng thấy chúng
bạn uống chai xá xị mà mình phát thèm, nhưng chẳng có tiền trong túi
để mua. Còn ngày nay, cái gì cũng có, đôi khi dư thừa, nhưng chẳng
ăn và uống được gì cả“. Quả là cuộc đời nó luôn luôn đối nghịch như
thế.
Bao tử của Thầy đã bị cắt hết hai phần ba, ăn uống đâu có được bao
nhiêu, mà ngày nào nếu thiếu mì Nhựt và rau xà lách, hình như Thầy
chẳng vừa lòng. Suốt cuộc đời của Thầy, hình như chỉ nuôi sống bằng
mì Nhựt là chính, chắc chắn trên bàn thờ của Thầy trong những ngày
tuần thất và giỗ quải sẽ không thiếu món nầy. Năm 2005, Thầy bị mổ
tim và từ đó đến nay đã bao lần mệt nhọc, thế mà Thầy vẫn không ngại
tuổi cao, sức yếu, vào sanh ra tử không biết bao nhiêu lần để tranh
đấu cho quê hương, cho nhân quyền và cho tự do Tôn Giáo, chỉ mong
một ngày sau quê hương Việt Nam được thật sự nở ra những cánh hoa
dân chủ, không còn độc tài, đảng trị như lâu nay.
Đạo Pháp và Dân Tộc trên hai vai Thầy gánh nặng ngang nhau, không
biết bên nào khinh, bên nào trọng. Với hai bờ vai gầy ấy những thành
quả thật nhiệm mầu. Nơi nào Thầy đến, nơi ấy sẽ yên. Quả là một cánh
chim Di của đàn chim Việt đã an bang tế thế, đâu có khác gì Lê Lợi
ngày xưa. Tuy Thầy không làm quan ở chốn cửu trùng, nhưng Thầy đã
làm Pháp tử, con của đấng Đại Giác Thế Tôn, với tài an tâm thiên hạ.
Thầy đã là một bạch hổ của trời Tây.
Về ý giáo, Thầy không thể hiện rõ nét qua sách vở, văn chương thi
phú, nhưng những pháp ngữ của Thầy vẫn còn vang vọng đó đây. Đó là
những kim chỉ nam cho đàn hậu học. Vốn đã làm thư ký cho Thầy hơn 40
năm qua, nhưng chưa bao giờ thấy Thầy nhăn mặt, khi một sự việc
không hài lòng, cách giải quyết của Thầy là chẳng giải quyết gì cả,
cuối cùng vấn đề ấy sẽ được tự giải quyết. Đây là bài tóan cao khó
giải của Lưu Bang, Hạng Võ thời xưa, đời ngày nay mấy ai hiểu đựơc.
Vấn đề ở đây không phải là chấp nhận hay bác bỏ, mà Thầy thừa nhận
vấn đề như sự tự nhiên của nó.
Một Nguyễn Trãi công thần khuyên Vua Lê Lợi trong việc an bang tế
thế vào thế kỷ thứ 15, khi Vua Lê đã dựng được nghiệp đế, thì Thầy
chính là kẻ công thần ấy mà ít người nhìn ra được. Vì không có minh
quân, mà tướng tài còn ẩn dật dưới nhãn hiệu một bần tăng, nhưng
chúa tể sơn lâm ấy sẽ trổi mình, khi hòang thiên không phụ người có
lòng tốt.
Ý của Thầy muốn dung chứa mọi khuynh hướng vào một chốn và họat động
dưới một thể chế, để mong rằng thể hiện được tư tưởng tự do và bình
đẳng của con người. Điều ấy hẳn tốt, vì chính nhờ vi trùng có thể
nuôi dưỡng thân nầy để tồn tại mà cũng chính vì vi trùng mà ta tự
hại lấy ta. Khi sức mạnh tự thân không còn nữa thì thân cát bụi sẽ
trả về cho cát bụi; gió thời gian xin trả lại cho thiên nhiên. Đời
hay Đạo lâu nay vốn là thế! chẳng thiên vị một ai bao giờ. Ai có đến
ắt có đi, ai có còn hẳn có mất, nghìn thu vĩnh biệt từ đây!!!
Về khẩu giáo, Thầy luôn nói lời từ ái. Thỉnh thỏang vẫn có quở rầy
đệ tử; nhưng với người ngòai hầu như không thể hiện tánh nóng nảy
bao giờ. Đây là điểm son của người lãnh đạo. Người lãnh đạo cần phải
biết hết tất cả mọi việc, chứ không cần làm hết mọi việc. Thầy đã
thể hiện đúng được điều ấy. Bên trái bên phải Thầy đã có tả phù hữu
bật, thì còn lo gì với bạch hổ cư Tây, anh hùng cái thế ấy! Do vậy
Thầy không cần la rầy nhiều mà việc chùa , việc Giáo Hội vẫn thông
suốt trôi chảy lạ thường. Có những cuộc họp Giáo Hội thật nan giải,
nhưng với Thầy mọi việc đều bình thường, chỉ có cuộc họp lần cuối
tại Phần Lan vào đêm 28 tháng 7 năm 2013 vừa qua lại là một cuộc họp
lịch sử. Vì biên bản Thầy chưa ký và sẽ vĩnh viễn không bao giờ ký
nữa. Những vấn đề đau đầu nhức óc hôm đó, sẽ để cho vấn đề tự giải
quyết vấn đề. Đó có phải là ý nguyện của Thầy chăng!!!
Đối với những đòan thể quốc gia bên ngòai, Thầy cũng là một bậc long
tượng của Thiền môn, ngồi giữa muôn trùng vây bủa, nào thị phi, nhân
ngã, nào tán thưởng hăm dọa, vu oan . ….nhưng tất cả đối với Thầy,
vật càng thối bao nhiêu, càng nuôi cây tốt bấy nhiêu; người càng
chướng bao nhiêu, những kẻ ấy thể hiện là người tài. Thầy là một
người nài huấn luyện tượng vương thật giỏi. Thầy là một kỵ mã giỏi
như Quan Công giữa chốn quân trường. Thầy là một Bao Công đã xử án
công bằng, khiến cho bao nhiêu người thấp cổ bé họng đựơc nhờ.
Tuy Thầy không chú trọng bằng cấp nhiều, nhưng chính Thầy đã đỗ đạt
nhiều phẩm vị khác nhau ở Đại Học, Thầy không quan tâm về sức khỏe
của chính mình. Vì Thầy ngại phiền lòng những người chung quanh phải
lo lắng. Những ngày cuối của Thầy tại Phần Lan, ai cũng mong Thầy
vào bệnh viện để sớm được chữa trị, nhưng Thầy mãi chần chờ. Vì Thầy
không muốn xa khóa học, xa Pháp lữ và xa học trò đệ tử. Thầy đau mà
như không đau. Vì Thầy nơi thân lẫn tâm chưa bao giờ thể hiện rõ
điều ấy. Đời người có bốn giai đọan quan trọng. Đó là sanh, già,
bệnh, chết. Thế mà Thầy đã đốt đi bớt hai giai đọan rồi, chỉ có sanh
ra và chết đi, còn già và bệnh, Thầy không kinh qua cái đau đớn của
già bệnh. Đây có phải là sự thị hiện vào đời của ngài Duy Ma Cật, đã
thị hiện chăng! Thầy vẫn làm việc cho đến giây phút cuối cùng trên
giường bệnh. Với Thầy lúc nào cũng là công việc và giải quyết vấn
đề, chứ không tìm cách chạy trốn vấn đề. Đây là sự thể hiện tinh
thần Bồ Tát của Thầy vậy.
Ngày Thầy bệnh nặng, mọi người đang lo lắng qua điện thọai từ Phần
Lan được báo về. Bên nầy chưa kịp lo cầu an, đã phải chuẩn bị cáo
bạch tang lễ chỉ trong vòng 10 phút sau đó vào sáng ngày 8 tháng 8
năm 2013 vừa qua…Trời đất đổi màu, máu chảy ngược về tim, trăng sao
đều rơi rụng. Ai nghe tin Thầy ra đi cũng bàng hòang sửng sốt. Vì
mới hôm qua còn nghe điện thọai, mới hôm nao ở lớp học còn nói nói
cười cười, Thế mà bây giờ đã thành sự thật. Vả chăng cuộc thế vô
thường, thế gian giả hợp như đức Phật đã dạy trong kinh Bát Đại Nhân
Giác!
Giờ Thầy đã ra đi. Giáo Hội sẽ để trống ngôi chủ tịch, nhằm thể hiện
tinh thần hiếu kính của hàng hậu côn. Ngôi vị ấy, nơi chốn kia không
phải là chốn phân quyền cho ai đó được bầu vào để lãnh đạo, mà chính
Thầy vẫn còn hiện hữu đó đây để lãnh đạo Giáo Hội trong cơn thử
thách nầy. Có như thế tứ chúng mới đồng tu và đồng ân triêm lợi lạc
được.
Ngôi chùa Khánh Anh là một ngôi chùa lịch sử, vì xây dựng suốt gần
20 năm qua chưa có một ngày dừng nghỉ. Ấy cũng chính là tâm nguyện
của Thầy muốn thể hiện góp gió thành bão, không kêu gọi Phật Tử
nhiều lần, khiến cho nhiều người phải thối thất đạo tâm, để ai đó cứ
tùy nguyện đóng góp theo sự thở than nhẹ nhõm trên báo Khánh Anh của
mình là mọi người đã tự động rồi./.
Dĩ nhiên, những anh em còn lại trong Giáo Hội sẽ không làm ngơ được
khi cơ đồ, ngôi Phạm Vũ Khánh Anh còn đang dang dở như thế nầy. Thế
nào rồi cũng có Long Thần, Hộ Pháp chở che, gia hộ để mọi Phật sự
của Khánh Anh nói riêng và của Giáo Hội sớm viên thành. Mặc dù, một
tờ di chúc bằng giấy trắng mực đen Thầy không ghi lại, nhưng những
lời Vô Ngôn như Phật ngày xưa, chỉ truyền tâm qua Ngài Ca Diếp chỉ
một cái mĩm cười, mà mãi tận bây giờ, mấy ngàn năm sau vẫn còn lưu
truyền giáo pháp ấy lại cho đời. Do vậy, đâu cần gì phải có giấy tờ
văn tự, mà anh em trong Giáo Hội sẽ gánh vác cùng Thầy, mặc dù Thầy
không còn hiện hữu trên cõi trần gian nầy nữa.
Tất cả các chùa, các Giáo Hội tại Âu Châu nầy hầu như chỉ nhờ vào
một bàn tay, một khối óc của Thầy tạo dựng nên. Đâu có ai biết định
kỳ hằng tháng xây chùa là gì! Đâu có ai rõ Hội Thiện không lời là
sao! Tất cả đều nhờ Thầy tiên phương mà bao nhiêu ngôi chùa được xây
dựng nên tại Âu Châu hay Canada để phụng thờ ngôi Tam Bảo. Từ chùa
Viên Giác ở Đức, chùa Quan Âm ở Montreal, Canada hay các chùa tại
các nước Âu Châu như Nga Sô, Thụy Điển, Phần Lan, Na Uy, Đan Mạch,
Anh Quốc, Ái Nhĩ Lan, Pháp, Đức, Bỉ, Áo, Ý, Hòa Lan, Thụy Sĩ v.v…Tất
cả đều ghi đậm dấu chân của Thầy. Nếu không có Thầy hiện hữu lúc ban
đầu thì những ngôi chùa nầy sẽ phát triển theo một hướng khác rồi.
Trong Thầy không có kẻ thù. Nếu có chăng, chỉ là tham, sân, si, tật
đố. Ai cũng là bạn của Thầy, dẫu người ấy không đồng quan điểm của
Thầy. Đây là điểm son của người quân tử, như hoa sen vượt khỏi bùn
nhơ, như lá sen không làm cho nước đọng lại. Tất cả rồi cũng trôi
qua. Tất cả rồi cũng trở về vị trí uyên nguyên của nó. Đó là bản thể
Di Đà, Duy Tâm Tịnh Độ. Tất cả điều nầy ai ai cũng có, chúng ta chỉ
cần tánh sáng ấy hiển lộ ở mọi người mà thôi.
Nhiều đệ tử xuất gia bảo rằng đời Thầy đâu có bao giờ vui đâu, nên
hình nào của Thầy cũng chẳng thấy Thầy cười. Thế mà khi Thầy mất,
chụp hình thấy Thầy cười tự tại đó. Điều nầy cũng đáng nói. Ngạn ngữ
của người xưa là:” khi tôi sinh ra đời nầy mọi người chung quanh tôi
đều cười để mừng sự ra đời của tôi, trong khi tôi vẫn khóc o e đâu
đó. Để rồi suốt trong một chặng đường dài của sanh tử, tôi phải làm
một cái gì đó, để rồi một ngày nào đó tôi sẽ ra đi, mĩm cười buông
xuôi hai tay, để mọi người chung quanh tôi đều khóc”. Điều nầy đã
thể hiện được nơi Thầy một cách trọn vẹn rồi đó.
Chẳng còn bao lâu nữa thì cửa lò thiêu sẽ đóng lại, xác thân của
Thầy sẽ không còn tồn tại như xưa nữa, nhưng đâu đó trên bầu trời
hay trong chánh điện chùa Khánh Anh hay ở những ngày lễ chính tại
các chùa và ngay trong những bữa cơm của các gia đình Phật Tử, những
người đã chịu ơn Thầy, không bao giờ không nghĩ đến Thầy cho đến một
lúc nào đó tâm thức nầy không còn chủ động được nữa mới thôi.
Bao nhiêu nước mắt mấy ngày nay đã chảy. Bây giờ mới thấy cái buồn
nó len nhẹ vào hồn là sao, nhưng vẫn mãi tin rằng Thầy đã được giải
thóat khi thấy hình chụp của Thầy lúc lâm chung hơi nóng, máu đỏ dồn
lên đầu, chứng tỏ rằng một hành giả đã được vãng sanh. Xin chắp hai
tay lại và đảnh lễ trước giác linh Thầy với câu niệm như sau
Nam mô Từ Lâm Tế Chánh Tôn tứ thập tứ thế Liễu Quán Pháp Phái, khai
sơn Khánh Anh Đường Thượng húy thượng NGUYÊN hạ CẢNH, tự Viên Dung,
hiệu Minh Tâm giác linh Hòa Thượng thùy từ chúng giám./.
Thích Như Điển
Ghi chú: Viết xong vào ngày 13 tháng 8 năm 2013 trên chuyến xe lửa
từ Hannover đến Paris, để đón nhục thân Thầy từ Phần Lan trở lại
Pháp vào chiều nay.
----------------------
Hòa thượng Thích Minh
Tâm viên tịch
PSN
15/8/2013 PARIS Theo Cáo Bạch Tang Lễ đề ngày 8/8/2013 do Hòa thượng
Thích Tánh Thiệt, Phó Chủ tịch Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống
Nhất Âu Châu ký tên cho biết:
Hòa
Thượng Thích Minh Tâm, Chủ Tịch Hội Đồng Điều Hành GHPGVNTN Âu Châu,
Viện Chủ Chùa Khánh Anh Paris Pháp Quốc, Sinh ngày 18 tháng 01 năm
1940 đã an nhiên thị tịch tại bệnh viện thuộc Tỉnh Turku, Phần Lan
vào lúc 10:29 phút giờ Phần Lan (9:29 phút giờ Pháp Quốc) ngày 8
tháng 8 năm 2013, nhằm ngày mồng hai tháng bảy năm Quý Tỵ. Trụ thế
75 tuổi đời. Tăng Lạp 62 năm và 46 hạ lạp. Ngài thuộc dòng Lâm Tế
Chánh Tông Thiền Phái Liễu Quán đời thứ 44.
Cáo Bạch Tang Lễ cũng cho biết thêm rằng: Tang lễ sẽ được
GHPGVNTN Âu Châu và Môn Đồ Pháp Quyến sẽ kính trình đến chư tôn đức
sau và kính xin chư tôn đức nhất tâm cầu nguyện để cho Cố Hòa Thượng
được cao đăng Phật Quốc.
Tiểu sử
Cũng
theo nguồn tin của GHPGVNTNAC Hòa thượng Thích Minh Tâm thế
danh là Lê Minh Tâm. Sinh ngày 18 tháng 1 năm 1940; nhằm ngày mồng
10 tháng 12 năm Kỷ Mão tại thôn Thanh Lương, Xã Chí Công, Huyện Tuy
Phong, Tỉnh Bình Thuận, Việt Nam.
Thân phụ Ngài thế danh là Lê Minh Quang; bán thế xuất gia với pháp
hiệu là Đại Đức Thích Minh Hữu. Thân mẫu là bà Hồ Thị Lang pháp danh
Nguyên Mỹ.
Năm 1949 Ngài xuất gia tại chùa Bửu Tích, Hòa Đa, Tỉnh Bình Thuận và
được Bổn Sư phụ cho pháp danh là Nguyên Cảnh.
Năm 1953 tu học tại Tăng Học Đường Nha Trang (Phật Học Viện Hải Đức
Nha Trang).
Năm 1956 thọ Sa Di giới và được y chỉ nơi Đức Đệ Tứ Tăng Thống Thích
Huyền Quang và được phú cho Pháp Tự là Viên Dung, hiệu Minh Tâm.
Năm 1961-1962 tu học tại Tu Viện Quảng Hương Già Lam.
Năm 1962-1967 Giảng sư GHPGVNTN tỉnh Phú Yên và Giáo sư trung học đệ
nhị cấp trường trung học Bồ Đề Tuy Hòa, Phú Yên. Ngài là một trong
những vị lãnh đạo các phong trào đấu tranh tự do tôn giáo và nhân
quyền tại tỉnh Phú Yên.
Năm 1965-1967 làm Hiệu Trưởng trường trung học Bồ Đề Nguyên Thiều,
Bình Định.
Năm 1967 thọ giới Tỳ Kheo và xuất dương sang Nhật Bản du học.
Năm 1967-1968 học Nhật ngữ tại trường Kokksai ở Tokyo.
Năm 1968-1973 học xong chương trình hậu đại học tại Đại Học Risso
(Lập Chánh) ngành triết học Phật Giáo, Tokyo.
Từ năm 1968 đến năm 1973 Ngài làm Chi Bộ Trưởng Chi Bộ Giáo Hội Phật
Giáo Việt Nam Thống Nhất tại Nhật.
Sau hiệp định Paris ký kết vào đầu năm 1973, Ngài vâng lệnh Hòa
Thượng Thích Huyền Quang, Tổng Thư Ký GHPGVNTN, sang Pháp để hoạt
động với Hòa Thượng Thích Nhất Hạnh.
Năm 1974 sáng lập Niệm Phật Đường Khánh Anh tại Arcueil, Pháp.
Năm 1977 chùa Khánh Anh chính thức được dời về trụ sở mới ở đường
Henri Barbusse vùng Bagneux, phụ cận của Paris.
Ngày 19 tháng 2 năm 1979 lễ đặt đá xây dựng chánh điện chùa Khánh
Anh ở Bagneux.
Năm 1983 nhân Đại Giới Đàn Thiện Hòa được tổ chức tại Phật Học Viện
Quốc Tế Hoa Kỳ, Ngài được tấn phong lên hàng Giáo Phẩm Thượng Tọa.
Ngày 18 tháng 6 năm 1995 lễ đặt đá xây dựng chùa Khánh Anh mới tại
Evry.
Năm 1999 Ngài được Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất Âu Châu
tấn phong lên hàng giáo phẩm Hòa Thượng tại Na Uy.
Ngày 8 tháng 7 năm 2011 tại thủ đô Columbo, Tích Lan, Ngài được Hội
Đồng Tăng Già và chính quyền Tích Lan phát phần thưởng danh dự cao
qúy của Quốc Gia cho những người có công mang Phật pháp đến các xứ
Âu Mỹ.
Từ năm 2006 đến nay, Ngài là Phó Chủ Tịch của Hội Đồng Tăng Già Thế
Giới (WBSC); trụ sở đặt tại Đài Loan.
Nhiệm kỳ hiện tại của năm 2013 nầy, Ngài là Chủ Tịch Hội Đồng Giáo
Phẩm Tối Cao Phật Giáo tại Pháp.
Ngài là người có công sáng lập ra Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống
Nhất Âu Châu, Ngài là vị khai sáng và lãnh đạo Phật giáo Việt Nam
các quốc gia tại Âu Châu.
Ngài cũng là người chủ xướng phong trào học Phật của chư Tăng Ni và
Phật tử tại gia qua các Khóa Tu Học Phật Pháp tại chùa Khánh Anh (5
khóa) và 25 khóa của Âu Châu.
Ngài là một hành giả tranh đấu cho nhân quyền và tự do Tôn Giáo
không mệt mõi xuyên suốt cả cuộc đời của Ngài.
Trong các Đại Giới Đàn được tổ chức tại hải ngọai như Hoa Kỳ, Úc
châu, Canada, Âu Châu… Ngài thường được cung thỉnh vào các ngôi vị
như Yết Ma, Giáo Thọ A Xà Lê cũng như Đàn Đầu Hòa Thượng.
Vào năm 2011 vừa qua Đại Giới Đàn Quảng Đức tổ chức tại chùa Thiện
Minh Lyon Pháp Quốc, Ngài được cung thỉnh vào ngôi vị Đệ Nhất Giáo
Thọ.
Sau Khoá Tu Học Phật Pháp Âu Châu kỳ thứ 25 tổ chức tại thành phố
Turku, Phần Lan Ngài đã nhập viện và các bác sĩ tại đây đã phát hiện
Ngài bị bệnh tim và gan ở thời kỳ cuối; nên Ngài đã an nhiên xả báo
thân thị tịch vào lúc 9:29 phút (giờ Pháp) ngày 8 tháng 8 năm 2013;
nhằm ngày mùng hai tháng 7 năm Quý Tỵ. Thế thọ 75 tuổi. Đạo Lạp 64
năm và 46 Tăng lạp.
Ngài thuộc dòng Lâm Tế Chánh Tông đời thứ 44 và Thiền Phái Liễu Quán
đời thứ 10.
Nam Mô Tân Viên Tịch Tự Lâm Tế Chánh Tông Liễu Quán Pháp Phái Tứ
Thập Tứ Thế, Khai sơn Khánh Anh Tự, húy thượng Nguyên hạ Cảnh, tự
Viên Dung, hiệu Minh Tâm Giác Linh Hòa Thượng.
Giáo
Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất Âu Châu
và Môn Đồ Pháp Quyến đồng phụng soạn.
Thông
tin liên quan:
|
|
