Phó Thủ tướng, kiêm Bộ trưởng Ngoại giao VN tuyên bố với đồng nhiệm Trung quốc rằng "Việt Nam sẽ áp dụng mọi biện pháp phù hợp cần thiết để bảo vệ các quyền và lợi ích chính đáng của mình" 

• PSN 6.5.2014 | Lê Nguyên tổng hợp

Trung Quốc đã châm ngòi cho leo thang căng thẳng nguy hiểm liên quan tranh chấp Biển Đông sau việc triển khai giàn khoan Hải dương Dầu khí 981 (HD-981), giàn khoan trị giá hàng tỷ USD để khai thác dầu khí chỉ cách bờ biển Đà Nẳng của Việt Nam 120 hải lý, vi phạm Vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của VN theo Công ước Quốc tế về luật biển 1982 mà cả hai nước đều ký kết.

Vị trí giàn khoan (ô vuông đen) mà Trung Quốc đặt trái phép trên vùng biển Việt Nam. Ảnh: PVN

Giáo sư Keith Johnson, đại học Berkely, California nhận định trên tạp chí Chính sách đối ngoại (Foreign Policy) hôm 5/05 rằng: Việc Trung Quốc đưa giàn khoan trị giá hàng tỷ USD của mình như muốn gửi tới Việt Nam một thông điệp rõ ràng rằng “chúng tôi sẽ khoan ở nơi nào chúng tôi muốn."

Việt Nam đã cực lực phản đối động thái này của Trung Quốc vì cho rằng vị trí đặt giàn khoan nằm trong khu vực 200 hải lý, thuộc vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam; trong khi đó, Trung Quốc cũng tuyên bố khu vực này gần quần đảo Hoàng Sa và cho rằng việc đặt giàn khoan là hợp pháp vì giàn khoan hoạt động trong vùng nước thuộc về Bắc Kinh.

Việt Nam phản đối cấp chính phủ
Chiều 6/05, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh đã có cuộc điện đàm với Ngoại trưởng Trung quốc Dương Khiết Trì về việc giàn khoan HD-981 và nhiều tàu của Trung Quốc hoạt động tại khu vực thuộc lô dầu khí 143 thuộc thềm lục địa Việt Nam từ ngày 1/5 đến nay.

Phó thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh. Ảnh: Bộ Ngoại giao

Ông Phạm Bình Minh nhấn mạnh việc Trung Quốc đơn phương đưa giàn khoan HD-981 và một lượng lớn tàu các loại, kể cả tàu quân sự vào hoạt động ở khu vực này là bất hợp pháp, đi ngược lại luật pháp và thông lệ quốc tế, vi phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam đối với Hoàng Sa, quyền chủ quyền và quyền tài phán đối với các vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam. Việc làm này cũng ảnh hưởng tiêu cực đến sự tin cậy chính trị và các mặt hợp tác giữa hai nước, tổn thương tình cảm của người dân Việt Nam. Việt Nam không thể chấp nhận và kiên quyết phản đối việc làm này của Trung Quốc, yêu cầu Trung Quốc rút hết giàn khoan HD-981 và các tàu hộ tống ra khỏi khu vực này và cùng đàm phán để xử lý những bất đồng xung quanh vấn đề này.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phạm Bình Minh khẳng định với người đồng nhiệm Việt Nam sẽ áp dụng mọi biện pháp phù hợp cần thiết để bảo vệ các quyền và lợi ích chính đáng của mình. Đồng thời, Việt Nam luôn thể hiện thiện chí, kiên trì giải quyết thỏa đáng bất đồng thông qua đàm phán, đối thoại và các biện pháp hòa bình khác theo đúng nhận thức chung của Lãnh đạo cấp cao hai nước, Thỏa thuận về các Nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển, phù hợp với các quy định và thực tiễn Luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Liên hợp quốc về Luật biển 1982, không để vấn đề này tổn hại đến sự tin cậy chính trị và hợp tác giữa hai bên.

Trước đó, chiều 4/5, Thứ trưởng Ngoại giao, Trưởng đoàn đàm phán Chính phủ về biên giới lãnh thổ phía Việt Nam Hồ Xuân Sơn đã điện đàm với Thứ trưởng Ngoại giao, Trưởng đoàn đàm phán Chính phủ về biên giới lãnh thổ phía Trung Quốc Lưu Chấn Dân giao thiệp nghiêm túc về vụ việc trên.

Cũng trong ngày 4/5, Đại diện Bộ Ngoại giao Việt Nam đã gặp Đại biện Đại sứ quán Trung Quốc tại Hà Nội trao Công hàm của Bộ Ngoại giao Việt Nam gửi Bộ Ngoại giao Trung Quốc. Nội dung Công hàm nhấn mạnh hoạt động của giàn khoan HD-981 và tàu Trung Quốc đã “xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, cũng như đã vi phạm nghiêm trọng các thỏa thuận giữa Lãnh đạo hai nước, tinh thần và lời văn của Tuyên bố DOC, các quy định có liên quan của luật pháp quốc tế”; yêu cầu Trung Quốc “rút ngay giàn khoan nói trên cùng các tàu, thiết bị, nhân sự có liên quan ra khỏi khu vực lô 143 thuộc thềm lục địa Việt Nam và không để tái diễn các hành động tương tự.” Công hàm khẳng định “Việt Nam hết sức coi trọng quan hệ hợp tác hữu nghị và đối tác hợp tác chiến lược toàn diện với Trung Quốc, sẵn sàng thông qua các cơ chế đàm phán song phương để giải quyết hòa bình mọi tranh chấp, bất đồng trên biển giữa hai nước trên cơ sở luật pháp quốc tế, Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 và Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển giữa Việt Nam và Trung Quốc”.

Mỹ điều tra động thái di chuyển giàn khoan của Trung Quốc
Theo Reuters, ngày 6/5, Mỹ cho biết đang điều tra động thái di chuyển giàn khoan dầu khổng lồ của Trung Quốc mà Việt Nam nói rằng đã đi vào vùng biển của Việt Nam.

Trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ Daniel Russel

Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương Daniel Russel cho biết Mỹ đang xem xét vụ việc trên, đồng thời kêu gọi tất cả các bên thận trọng. Trả lời báo giới trong chuyến thăm Hong Kong trước thềm chuyến thăm Hà Nội theo kế hoạch vào ngày 7/5, ông Russel nêu rõ: "Chúng tôi cho rằng việc mỗi nước có tuyên bố chủ quyền thể hiện sự thận trọng và kiềm chế là điều hết sức quan trọng."

Trong khi đó, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Doanh thì cho rằng công việc liên quan nằm hoàn toàn trong khu vực thuộc quần đảo Tây Sa, một thuật ngữ người Trung Quốc dùng để chỉ quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.

Đối đầu trên thực địa
Ngoài việc phản đối mạnh mẽ cấp chính phủ, theo Sina, Sohu 6/05 Việt Nam cũng đã điều lực lượng Cảnh sát biển tiến vào vùng biển Hoàng Sa (Trung Quốc gọi là Tây Sa), với ý định ngăn chặn hoạt động phi pháp của giàn khoan HD 981 của Trung Quốc. Hiện tại, tàu của cả hai bên đang đối đầu kịch liệt ngoài Biển Đông.

Cảnh sát biển VN tập trận chung với Hàn Quốc

Cũng theo Sina, Sohu, lực lượng cảnh sát biển Việt Nam rất kiên quyết, xâm nhập vào vùng biển cách đường lưỡi bò do Trung Quốc đặt ra khoảng 4 hải lý nhằm bao vây, ngăn chặn hoạt động phi pháp của giàn khoan HD 981.

Đối phó với lực lượng cảnh sát biển Việt Nam, Trung Quốc đã huy động số lượng lớn tàu chiến để chống lại, bao gồm cả các tàu chiến mà Trung Quốc sử dụng để hộ tống tàu sân bay Liêu Ninh trước đây cũng được triển khai đến hiện trường.

/

VIỆT NAM
TRONG
DÒNG
THỜI
SