Chính quyền Việt Nam tìm cách “khép lại” sự kiện Bát Nhã
trong khi các tu sinh Bát Nhã phải xin tị nạn tại Thái Lan

¶1. (C) Tóm tắt tình hình: Trong nhiều tháng qua, các tu sinh tu tập theo pháp môn Làng Mai tại tỉnh Lâm Đồng phải chịu những hành vi gây áp lực, vận động và sách nhiễu với mục đích buộc họ phải giải tán và trở về địa phương nơi cư trú. Nhóm cuối cùng gồm 9 sư cô đã rời chùa Phước Huệ vào ngày 29 tháng 12, trước thời hạn mà chính quyền Việt Nam đưa ra là ngày 31 tháng Chạp. 110 vị trong tổng số các tu sinh bị trục xuất khỏi Bát Nhã hiện đang tá túc tại nhà một Phật tử tu tập theo pháp môn Làng Mai gần thủ đô Băng-cốc, Thái Lan với sự trợ giúp của các nhóm tăng thân tu tập theo pháp môn Làng Mai tại Pháp. Chính quyền Việt Nam vẫn tiếp tục bảo vệ những luận điệu của mình trước những lời chỉ trích của dư luận trong nước và quốc tế về cách hành xử trong vụ Bát Nhã. Trong buổi họp báo ngày 11 tháng Giêng, Ban Tôn giáo Chính phủ không cung cấp thêm bất kỳ một thông tin mới nào và tuyên bố rằng chính phủ Việt Nam chỉ can thiệp theo yêu cầu của Giáo hội Phật giáo Việt Nam nhằm che đậy vai trò của chính quyền trong các sự kiện tại Bát Nhã. Tuy nhiên, luận điệu này đã bị Tỉnh hội Phật giáo Lâm Đồng bác bỏ.

Câu chuyện về huyền thoại Bát Nhã dường như đang lắng xuống. Chính quyền Việt Nam có vẻ như đã giành phần thắng khi trục xuất thành công các tu sinh tập theo pháp môn Làng Mai ra khỏi Bát Nhã. Tuy nhiên, cái giá phải trả cho chiến thắng này sẽ tương đối cao. Cách hành xử sai trái của chính quyền Việt Nam, đặc biệt là vai trò của chính quyền trong các vụ bạo hành đối với tu sinh Bát Nhã đang có nguy cơ làm tổn hại những tiến bộ về tự do, tôn giáo của chính phủ Việt Nam, đồng thời tạo thêm động lực cho những lực lượng muốn “trừng phạt” Việt Nam.

¶2. (SBU) Các Tăng Ni sinh tu tập theo pháp môn Làng Mai do Thiền sư Thích Nhất Hạnh chỉ dạy hiện đang ở trong hoàn cảnh rất khó khăn kể từ khi bị trục xuất khỏi tu viện Bát Nhã, tỉnh Lâm Đồng vào ngày 17 tháng 9 năm 2009 (ref A). Ngôi chùa Phước Huệ nơi các tu sinh đang nương náu sau khi bị trục xuất khỏi Bát Nhã cũng chỉ là nơi ở tạm thời vì một lần nữa họ lại bị buộc phải rời khỏi ngôi chùa này trước ngày 31 tháng 12 (ref B). Trong thời gian tị nạn tại Phước Huệ, các tu sinh này phải chịu liên tiếp các hành động sách nhiễu, quấy phá (ref C). Sau sự kiện Phái đoàn Liên minh châu Âu (EU) bị ngăn cản không được viếng thăm chùa Phước Huệ vào ngày 9 tháng 12(ref D), theo thông tin của Thượng Tọa Thích Viên Thanh - Phó Ban Trị sự Tỉnh hội Phật giáo Lâm Đồng, ngay cả một số các vị chức sắc trong Tỉnh hội cũng bị một nhóm người lạ mặt giả dạng người tu tấn công bằng những lời chửi rủa thô tục ngay trước cổng chùa Phước Huệ. Dư luận càng thêm bất bình khi việc phát hành “lá thư chia tay” của Tăng thân Bát Nhã, một ấn phẩm mang thông điệp của thương yêu trong đó Tăng thân chia sẻ về hai năm tu tập tại tỉnh Lâm Đồng cũng bị gây khó khăn. Một sư cô cho biết người chủ của cửa hàng photocopy đã bị đe dọa là sẽ bị phạt 50 triệu đồng và bị rút giấy phép kinh doanh nếu còn tiếp tục in ấn cho Tăng thân Bát Nhã.

¶3. (SBU) Từ tháng 6 cho đến cuối năm 2009, Ngài Đại sứ và cán bộ Đại sứ quán Hoa Kỳ đã liên tục có các cuộc gặp gỡ và làm việc với các quan chức của Bộ Ngoại giao, Bộ Công An và Ban Tôn giáo Chính phủ, cũng như với các quan chức tỉnh Lâm Đồng nhằm lên tiếng phản đối các hành động bạo lực tại Bát Nhã và kêu gọi Chính phủ Việt Nam giải quyết vụ việc một cách hòa bình theo đúng quy định của pháp luật Việt Nam(ref E). Tại cuộc gặp với Thứ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh (ref F), Ngài Đại sứ Hoa Kỳ một lần nữa bày tỏ quan ngại trước tình hình Bát Nhã và cảnh báo rằng cách xử lý của Chính phủ Việt Nam có nguy cơ làm lu mờ những tiến bộ mà chính quyền Việt Nam đã đạt được trong các lĩnh vực khác.

