ĐẠO BỤT
TRONG
DÒNG
VĂN
HÓA
VIỆT

Hiện tình
GHPGVNTN/HN-HK
trong bối cảnh chung của
Phật giáo Việt nam Hải ngoại

• PSN - 13.01.2008

PSN trân trọng gởi đến bạn đọc bài tham luận HIỆN TÌNH GHPGVNTNHN-HK TRONG BỐI CẢNH CHUNG CỦA PHẬT GIÁO VIỆT NAM HẢI NGOẠI đã được Thượng Tọa Thích Vân Đàm, nguyên Tổng vụ trưởng Tổng vụ Giáo dục GHPGVNTN/HK trình bày trong Đại Hội Bất Thường GHPGVNTNHNHK, ngày 11 tháng 01 năm 2008 tại Chùa Phổ Đà thành phố Santa Ana, California, Hoa Kỳ do Hòa Thượng Chánh thư ký Hội Đồng Giáo Phẩm GHPGVNTNHN/Hoa-Kỳ, Thích Thắng Hoan triệu tâp. 

Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật,

Kính bạch chư tôn Hòa Thượng, Thượng Tọa, Đại Đức Tăng, Ni,
Kính thưa quý đạo hữu,

Vào ngày 10 tháng 9 năm 1991, đại lão Hòa Thượng Thích Đôn Hậu, Chánh Thư Ký Xử Lý Viện Tăng Thống GHPGVNTN đã gửi đến chư Tăng, Ni và Phật tử hải ngoại Tâm Thư kêu gọi phát huy bản thể thanh tịnh hòa hợp của Tăng già để phát triển nền Phật Giáo Việt Nam tại xứ người.  Tâm Thư có đoạn viết:

“Tôi thiết tha kêu gọi quý vị hãy phát huy hơn nữa bản thể của Tăng già mà đoàn kết hòa hiệp, hãy cùng nhau thể hiện tinh thần tương kính, tương thuận, tương giáo, tương sám, như luật dạy.  Hãy vì sự tồn tại của Giáo Hội, vì sự quang vinh của Đạo pháp và dân tộc mà gạt bỏ những quan điểm dị biệt để cùng nhau hoằng dương Chánh pháp.”

Tâm Thư của đại lão Hòa Thượng Thích Đôn Hậu nhấn mạnh đến vấn đề then chốt và trọng yếu nhất để xây dựng và phát triển GHPGVNTN cũng như nền Phật Giáo Việt Nam tại xứ người, đó là “phát huy bản thể thanh tịnh hòa hợp của Tăng già.”  Bản thể thanh tịnh hòa hợp ấy lấy việc nghiêm trì giới-định-tuệ làm chất liệu nền tảng và cương yếu.  Tăng gìa nếu không hành trì nghiêm cẩn giới-định-tuệ sẽ tự mình đánh mất phẩm đức thực chứng giác ngộ và giải thoát.  Do vậy sẽ không còn giữ được vị thế chúng trung tôn, sẽ không còn đủ tư cách là trưởng tử của đức Như Lai để thừa tiếp sứ mệnh hoằng dương Chánh pháp và tiếp độ quần sinh của Ngài.  Giáo Hội lấy Tăng già làm chủ lực điều hướng mọi công tác Phật sự.  Chính vì vậy, Tăng già thanh tịnh và hòa hợp là tấm gương sáng cho hàng Phật tử tại gia noi theo, là thành trì kiên cố cho tín tâm hưng phát, là tiêu chí cao cả cho đường hướng và hành hoạt của Giáo Hội. 