Cán bộ Tổng lãnh sự Hoa Kỳ cũng đã đến thăm tỉnh Lâm Đồng vào tháng 11 để gặp gỡ và làm việc với lãnh đạo địa phương cũng như với lãnh đạo Ban Trị sự Tỉnh hội Phật giáo Lâm Đồng và các tu sinh thực tập theo pháp môn Làng Mai nhằm tìm ra hướng giải quyết cho vấn đề Bát Nhã. Các cuộc gặp gỡ tiếp sau đó vào tháng 12 tại Hà Nội với các quan chức của Bộ Công An và Ban Tôn giáo Chính phủ cũng không tác động được gì đến sự thay đổi chính sách của chính quyền Việt Nam, thay vào đó chỉ nhận được những luận điệu thủ cựu của chính quyền. Những nỗ lực của các quan chức đại diện Phái đoàn EU tại Việt Nam cũng chỉ nhận được những kết quả đầy thất vọng tương tự.

Tu sinh tu tập theo pháp môn Làng Mai tị nạn tại Thái Lan

 ¶4. (C) Trước yêu cầu phải rời chùa Phước Huệ trước ngày 31/12 của chính quyền Việt Nam, nhiều Tăng Ni sinh Bát Nhã đã buộc phải xin tị nạn tại Thái Lan. Các tu sinh Bát Nhã cho biết 30 sư thầy và 80 sư cô âm thầm rời Phước Huệ theo từng nhóm nhỏ và đã sang đến Pakchong, gần thủ đô Băng-Cốc, Thái Lan. Các tu sinh này hiện đang tá túc tại nhà của một Phật tử thuần thành tu tập theo pháp môn Làng Mai – người này có ý định xây dựng một tu viện theo kiểu Làng Mai tại Thái Lan với sự yểm trợ của Tăng thân Làng Mai tại Pháp quốc. Theo nguồn tin mà Tổng lãnh sự nhận được từ Tăng thân Làng Mai thì tất cả số tu sinh này đều có giấy tờ tùy thân hợp lệ nhưng chỉ vào Thái Lan dưới hình thức khách du lịch (các công dân Việt Nam có thể được cấp visa du lịch tại cửa khẩu với hiệu lực trong 30 ngày). Nguồn tin cho biết các tu sinh Bát Nhã cảm thấy hạnh phúc khi có thể tiếp tục tu tập cùng nhau như một Tăng thân tại Thái Lan và sẵn sàng đi bất kỳ nơi nào mà họ được phép tu tập một cách hợp pháp như một Tăng thân.

¶5. (C) Theo nguồn tin nhận được về ba vị thầy lớn bị bắt giữ tại Bát Nhã vào tháng 9, thầy Pháp Sĩ đã rời Việt Nam sang Pháp (trước đó thầy bị giam lỏng ở nhà riêng tại Nha Trang); thầy Pháp Tụ hiện đang ở Hà Nội, còn Thầy Pháp Hội vẫn đang phải ẩn lánh mặc dù thầy đã liên lạc với Tổng lãnh sự qua điện thoại.

Tỉnh hội Phật giáo Lâm Đồng
bác bỏ những lời tuyên bố của Chính phủ Việt Nam

¶6. (SBU) Nhằm làm lắng dịu những quan ngại về tình hình Bát Nhã, các quan chức Bộ Ngoại giao, đại diện Ủy ban nhân dân tỉnh Lâm Đồng và Ban Tôn Giáo Chính phủ đã mở cuộc họp báo vào ngày 11 tháng Giêng tại Hà Nội. Buổi họp báo hầu như không cung cấp thêm được các thông tin mới nào. Các quan chức đại diện chính quyền chỉ trình bày lại dòng sự kiện kèm theo đó là các công văn cụ thể liên quan đến các sự kiện đó. Mục đích chính của cuộc họp báo là cố gắng làm giảm thiểu sự liên can của chính quyền trong sự kiện Bát Nhã. Bộ Ngoại giao Việt Nam luôn khẳng định quan điểm nhất quán của mình rằng các xung đột tại Bát Nhã chỉ là vấn đề tranh chấp nội bộ giữa các nhóm Phật giáo và rằng việc cho phép các tu sinh tu tập theo pháp môn Làng Mai được ở lại Bát Nhã chỉ là tạm thời. Các quan chức chính quyền vẫn một mực tuyên bố rằng Nhà nước không hề can thiệp vào vụ việc Bát Nhã, tuy nhiên chính quyền vẫn giám sát tình hình một cách chặt chẽ cho đến khi Tỉnh hội Phật giáo Lâm Đồng yêu cầu chính quyền can thiệp nhằm giúp bình ổn tình hình.

Chính phủ Việt Nam đã đổ trách nhiệm lên Thiền sư Thích Nhất Hạnh khi tuyên bố rằng Đại sứ quán Việt Nam tại Paris đã liên tục đề nghị đối thoại với Thiền sư về vụ việc Bát Nhã nhưng đã không được đáp ứng. Các quan chức chính quyền một lần nữa phủ nhận những hành động bạo lực xảy ra đối với tu sinh Bát Nhã mà lẽ ra những hành vi này phải bị truy tố trách nhiệm hình sự. Chính quyền vẫn một mực tuyên bố rằng 190 tu sinh Làng Mai phải trở về nguyên quán và đăng ký với chính quyền địa phương theo đúng quy định của pháp luật Việt Nam. Theo thông tin từ buổi họp báo, 42 Tăng Ni sinh Bát Nhã đã trở về Huế; số tu sinh còn lại vẫn chưa biết sẽ đi về đâu. Hiện vẫn chưa có thông tin về việc các tu sinh Bát Nhã rời khỏi đất nước.