Thừa hành lời kêu gọi trong Tâm Thư của đại lão Hòa Thượng Thích Đôn Hậu, chư Tăng, Ni và Phật tử tại Hoa Kỳ đã cùng nhau ngồi lại và nỗ lực vận động cho sự thống hợp của Phật Giáo Việt Nam tại Hoa Kỳ, mà thành quả là một Đại Hội Thống Nhất Phật Giáo Việt Nam tại Hoa Kỳ đã được thực hiện vào cuối tháng 9 năm 1992 tại thành phố San Jose, California, Hoa Kỳ. Chính trong Đại Hội Thống Nhất Phật Giáo Việt Nam tại Hoa Kỳ đó mà GHPGVNTNHN/HK đã được thành lập.  Sự thành tựu của Đại Hội Thống Nhất Phật Giáo Việt Nam tại Hoa Kỳ và sự ra đời của GHPGVNTNHN/HK phát xuất từ động lực thật mãnh liệt là chí nguyện của Tăng Ni và Phật tử Việt Nam tại Hoa Kỳ muốn cùng nhau ngồi lại trong tinh thần thanh tịnh hòa hợp, để nhất tâm hướng đến công cuộc hoằng dương Chánh pháp tại hải ngoại và công cuộc vận động cho tự do, dân chủ, nhân quyền và phục hoạt GHPGVNTN trong nước. 

Chí nguyện phụng sự Phật pháp trong tinh thần thanh tịnh hòa hợp của Tăng già Việt Nam tại Hoa Kỳ lúc ban đầu ấy đã bị mai một theo thời gian, bởi vì những hành vi hoen ố và thao túng Giáo Hội của một vài cá nhân càng lúc càng lộ rõ.  Mọi quyết định của Văn Phòng II VHĐ và Giáo Hội Hoa Kỳ càng ngày càng bị thâu tóm trong tay một vài cá nhân.  Vì vậy đã dẫn đến tình trạng bế tắc trong sự phối hợp Phật sự tại hải ngoại giữa Giáo Hội Thống Nhất các châu và Văn Phòng II VHĐ.  Một vị giáo phẩm trong Giáo Hội Hoa Kỳ và Văn Phòng II VHĐ đã bị kết án về tội vu khống và sách nhiễu tình dục tại tòa án của tiểu bang Colorado vẫn nghiễm nhiên ngồi chiễm chệ trong cương vị lãnh đạo Giáo Hội, bất chấp sự phản đối và bất bình của đa số các thành viên.  Một cư sĩ đang đảm nhận các vai trò quan trọng trong GHTN trong và ngoài nước lại là người nhận tiền và làm việc cho một cơ quan chính trị của Mỹ (NED), đã làm cho các thành viên khác trong Giáo Hội đặc biệt nghi ngờ đến lập trường và mục đích phục vụ của vị cư sĩ này.  Một vài cá nhân vì muốn bảo vệ chức vụ bất xứng của mình đã âm mưu vận động Viện Hóa Đạo ra hết Giáo chỉ lưu nhiệm này đến Giáo chỉ lưu nhiệm khác trong suốt các kỳ Đại Hội Khoáng Đại của Giáo Hội. 

Những vị làm hoen ố và thao túng Giáo Hội đã không từ bất cứ hành vi hay thủ đoạn thế tục nào để vừa loại trừ thành phần không tín nhiệm họ, vừa bảo vệ địa vị của họ trong Giáo Hội.  Chính trong ý đồ như vậy mà nhiều bài viết qua nhiều tên khác nhau đã liên tục được phổ biến trên các diễn đàn công cộng với lời lẽ thô tục và nội dung xuyên tạc sự thật, vu khống, chụp mũ hết vị giáo phẩm này đến vị giáo phẩm khác, hết tổ chức Phật giáo này đến tổ chức Phật giáo kia.  Đó là chiến dịch tung hỏa mù gây hoang mang dư luận để họ thực hiện bước kế tiếp là thanh trừng những nhân sự không tín nhiệm họ trong Giáo Hội, mà hệ quả theo đó đã rõ ràng khi Giáo Chỉ số 9 của Viện Tăng Thống và Thông Bạch Hướng dẫn thi hành Giáo chỉ số 9 của Viện Hóa Đạo đã được Phòng Thông Tin Phật Giáo Quốc Tế tại Paris công bố khắp trên các phương tiện truyền thông đại chúng vào giữa và cuối tháng 9 năm 2007.

Cho đến khi Giáo Chỉ số 9 và Thông Bạch hướng dẫn thi hành Giáo chỉ số 9 được công bố, chư tôn giáo phẩm tại hải ngoại trong Hội Đồng Giáo Phẩm Trung Ương Viện Tăng Thống GHPGVNTN, Hội Đồng Giáo Phẩm và Hội Đồng Điều Hành của các GHPGVNTNHN tại Hoa Kỳ, tại Âu châu, tại Úc châu và tại Canada đều hoàn toàn không hay biết gì, không hề được tham khảo, không hề được mời tham dự bất cứ cuôc họp nào.  Đây là việc làm sai trái với Hiến Chương của GHPGVNTN, với Quyết Định số 27 của Quyền Viện Trưởng Viện Hóa Đạo ký ban hành vào tháng 12 năm 1992, với Quy Chế của các GHPGVNTNHN tại các châu lục.  

Vai trò các vị Tổng Ủy viên liên lạc các châu trong cơ cấu Văn Phòng II mới theo Giáo Chỉ số 9 và sẽ là Chủ tịch HĐĐH của GHTN mới theo Thông Bạch, trên thực tế hoàn toàn không những không thích đáng mà còn tạo sự chia rẽ trong nội bộ các Giáo Hội tại các châu lục đó.   Lý do, các vị Tổng Ủy viên liên lạc ấy đã được chỉ định riêng của Viện Hóa Đạo trong nước mà không hề có bất cứ một hội ý, một đồng thuận nào giữa GH trong và ngoài nước. Khi được chỉ định mà không có sự đồng thuận của tập thể GH tại địa phương như vậy, vị Tổng Ủy viên liên lạc chỉ còn là người xa lạ của một tổ chức nào đó áp đặt một cách khiên cưỡng vào trong sinh hoạt của các cộng đồng Phật giáo đã có truyền thống hòa hợp từ trước.  

Điều 3 của Thông Bạch hướng dẫn thi hành Giáo chỉ số 9 nói đến việc “giải tán các Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất Hải Ngoại (GHPGVNTNHN-HK) tại Hoa kỳ  và các GHPGVNTN-HN tại các châu được hình thành theo Quyết Định số 27-VPLV/VHĐ do Quyền Viện Trưởng Viện Hóa Đạo ban hành ngày 10.12.1992.” là một điều khoản tạo khủng hoảng cho cộng đồng Phật Giáo Việt Nam tại hải ngoại.  Về mặt tình cảm, nó nhẫn tâm dẫm đạp lên bao nhiêu tấm lòng, bao nhiêu chí nguyện, bao nhiêu hy sinh và đóng góp của Tăng, Ni và Phật tử hải ngoại suốt mấy thập niên qua cho sự tồn tại và phát triển GHPGVNTN trong và ngoài nước.  Về mặt pháp lý, nó là một ý tưởng hão huyền không thực được cưỡng ép thi hành trong một hoàn cảnh thực tế hoàn toàn khác biệt, bởi vì các GHPGVNTNHN tại các châu lục đều có đầy đủ pháp nhân và pháp lý của họ tại các quốc gia sở tại.  Các GH này tồn tại và được bảo vệ bởi nền luật pháp của mỗi quốc gia nơi mà GH đó có mặt.  Các GHPGVNTN tại các châu lục ở hải ngoại chỉ xem GHPGVNTN trong nước là biểu tượng tinh thần, mà không là thế lực có thẩm quyền trên phương diện chế tài pháp lý. 

Trong Giáo Chỉ số 9 cũng như Thông Bạch hướng dẫn thi hành Giáo chỉ số 9 đều đã đưa ra nhận định: “… đồng thời với cuộc đàn áp trong nước nhằm tiêu diệt GHPGVNTN, một số phần tử cơ hội trong cộng đồng Phật giáo hải ngoại tiếp tay phân hóa, tạo ly gián, biến tướng chủ trương, đường hướng sinh hoạt của GHPGVNTN Hải ngoại, âm mưu dập tắt tiếng nói của Giáo hội trên địa bàn quốc tế.”  Lời nhận định trên nhân danh cả hai Hội Đồng Viện Tăng Thống và Viện Hóa Đạo của Giáo Hội, nhưng hoàn toàn không dựa trên cơ sở về thủ tục pháp lý khi xử lý các vấn đề vi phạm điều luật của Hiến Chương hay Quy Chế của Giáo Hội nếu có.  Nhận định trên cũng chứng tỏ rằng Hội Đồng Lưỡng Viện đã không quan tâm đến tâm nguyện sắt son của bao nhiêu Tăng, Ni và Phật tử tại hải ngoại vốn một lòng một dạ với Giáo Hội từ mấy chục năm qua. Đó không những là niềm đau thấu tận tim gan đối với những tấm lòng hy sinh vì Giáo Hội, mà còn là cách hành xử đi ngược lại tinh thần thanh tịnh hòa hợp và từ bi trí tuệ của đạo Phật! 

Theo chương trình đã định, vào ngày 5, 6 và 7 tháng 10 năm 2007, GHPGVNTNHN/HK sẽ tổ chức Đại Hội Thường Niên tại thành phố Houston, bang Texas.  Tuy nhiên, sau khi Giáo chỉ số 9 và Thông bạch hướng dẫn thi hành Giáo chỉ số 9 được công bố, Hòa Thượng Thích Hộ Giác, nhân danh Chủ tịch Văn phòng II VHĐ mới đã ký và ban hành Thông Tư Khẩn ngày 27 tháng 9 năm 2007 đình hoãn vô thời hạn Đại Hội Thường Niên của GH.   Nhưng, đến ngày 9 tháng 10 năm 2007, Hòa Thượng Thích Hộ Giác lại nhân danh Chủ Tịch Hội Đồng Điều Hành GHPGVNTNHN/HK ký và ban hành Thông Tư triệu tập Đại Hội Bất Thường tại thành phố Port Arthur, bang Texas, vào ngày 10 tháng 11 năm 2007. 

Trong Đại Hội Bất Thường ngày 10 tháng 11 năm 2007 nói trên, mặc dù số lượng thành viên của Hội Đồng Giáo Phẩm và Hội Đồng Điều Hành tham dự không đủ quá bán, Đại Hội đó cũng đã ngang nhiên quyết định mọi Phật sự quan trọng, trong đó có việc tự ý loại trừ quá bán thành viên của hai Hội Đồng Giám Phẩm và Điều Hành, vì phản đối tính hợp pháp của Đại Hội nên đã không tham dự, và tiếp tục cưỡng chiếm danh nghĩa của GHPGVNTNHN/HK bất chấp điều lệ của Quy Chế và Nội Quy. 

Đúng ra trong tình hình bất ổn của Giáo Hội như vậy, Đại Hội Thường Niên phải được tiếp tục tổ chức để qua đó Giáo Hội có cơ hội giải quyết những Phật sự trọng đại hầu hóa giải những dị biệt, tạo sự hòa hợp trong nội bộ và cùng nhau hỗ trợ tích cực cho GHPGVNTN trong nước.  Nếu cho rằng vì khâm tuân theo Giáo chỉ số 9 và Thông bạch hướng dẫn thi hành Giáo chỉ số 9, cho nên phải giải tán Giáo Hội thì Đại Hội Thường Niên lại càng phải được thực hiện để qua đó bàn bạc về một phương thức giải tán Giáo Hội theo đúng luật pháp Hoa Kỳ và pháp lý của Giáo Hội về việc thành lập và giải tán.  Việc giải tán Giáo Hội không thể được thực hiện bằng một lời tuyên bố suông mà phải có lý do chính đáng và Đại Hội Khoáng Đại với đầy đủ thành viên và đại biểu có thẩm quyền quyết định thì mới đúng pháp.  Thực tế, chính Đại Hội Bất Thường ngày 10 tháng 11 năm 2007 tại Port Arthur, Texas đã xác minh rõ ràng là các thành viên tham dự trong Đại Hội đó, mặc dù đã tuyên bố khâm tuân Giáo chỉ và Thông bạch, nhưng sự thật quý vị ấy đã hoàn toàn không khâm tuân.  Lý do là vì, Đại Hội Bất Thường đó đã không tiến hành đúng theo thủ tục pháp lý của Giáo Hội và quốc gia Hoa Kỳ trong việc giải tán Giáo Hội.  Đại Hội Bất Thường đó chỉ là một thứ Đại Hội Thường Niên nấp dưới tên gọi là Bất Thường để nhằm mục đích loại trừ tất cả các thành viên không tín nhiệm thành phần thiểu số thao túng Giáo Hội mà thôi.  Như vậy, cho đến nay đã không có Giáo Hội nào thể hiện sự khâm tuân đối với Giáo chỉ và Thông bạch.  Chính thực tế đó đã nói lên một thực trạng hiển nhiên rằng Giáo chỉ số 9 và Thông bạch hướng dẫn thi hành Giáo chỉ số 9 là hai văn bản đã không đáp ứng đúng đắn nguyện vọng của tất cả tăng ni và Phật tử hải ngoại và bởi vì vậy hai văn bản đó không có giá trị thi hành.
  
Chính vì không đáp ứng đúng nguyện vọng của Tăng Ni và Phật tử hải ngoại và không có giá trị thực thi, cho nên Giáo chỉ số 9 và Thông bạch hướng dẫn thi hành Giáo chỉ số 9 một khi công bố đã gây nên bao nhiêu hậu quả tai hại cho Phật Giáo Việt Nam tại hải ngoại trong giai đoạn hiện nay.  Những hậu quả tai hại đối với Phật Giáo Việt Nam tại hải ngoại như thế nào?  Sau đây xin đưa ra ba hậu quả nghiêm trọng nhất:

1.  Vì một vài cá nhân thao túng Giáo Hội để mưu đồ riêng tư đã lôi cuốn GHPGVNTN nói riêng và Phật Giáo Việt Nam nói chung đi vào khuynh hướng sinh hoạt mang sắc thái thế tục và phi Chánh pháp.  Bằng chứng cụ thể là thành phần thao túng Giáo Hội thường xuyên núp dưới danh nghĩa Giáo Hội Thống Nhất, nhưng sử dụng những thủ đoạn thế gian và mánh khóe chính trị.  Chẳng hạn dùng biện pháp mà họ gọi là “thanh trừng nội bộ” giống như các đảng phái chính trị để giải quyết vấn đề nhân sự trong Giáo Hội; trước khi “thanh trừng nội bộ” thì mở chiến dịch vu khống, chụp mũ, buộc tội không bằng chứng; lợi dụng danh nghĩa và uy tín của nhị vị đại lão Hòa Thượng Thích Huyền Quang và Thích Quảng Độ để loại trừ người này bảo vệ người kia, ra hết Giáo chỉ lưu nhiệm này đến Giáo chỉ lưu nhiệm khác;  khích động tinh thần chống cộng của người Việt tỵ nạn cộng sản tại hải ngoại để đánh phá và hãm hại chư Tăng, Ni và Phật tử không tín nhiệm những vị thao túng Giáo Hội; cổ võ lòng thù hận trong Phật giáo để triệt tiêu mọi thành phần đi ngược lại đường lối thao túng Giáo Hội của họ; biến Giáo Hội trở thành tổ chức hay thế lực chỉ biết làm duy nhất mỗi một việc là chống cộng cho đến một mất một còn, mà không quan tâm để thực hiện những Phật sự trọng đại khác như hoằng pháp, đào tạo Tăng, Ni và hướng dẫn Phật tử tu học, v.v…;  giải thích xuyên tạc và thế tục hóa tinh thần của Chánh pháp như đưa ra luận điểm “biến tướng Bát chánh đạo” hay gọi “chế độ cộng sản là Tập đế trong Tứ đế”, v.v…  Chính vì những phương thức hành đạo sai Chánh pháp và thế tục hóa Phật giáo như vậy, cho nên, ngày nay, ngay cả đến chư Tăng, Ni đạo hạnh và Phật tử thuần thành phát nguyện chuyên tu cầu giác ngộ giải thoát hay không muốn tham gia sinh hoạt Giáo Hội cũng bị đánh phá và chụp mũ.  

2.  Vì chủ trương và giải thích xuyên tạc của một vài cá nhân thao túng Giáo Hội đối với tinh thần “trung kiên”, đối với ý nghĩa đích thực của sự việc “khâm tuân hay không khâm tuân” theo Giáo chỉ và Thông bạch, và vì sự vu khống và chụp  mũ đối với Tăng, Ni và Phật tử là “thân Cộng, tiếp tay cho Cộng sản, làm lợi cho Cộng sản, muốn hòa hợp và hòa giải với GHPGVN và cộng sản” v.v…của thành phần thao túng này, cho nên đã tạo ra sự hoang mang, nghi ngờ, phân hóa và khủng hoảng sâu nặng từ trong nội bộ Giáo Hội Thống Nhất ra đến cộng đồng Phật Giáo Việt Nam tại hải ngoại.   Sự phân hóa và khủng hoảng này là một biến cố tàn hại đối với Phật Giáo Việt Nam tại hải ngoại chưa từng diễn ra từ ba thập niên qua, và chắc chắn di chứng của thảm trạng này sẽ còn tiếp diễn và gây tai  hại lâu dài cho Phật Giáo Việt Nam tại hải ngoại. 

3.  Từ sự phân hóa và khủng hoảng của Phật Giáo Việt Nam tại hải ngoại dẫn đến sự suy kiệt nội lực hòa hợp và thống nhất của đại khối Phật Giáo Việt Nam tại hải ngoại.  Qua đó đưa tới hệ quả tất yếu là làm tổn thương nghiêm trọng sức mạnh hỗ trợ hữu hiệu cho công cuộc vận động tự do, dân chủ, nhân quyền và phục hoạt GHPGVNTN trong nước.  Điều tệ hại hơn nữa là thành phần thao túng Giáo Hội và các thế lực ngoại đạo, các cá nhân và tổ chức cực đoan đã lợi dụng tình hình khủng hoảng và nhân danh tự do, dân chủ, nhân quyền và phục hoạt GHPGVNTN trong nước để trục lợi và đánh phá một cách không khoan dung tất cả những ai bị họ vu khống và chụp mũ, dù trên thực tế đó chỉ là sự vu khống và chụp mũ không bằng chứng.

Kính bạch chư Tôn Đức,
Kính thưa quý đạo hữu,

Qua phần trình bày một cách tổng quát hiện tình của GHPGVNTNHN-HK nói riêng và Phật Giáo Việt Nam nói chung ở trên, chúng ta có thể đi đến mấy điểm đúc kết chính yếu như sau:

1.  Vì Giáo chỉ số 9 và Thông bạch hướng dẫn thi hành Giáo chỉ số 9, dù có ấn ký của Đức Tăng Thống và Hòa Thượng Viện Trưởng, nhưng thực chất chỉ là hình thức và phương cách mà một vài cá nhân âm mưu thao túng Giáo Hội cho ý đồ riêng tư đã dàn dựng, mà qua đó đã vi phạm Hiến Chương của Giáo Hội, vi phạm Quyết Định số 27 của Quyền Viện Trưởng Viện Hóa Đạo ký ban hành tháng 12 năm 1992, hơn nữa Giáo chỉ và Thông bạch đó đã không đáp ứng được đúng đắn tâm nguyện của Tăng, Ni và Phật tử lại còn tạo ra sự khủng hoảng và phân hóa trầm trọng cho cộng đồng Phật Giáo Việt Nam tại hải ngoại, cho nên, chúng ta không thể cúi đầu khâm tuân. 

2.  Vì là những Tăng, Ni và Phật tử đã từng phục vụ hay được trưởng dưỡng trong ngôi nhà GHPGVNTN suốt trên bốn mươi năm qua từ trong nước ra đến hải ngoại, tất cả chúng ta đều vẫn một lòng một dạ sắt son với lý tưởng phụng sự Đạo pháp và Dân tộc của GHPGVNTN.  Chính trong tâm nguyện ấy, tất cả chúng ta vẫn luôn luôn giữ vừng lập trường trước sau như một là tranh đấu cho một đất nước Việt Nam tự do, dân chủ, nhân quyền và thịnh vượng, cũng như sẽ tiếp tục không ngừng góp phần vào công cuộc vận động cho nền tự do tôn giáo tại Việt Nam.

3.  Vì Đại Hội Bất Thường ngày 10 tháng 11 năm 2007 tại thành phố Port Arthur, Texas của GHPGVNTNHN-HK đã vi phạm Quy Chế, đã đi ngược lại nguyện vọng của quá bán thành viên trong Hội Đồng Giáo Phẩm và Hội Đồng Điều Hành, và là một âm mưu loại trừ các thành viên không tín nhiệm thành phần thao tùng Giáo Hội, cho nên, hôm nay tất cả chúng ta gồm quá bán thành viên của Hội Đồng Giáo Phẩm và Hội Đồng Điều Hành của GHPGVNTNHN-HK đồng thanh xác định rằng:

a.  Chúng ta không thừa nhận tư cách hợp pháp và chính thống của GHPGVNTNHN-HK được duy trì qua Đại Hội Bất Thường ngày 10 tháng 11 năm 2007 tại thành phố Port Arthur, Texas;

b.  Vì để tránh sự tái diễn đau thương của lịch sử về một thảm trạng có hai Giáo Hội cùng danh nghĩa song song hoạt động và dẫn đến sự phân hóa bất lợi cho cộng đồng Phật Giáo Việt Nam tại hải ngoại, chúng ta sẽ tự nguyện chấm dứt vai trò và nhiệm vụ của mình đối với GHPGVNTNHN-HK, dù trên thực tế pháp lý và nhân sự chúng ta có thẩm quyền tiếp tục với danh nghĩa của Giáo Hội ấy. 

4.  Qua cơn biến động sâu xa hiện nay, Phật Giáo Việt Nam tại hải ngoại cần phải nhìn rõ vào bản chất của vấn đề để từ đó rút tỉa ra bài học bổ ích hầu góp phần kiến hiệu vào việc vạch định hướng đi tới tươi sáng hơn.  Bản chất của vấn đề là, Phật Giáo sở dĩ có thể tồn tại và phát triển trên khắp thế giới trải qua một quá trình lịch sử lâu dài trên hai mươi lăm thế kỷ là vì không bao giờ đánh mất hay làm chệch hướng con đường cao rộng thực chứng giác ngộ và giải thoát, dù phải ứng xử trong bất cứ môi trường hành hoạt nào, nhập thế hay xuất thế, thời bình hay thời loạn, chánh pháp hay mạt pháp.   Đó cũng chính là nội lực thâm sâu và sở trường căn bản nhất của Phật Giáo.  Đánh mất nó hay làm chệch hướng đi đó, Phật Giáo sẽ tức khắc rơi vào con đường nhỏ hẹp, bế tắc và khủng hoảng!  Hiện tình của GHPGVNTN nói riêng và Phật Giáo Việt Nam tại hải ngoại nói chung chính là bắng chứng cụ thể nhất mà chúng ta ai cũng cảm nhận được. 

Trân trọng kính chào và thành kính cảm ơn chư Tôn Đức cùng liệt quý vị.