¶7. (C) Những điều mà chính quyền tuyên bố hoàn toàn không đúng với sự thật, đó là theo nguồn tin từ phía Tỉnh hội Phật giáo Lâm Đồng. Theo nguồn tin này, Phật tử ở nhiều địa phương rất cảm thông với Tỉnh hội Phật giáo Lâm Đồng và mong muốn yểm trợ nhưng hầu hết đều bị ngăn cản. Thượng Tọa Thích Viên Thanh cho biết Tỉnh hội Phật giáo Lâm Đồng đã có thư thỉnh nguyện gửi lên Chính phủ, Ban Tôn giáo Chính phủ và Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam cũng như các cấp chính quyền tỉnh Lâm Đồng vào ngày 18 tháng 12, trong đó đề nghị xử phạt thích đáng đối với những cá nhân có hành vi quấy phá và hành hung các tu sinh Bát Nhã tại Phước Huệ trong những ngày mùng 10, 11 và 14 tháng 12. Thượng tọa cũng cho biết không ít các thành viên trong Ban Trị sự Tỉnh hội Phật giáo Lâm Đồng sẽ rời khỏi Giáo hội - vốn nằm dưới sự quản lý và chỉ đạo của Chính phủ - nếu đơn thỉnh nguyện này bị từ khước.

¶8. (SBU) Nhận xét: Vụ việc liên quan các tu sinh Bát Nhã tu tập theo pháp môn Làng Mai có vẻ như đã đi đến hồi kết. Chính quyền Việt Nam dường như đã giành phần thắng với sự ngoan cố và những thủ thuật của mình. Tuy nhiên cái giá mà chính quyền Việt Nam phải trả cho chiến thắng này là sự mất uy tín của chính quyền với cách hành xử hết sức nhẫn tâm và không chính đáng – cho dù chính quyền đã cố gắng biện minh cho những hành động của mình trước giới truyền thông quốc tế và ngoại giao đoàn. Tỉnh hội Phật giáo Lâm Đồng vốn dễ bị kiểm soát và chỉ đạo hiện rất đau buồn trước kết cục này. Phật tử ở các nơi như Hà Nội, Huế và nhiều địa phương khác cũng bày tỏ sự cảm thông sâu sắc với Tỉnh hội. Cũng như trong các vụ việc khác (gần đây là vụ Đồng Chiêm, xem phần tham khảo F), cách hành xử có tính “tự kỷ ám thị” với những mệnh lệnh, chỉ thị và kiểm soát đã khiến cho một sự việc tranh chấp nhỏ cũng bị thổi bùng lên thành một sự kiện lớn, gây thêm nhiều tổn hại cho uy tín của chính quyền.

Nguồn: Viewing cable 10HANOI5, Bat Nha Wrap-up: VN government makes its case while Lang Mai

ĐƠN THỈNH CẦU HÀNH ĐỘNG:

Công an dùng bạo lực để trục xuất các

Tăng Ni sinh tu tập theo pháp môn Làng Mai ra khỏi tu viện

¶1. (U) Đây là đơn thỉnh cầu hành động. Xin xem đoạn số 6.

¶2. (C) Tóm tắt diễn biến: Bạo động đã xảy ra cho các tăng ni sinh tu tập theo pháp môn Làng Mai tại Bát Nhã vào ngày 27 và ngày 28 tháng Chín. Công an và một nhóm người địa phương hung hãn đã dùng bạo lực để trục xuất các tăng ni sinh ra khỏi tu viện Bát Nhã, tỉnh Lâm Đồng. Theo giới thuyền thông và tường trình của những người tận mắt chứng kiến cuộc bạo hành, vào ngày 27 tháng 9, công an mặc thường phục và một nhóm người địa phương đã dùng bạo lực để ép buộc 150 tu sĩ rời khỏi tu viện, sau đó đập phá những đồ đạc và tài sản bên trong. Nhóm côn đồ và công an mặc thường phục này đã đánh hai vị thầy đến bất tỉnh và lùa các thầy lên xe để chở ra khỏi tu viện. Vào ngày 28 tháng 9, công an lại tiếp tục dùng bạo lực để ép buộc 230 ni sinh rời khỏi tu viện và đến tá túc tại một ngôi chùa gần đó. Bên lề cuộc gặp gỡ giữa Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ và Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh vào ngày 27 tháng 9, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam đã trực tiếp bày tỏ với Ngài Thứ trưởng sự quan ngại của chính phủ Mỹ đối với vụ việc Bát Nhã. Chúng tôi đang tiếp tục làm việc với Bộ Công An và Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh.

3.B (C) Các Tăng sinh tu tập theo pháp môn Làng Mai tại Bát Nhã đã gọi điện cho Tổng lãnh sự quán Hoa Kỳ vào chiều ngày 27 tháng 9 để báo rằng công an mặc thường phục, che mặt và dùng gậy gộc đang bao vây cư xá của các thầy trong khuôn viên của tu viện Bát Nhã, cùng một nhóm côn đồ địa phương với số lượng đông nhất từ trước đến nay. Công an và nhóm côn đồ này đã lùa ép 150 tăng sinh ra ngoài trời mưa và tiến hành phá hủy đồ đạc và tài sản bên trong, đập phá các cửa sổ và đồ dùng, thiết bị trong khu nhà, đổ nước lên các thiết bị điện tử, trong đó có cả điện thoại di động và các máy tính xách tay mà các Tăng sinh sử dụng để liên lạc với giới truyền thông và với Tăng thân Làng Mai ở Pháp quốc. Theo nguồn tin của Tổng lãnh sự, hai vị thầy đã bị đánh bất tỉnh trong cuộc bạo hành đó.

¶4. (C) Khi công an bắt giữ hai vị thầy lớn thì một số thầy đã cố gắng ngăn công an lại bằng cách nằm xuống giữa đường không cho xe chạy. Hai vị thầy lớn đã bị công an tra hỏi cho đến tối khuya, sau đó bị áp tải về lại nguyên quán của từng người là Nha Trang và Hà Nội. Vị thầy lớn ở Nha Trang cho biết rằng trong suốt thời gian tra hỏi, công an đã tìm mọi cách để ép thầy khai nhận rằng Làng Mai có dính líu đến “các hoạt động chống phá chính quyền”. Sau khi bị công an áp tải về nhà, vị thầy đó cho biết công an đã chụp ảnh thầy và cha của thầy, nói rằng để thờ ở nhà. Họ cũng khuyên thầy không nên “bôi đen lý lịch trong sạch” của mình và “đặt những người thân trong gia đình vào hoàn cảnh khó khăn”. Theo các nguồn tin quốc tế cũng như các nhân chứng có mặt tại Bát Nhã khi xảy ra vụ việc, có khoảng từ 80 đến 150 thầy bị chính quyền áp tải lên xe và chở đi – các nguồn tin cho biết họ đã mất liên lạc với các thầy và không biết công an chở các thầy đi đâu. Một số thầy đã đi bộ 17 km dưới trời mưa để tìm chỗ tá túc tại một ngôi chùa ở thị xã gần đó. Một nhóm khoảng 230 sư cô và một số thầy đã bị công an trục xuất ra khỏi Bát Nhã vào ngày 28 tháng 9. Các nguồn tin cho biết công an đã lùa số Tăng Ni sinh còn lại đến chùa Phước Huệ, ngôi chùa lớn nhất của thị xã.

¶5. (C) Khi nhận được tin về vụ việc xảy ra tại Bát Nhã, Đại sứ Hoa Kỳ đã nêu vấn đề này với Thứ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh bên lề cuộc gặp giữa Thứ Trưởng Phạm Bình Minh với Thứ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ vào ngày 27 tháng 9. Trong lá thư sau đó vào ngày 28 tháng 9, Ngài Đại sứ đã nhấn mạnh mối quan ngại về sự liên can của lực lượng công an mặc thường phục trong vụ bạo động trục xuất các Tăng ni sinh tu tập theo pháp môn Làng Mai ra khỏi Bát Nhã, đồng thời nhấn mạnh rằng vụ việc này có nguy cơ làm tổn hại đến những tiến bộ đạt được của Việt Nam trong lĩnh vực tự do tôn giáo. Chúng tôi đã yêu cầu được gặp và làm việc với các quan chức của Bộ Công An vì ngay khi bạo động vừa mới xảy ra ở Bát Nhã, chúng tôi đã bày tỏ sự phản đối và đề nghị Bộ Công An can thiệp để giải quyết tình hình. (Ref B).

¶6. (SBU) ĐỀ NGHỊ HÀNH ĐỘNG: Được biết Bộ Ngoại giao có ý định công bố Báo cáo về Tự do Tôn giáo Quốc tế trong một vài ngày tới, Đại sứ quán xin kiến nghị Bộ Ngoại giao cập nhật một số điểm về tình hình Việt Nam nhằm nhấn mạnh mối quan ngại sâu sắc của Hoa Kỳ về những hành động sách nhiễu và bạo động gia tăng của chính quyền Việt Nam đối với các tín đồ và lãnh đạo tôn giáo, trong đó có hành vi sử dụng côn đồ và công an mặc thường phục để trục xuất tu sinh tại Bát Nhã.

Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Michalak

Nguồn: ACTION REQUEST: Lang Mai Monks and Nuns Forcibly Evicted - By Police

Chính quyền Việt Nam sẽ tiếp tục trục xuất các Tăng Ni sinh tu tập theo pháp môn Làng Mai tại Bát Nhã vào cuối năm nay

¶1. (SBU) Tóm tắt tình hình: Các quan chức chính quyền tại Hà Nội và Tây Nguyên tiếp tục khẳng định rằng các Tăng Ni sinh tu tập theo pháp môn Làng Mai phải trở về nguyên quán của mình và cư trú tại các chùa địa phương trực thuộc Giáo hội, bất chấp những hành động phản đối gần đây của chính phủ Hoa Kỳ. Trưởng đoàn Liên minh châu Âu (EU) trong chuyến thăm làm việc tại Lâm Đồng gần đây cho biết Thầy Trụ trì chùa Phước Huệ cảm thấy không còn sự lựa chọn nào khác nên phải ký vào biên bản đồng ý trục xuất các tu sinh Bát Nhã trước áp lực từ phía công an, chính quyền địa phương cũng như áp lực từ phía các nhóm bạo hành. Các tu sinh Bát Nhã có vẻ như đã chuẩn bị tinh thần để trở về địa phương. Bộ Ngoại giao Việt Nam đã bác bỏ yêu cầu của Tổng lãnh sự Hoa Kỳ về việc đến thăm khu vực xảy ra bạo động (Lâm Đồng nằm ngoài địa phận lãnh sự của Tổng lãnh sự quán Hoa Kỳ tại Tp. Hồ Chí Minh). Đại sứ quán sẽ tiếp tục gây sức ép để tìm ra một giải pháp hòa bình và bảo vệ cho các tu sinh tu tập theo pháp môn Làng Mai tại Bát Nhã. Đại sứ quán cũng sẽ nhắc lại với chính quyền Việt Nam rằng cách hành xử của chính quyền trong toàn bộ vụ việc Bát Nhã thể hiện sự đi xuống của chính quyền Việt Nam trong việc cải thiện tự do tôn giáo. Đại sứ quán dự định sẽ đến thăm Lâm Đồng vào đầu tháng Giêng năm 2010.

¶2. (SBU) Trong cuộc gặp ngày 12 tháng 12 với ông Trần Việt Hùng, Phó Trưởng Ban chỉ đạo phụ trách khu vực Tây Nguyên tại tỉnh Đắc Lắc, Ngài Poloff tiếp tục lên tiếng bày tỏ sự quan ngại về tình hình đang diễn ra với các tu sinh đang tu theo pháp môn Làng Mai hiện đang lánh nạn tại chùa Phước Huệ. Ông cũng đồng thời đề cập cụ thể những vấn đề mà Phái đoàn EU gần đây đã chứng kiến khi cố gắng tiếp xúc với Thượng tọa Thích Thái Thuận và các tu sinh Bát Nhã. Ông Trần Việt Hùng đã được báo cáo đầy đủ trước đó về tình hình Bát Nhã nên ông gần như trích dẫn lại y hệt những luận điệu mà Bộ Ngoại giao và Bộ Công An đã tuyên bố trước đó, rằng vấn đề Bát Nhã chỉ là “tranh chấp trong nội bộ Phật giáo”. Ông Hùng cũng đề cập đến những trao đổi với các quan chức của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ về chủ đề này trong chuyến thăm Hoa Kỳ vào tháng 11 vừa qua theo chương trình VOLVIS. Ông khẳng định rằng giải pháp duy nhất có thể vào thời điểm này cho vấn đề Bát Nhã đó là các Tăng Ni sinh Bát Nhã phải trở về nguyên quán và cư trú tại các ngôi chùa địa phương trực thuộc Giáo hội Việt Nam.

¶3. (SBU) Vào ngày 14 tháng 12, Bà Marie-Louise Thaning, Tham tán chính trị của Đại sứ quán Thụy Điển tại Hà Nội – người đã dẫn đầu Phái đoàn EU đến thăm tỉnh Lâm Đồng - nói rằng bà thực sự bị “sốc” trước sự bạo hành của nhóm côn đồ, làm gián đoạn cuộc gặp gỡ giữa Phái đoàn EU với vị Trụ trì chùa Phước Huệ vào tuần trước. (Ref A).

Bà Thaning cho biết vấn đề Bát Nhã là chủ đề chính trong cuộc Đối thoại Nhân quyền thường kỳ (hai lần trong một năm) giữa Việt Nam và EU diễn ra vào ngày 11 tháng 12, ngay sau chuyến đi thực tế tại Lâm Đồng của phái đoàn EU. Bà Thaning nói rằng Phái đoàn EU delegation đã nhấn mạnh về nghị quyết gần đây của Hội đồng Châu Âu trong đó chỉ trích những hành động của Việt Nam đối với các tu sinh tu tập theo pháp môn Làng tại Bát Nhã và yêu cầu Chính phủ Việt Nam kiềm chế trong việc giải quyết tình hình Bát Nhã.

¶4. (SBU) Vào ngày 14 tháng 12, Đại sứ quán đã có cuộc gặp với Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế Đặng Tài Tính và Vụ trưởng Vụ Phật giáo Bùi Hữu Dược thuộc Ban Tôn giáo Chính phủ để bàn về tình hình đang diễn ra tại Bát Nhã. Không có gì đáng ngạc nhiên khi ông Dược trình bày về vụ việc Bát Nhã như là một “tranh chấp giữa các phe phái trong nội bộ Phật giáo”. Đại sứ quán ghi nhận những lời trình bày của ông Dược và đề cập đến việc gần đây Ban Tôn giáo Chính phủ đã bác bỏ đề nghị bảo lãnh Tăng thân Bát Nhã của hai chùa trực thuộc Giáo hội tại Đồng Nai và Lâm Đồng (Ref A), vậy nếu nói vấn đề Bát Nhã chỉ đơn thuần là tranh chấp trong nội bộ Phật giáo thì tại sao Ban Tôn giáo Chính phủ lại can thiệp vào khi Giáo hội cố gắng giải quyết vấn đề này một cách ôn hòa. Ông Vụ trưởng Bùi Hữu Dược thay đổi chiến thuật liền lập tức, khẳng định rằng Làng Mai đã vi phạm pháp luật Việt Nam khi không xin phép Ban Tôn Giáo Chính phủ trước khi xây dựng trung tâm tu học tại Bát Nhã, bổ nhiệm phó trụ trì không thông qua Giáo Hội, không đăng ký tạm trú tạm vắng đầy đủ cho các tu sinh theo quy định của pháp luật, mở giới đàn thụ giới không thông qua Ban Tôn giáo Chính phủ. Ông Dược nói thêm rằng “ nếu chúng tôi để Tăng thân Làng Mai vi phạm pháp luật như vậy mà không có biện pháp xử lý thì các tôn giáo khác cũng sẽ làm theo như vậy." Ông cũng đồng thời nhấn mạnh rằng “đạo” Làng Mai có cách sinh hoạt rất khác so với Giáo hội Phật giáo Việt Nam vốn được chính quyền hậu thuẫn, trong đó có việc cho phép tăng ni sinh ngồi thiền, tụng kinh cùng với nhau – một chuyện được coi là rất “tai tiếng” đối với các Phật tử ở đây.

¶5. (SBU) Đại sứ quán lưu ý rằng các tu sinh tu tập theo pháp môn Làng Mai đã hoạt động rất tích cực ít nhất là trong 4 năm qua, và rằng Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã được đón tiếp rất trọng thể bởi Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết cũng như nhiều lãnh đạo cao cấp khác của Nhà nước Việt Nam. Ông Dược đã không trả lời về điều này, thay vì vậy ông quay sang chỉ trích về các thông tin “chống lại Nhà nước” được đăng tải trên trang “Phù Sa” mà ông cho là do sự chỉ đạo của Thiền sư Thích Nhất Hạnh.

Cho rằng những đánh giá, nhận định của chính quyền Việt Nam đối với Thiền sư Thích Nhất Hạnh còn bị tác động từ góc độ chính trị, ông Dược còn trích dẫn thêm một lá thư của Thiền sư gửi Chủ tịch Nguyễn Minh Triết (lá thư này lẽ ra không được phổ biến nhưng sau đó lại được đăng tải trên mạng Internet). Trong lá thư đó, Thiền sư Thích Nhất Hạnh đưa ra kiến nghị về việc xóa bỏ Ban Tôn giáo Chính phủ, Công an Tôn giáo và bỏ từ “Xã hội Chủ nghĩa” ra khỏi tên nước.

¶6. (SBU) Ông Bùi Hữu Dược nhắc lại những luận điệu đã được đề cập trước đó rằng Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã nhiều lần đề nghị gặp Thiền sư Thích Nhất Hạnh tại Pháp nhưng những cố gắng đó đều không được đáp lại. Ông cũng tự hỏi không hiểu vì sao không có ai trong ban lãnh đạo của Làng Mai đến gặp Ban Tôn giáo Chính phủ để trao đổi về những vấn đề đang diễn ra tại Bát Nhã. Cán bộ Đại sứ quán đã hỏi ngược lại vậy ông Dược có liên lạc với chính quyền tỉnh Lâm Đồng khi biết tin bạo hành mới bắt đầu diễn ra với các tu sinh Bát Nhã từ hồi tháng 6 không? Ông có liên lạc với Bộ Thông tin và Truyền thông để làm rõ sự việc khi báo Công an nhân dân – cơ quan ngôn luận của Bộ Công an đăng tải những bài báo có tính chất xuyên tạc, vu cáo Thiền sư Thích Nhất Hạnh và Tăng thân Làng Mai không? Ông có gọi điện cho Bộ Công an để tìm hiểu tại sao lại có sự dính líu của công an mặc thường phục trong các vụ bạo hành và trục xuất các tu sinh tại Bát Nhã ra khỏi tu viện? Không có gì đáng ngạc nhiên khi ông Dược không trả lời được những câu hỏi đó.

¶7. (SBU) Bình luận: Tình trạng bế tắc trong vụ việc Bát Nhã kéo dài gần một năm nay đã đi đến hồi kết, với việc các tu sinh Bát Nhã chấp thuận sẽ rời chùa Phước Huệ vào cuối năm. Điều này có được là nhờ sự thay đổi thái độ của các tu sinh tu tập theo pháp môn Làng Mai, không muốn chính quyền phải có những hành động khiêu khích nào thêm nữa. Hai nhóm tu sinh khác (ngoài nhóm ở Phước Huệ) hiện vẫn đang tá túc tại các chùa ở Huế và Khánh Hòa. Cách xử lý quá kém của chính quyền trong vụ việc Bát Nhã, đặc biệt là sự làm ngơ của chính quyền trước tình trạng bạo hành đối với tu sinh Bát Nhã mà không có hành động can thiệp nào để bảo vệ, đã tạo thêm một vết nhơ khác trong bản thành tích về nhân quyền vốn đã rất kém cỏi của Việt Nam. Điều này cũng nhắc chúng ta nhớ về việc các nhóm như Long Mai bị coi là “những mối đe dọa” trong việc duy trì trật tự xã hội tại Việt Nam.

¶8. (U) Đường dây thông tin này được kết nối với Tổng lãnh sự quán tại Tp. Hồ Chí Minh.

Michalak

Nguồn: Government to evict Plum Village monks again by the end of the year
 

Trong khi các tu sinh Bát Nhã đang tá túc tại Lâm Đồng
thì một nhóm khác bị trục xuất khỏi Khánh Hòa

¶1. (SBU) Tóm tắt tình hình: Hơn 200 Tăng Ni sinh tu tập theo pháp môn Làng Mai hiện đang lánh nạn tại chùa Phước Huệ, tỉnh Lâm Đồng. Theo các nguồn tin đáng tin cậy cho biết công an vẫn tiếp tục theo dõi, giám sát các hoạt động của họ và đang ra sức kêu gọi người dân địa phương ký vào đơn đề nghị trục xuất các tu sinh này. 21 tăng ni sinh Bát Nhã đã bị cưỡng chế rời khỏi ngôi chùa mà họ đang tá túc tại Khánh Hòa vào ngày 29 tháng 11; thêm 11 sư cô đã về tạm trú tại Huế. Hiện không có thông tin gì mới về tình trạng bạo hành đối với tu sinh Bát Nhã kể từ khi các vụ bạo động và trục xuất xảy ra vào tháng 6 và tháng 9 (Ref A). Lãnh đạo Tỉnh hội Phật giáo ở nhiều địa phương bày tỏ sự cảm thông với các tu sinh Bát Nhã và tiếp tục kêu gọi Giáo hội Phật giáo Trung ương và Ban Tôn giáo Chính phủ phép tu sinh tu tập theo pháp môn Làng Mai được tự do tu tập theo pháp môn mà họ lựa chọn. Hiện đã có những tín hiệu cho thấy Giáo hội Phật giáo Trung ương chấp thuận đề nghị bảo lãnh của hai tu viện tại Đồng Nai và Đà Lạt. Tuy nhiên, theo nguồn tin từ Tăng thân Làng Mai thì ít có hy vọng Ban Tôn giáo Chính phủ sẽ chấp thuận các đề nghị bảo lãnh này, bởi vì họ không tin rằng chính phủ Việt Nam muốn thấy sự có mặt của một tăng thân xuất sĩ không thuộc sự quản lý của Giáo hội Việt Nam, lại phổ biến rộng rãi những phương pháp tu tập mới nằm ngoài khuôn khổ pháp luật về tôn giáo của Nhà nước. Tổng lãnh sự Hoa Kỳ đã xin phép các cơ quan hữu quan về chuyến thăm Lâm Đồng từ ngày 15 đến ngày 17 tháng 12 nhằm gặp gỡ và làm việc với tất cả các bên liên quan đến vụ việc Bát Nhã. Ba Đại sứ thường trực của Phái đoàn Liên minh châu Âu (EU) tại Việt Nam sẽ đến thăm chùa Phước Huệ trong tuần đầu tiên của tháng 12. Trong các cuộc làm việc với các quan chức của Bộ Ngoại giao, Bộ Công an và Ban Tôn giáo Chính phủ vào tháng 11, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam đã nhiều lần nhấn mạnh rằng chính phủ Hoa Kỳ kêu gọi chính phủ Việt Nam giải quyết vụ việc Bát Nhã một cách ôn hòa và theo quy định của pháp luật.

Chiến dịch truy bức Tăng thân Làng Mai vẫn tiếp diễn

¶2. (SBU) 212 vị trong số 291 Tăng Ni sinh tu tập theo pháp môn Làng Mai bị trục xuất một cách bạo lực khỏi tu viện Bát Nhã vào ngày 27 tháng 9 hiện đang tá túc tại chùa Phước Huệ, thị xã Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng. Tuy nhiên, theo nguồn tin từ Tổng lãnh sự tại Tp. Hồ Chí Minh, tình hình của các tu sinh này hiện vẫn đang rất mong manh; chính quyền địa phương vẫn tiếp tục gây sức ép đối với thầy trụ trì chùa Phước Huệ để buộc các tu sinh Bát Nhã phải rời khỏi ngôi chùa này. Một người đáng tin cậy cho biết gần đây cô có đến thăm em gái của mình là một sư cô thuộc Tăng thân Bát Nhã hiện đang tá túc tại chùa Phước Huệ. Cô nói rằng công an hiện vẫn bí mật theo dõi mọi hoạt động của chùa từ một khách sạn ở phía bên kia đường. Họ cũng đồng thời thường xuyên vào chùa Phước Huệ để kiểm tra đăng ký tạm trú, tạm vắng của số người đang ở trong chùa. Cũng theo nguồn tin này, công an cũng đang vận động người dân ở thị xã Bảo Lộc ký vào đơn kêu gọi Thượng tọa Thích Thái Thuận, Trụ trì chùa Phước Huệ trục xuất nhóm tu sinh Bát Nhã đang lánh nạn tại đây.

¶3. (SBU) Lãnh đạo Tỉnh hội Phật giáo Lâm Đồng đã xác nhận những thông tin đăng tải trên Internet về việc lãnh đạo chính quyền tỉnh Lâm Đồng đã yêu cầu Thượng tọa Thích Thái Thuận trục xuất các tu sinh tu tập theo pháp môn Làng Mai ra khỏi chùa Phước Huệ trước ngày 2 tháng 11. Thượng tọa Thích Thái Thuận cho Tổng lãnh sự Hoa Kỳ biết rằng Thượng tọa đã cùng ăn trưa và trao đổi với các quan chức địa phương. Buổi làm việc đó diễn ra trong không khí “thân mật”, vì các quan chức chính quyền cố gắng dùng biện pháp thuyết phục, vận động thay vì đe dọa nhằm thuyết phục Thượng tọa rằng việc che chở cho các tu sinh Bát Nhã không phải là điều ích lợi cho chùa. Thượng tọa Thích Thái Thuận cũng xác nhận về việc công an thường xuyên vào chùa để kiểm tra cũng như việc viếng thăm của các đoàn cán bộ địa phương – nguyên quán của Tăng Ni sinh Bát Nhã nhằm thuyết phục các tu sinh này rời chùa Phước Huệ để trở về địa phương. Một số Tăng Ni sinh Bát Nhã cho Tổng lãnh sự quán biết rằng chính quyền địa phương đã tìm mọi cách để gây sức ép, buộc gia đình của các tu sinh này đưa con em của mình về lại địa phương. Họ gây khó khăn cho cuộc sống của các thành viên trong gia đình, trong đó có việc kêu gọi các chủ công ty không tiếp tục thuê thân nhân của các tu sinh Bát Nhã vào làm việc hoặc đe dọa đến sự thăng chức của những thân nhân làm việc trong chính quyền. Một vị thầy lớn trong Tăng thân Bát Nhã chia sẻ rằng anh trai của thầy là một thầy giáo, cũng đã bị buộc phải tham dự một cuộc họp mà tại đó, ban giám hiệu nhà trường chỉ trích và gọi Tăng thân Làng Mai cũng như các vị tôn túc thuộc giáo hội – những người đứng ra bảo lãnh Tăng thân Bát Nhã là “những thành phần phản động tham gia chống chính quyền”.

Các tu sinh Bát Nhã bị trục xuất khỏi Khánh Hòa

 ¶4. (SBU) Các tu sinh Bát Nhã cũng cung cấp thêm rằng công an địa phương đã dùng biện pháp cưỡng chế để trục xuất 21 Tăng Ni sinh tu tập theo pháp môn Làng Mai ra khỏi chùa Từ Đức, tỉnh Khánh Hòa vào ngày 29 tháng 11. Hành động trục xuất này được tiến hành bất chấp việc Thượng tọa Thích Giác Viên, Trụ trì chùa Từ Đức đã đồng ý bảo lãnh và đăng ký tạm trú cho 2 thầy và 19 sư cô. Chỉ 11 tu sinh có hộ khẩu thường trú tại tỉnh Khánh Hòa được phép ở lại ngôi chùa này. Thầy Pháp Sĩ – một vị thầy lớn trong Tăng thân Bát Nhã đã bị công an áp tải về tỉnh Khánh Hòa sau khi bị trục xuất ra khỏi Bát Nhã – cho biết thầy hiện đang về ở cùng với cha mẹ tại Khánh Hòa, tuy nhiên công an địa phương thường xuyên đến nhà để yêu cầu thầy báo cáo về các hoạt động đi lại của mình. Một vị thầy khác là Thầy Pháp Tụ, hiện vẫn giữ liên lạc với Tổng lãnh sự nhưng từ chối tiết lộ nơi thầy đang tá túc. Ngoài các nhóm tu sinh tại hai tỉnh Lâm Đồng và Khánh Hòa còn có 11 sư cô thuộc Tăng thân Bát Nhã hiện đang tạm trú tại chùa Từ Hiếu, tỉnh Thừa Thiên Huế. Các tu sinh Bát Nhã trong khi tá túc tại chùa Phước Huệ tỉnh Lâm Đồng đã đi cùng thầy trụ trì – Thượng tọa Thích Thái Thuận - tham gia cứu trợ thiên tai tại Huế, tuy nhiên, chính quyền Lâm Đồng đã cử người đi theo giám sát mọi hoạt động của họ trong suốt chuyến cứu trợ.

Lãnh đạo Tỉnh hội Phật giáo Lâm Đồng yểm trợ Tăng thân Bát Nhã

¶5. (SBU) Ban Trị sự Tỉnh hội Phật giáo Lâm Đồng ban đầu có công văn yêu cầu các tu sinh Bát Nhã chấm dứt tình trạng “tụ tập trái phép” tại chùa Phước Huệ, tỉnh Lâm Đồng trước ngày 30 tháng 11. Tuy nhiên, đến thời hạn quy định, Tỉnh hội đã không đưa ra một hành động chính thức nào để buộc các tu sinh rời khỏi Phước Huệ. Theo thông tin nhận được, Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã đồng ý với đề nghị bảo lãnh Tăng thân Bát Nhã của Thượng Tọa Thích Minh Nghĩa, Viện chủ Tu viện Toàn Giác tại Đồng Nai và Thượng Tọa Thích Viên Thanh, Viện chủ Tu viện Vạn Hạnh tại Đà Lạt. Đơn bảo lãnh đã được gửi trình lên Ban Tôn giáo Chính phủ để xin ý kiến. Tuy nhiên, theo nguồn tin từ Tăng thân Làng Mai thì ít có hy vọng Ban Tôn giáo Chính phủ sẽ chấp thuận các đề nghị bảo lãnh này, bởi vì họ không nghĩ rằng chính phủ Việt Nam muốn thấy sự có mặt của một tăng thân xuất sĩ đông đảo không thuộc sự quản lý của Giáo hội Việt Nam, lại phổ biến rộng rãi những phương pháp tu tập mới nằm ngoài khuôn khổ pháp luật về tôn giáo của Nhà nước. Một vị thầy nêu thêm một lý do nữa, đó là Thượng tọa Thích Minh Nghĩa không có hộ khẩu thường trú tại Đồng Nai và tu viện Toàn Giác không được công nhận là một cơ sở chính thức trực thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam.

¶6. (SBU) Bình luận: Từ ngày 28 tháng 9, các vụ bạo động không còn tiếp tục xảy ra tại tỉnh Lâm Đồng, tuy nhiên các Tăng Ni sinh tu tập theo pháp môn Làng Mai vẫn tiếp tục là đối tượng của các hoạt động sách nhiễu. Tình trạng pháp lý của các tu sinh Bát Nhã cũng như kế hoạch giải quyết của chính quyền địa phương đối với các tu sinh này vẫn chưa rõ ràng. Vào tháng 11, cán bộ Đại sứ quán Hoa Kỳ đã gặp và làm việc với lãnh đạo Bộ Ngoại giao, Bộ Công an và Ban Tôn giáo Chính phủ để nhấn mạnh lại một lần nữa sự quan ngại của Chính phủ Hoa Kỳ và lời kêu gọi chính phủ Việt Nam giải quyết vấn đề Bát Nhã một cách hòa bình, theo quy định của pháp luật – điều này đã được nêu lên trong cuộc gặp vào tháng 9 trước đó cũng như trong cuộc Đối thoại thường kỳ về Nhân quyền giữa Việt Nam và Hoa Kỳ. Đại sứ quán đã yêu cầu có cuộc làm việc với ông Nguyễn Thanh Xuân, Phó Trưởng Ban Tôn giáo Chính phủ trong tuần đầu tiên của tháng 12; đồng thời, Tổng lãnh sự quán cũng xin phép các cơ quan hữu quan để đi thăm và làm việc với lãnh đạo chính quyền tỉnh Lâm Đồng cũng như với các tu sinh Bát Nhã tại Phước Huệ vào ngày 15 tháng 12 (vì Lâm Đồng không thuộc địa phận lãnh sự của Tổng lãnh sự Hoa Kỳ). Ba Đại sứ thường trực của Phái đoàn Liên minh châu Âu (EU) cũng sẽ đến thăm Lâm Đồng vào tuần tới và sẽ thông tin cho chúng ta sau khi về lại Hà Nội.

¶7. (SBU) Kênh thông tin này được nối với Đại sứ quán tại Hà Nội.

Nguồn: AS LANG MAI FOLLOWERS HUNKER DOWN IN LAM DONG, ANOTHER GROUP IS EVICTED IN KHANH HOA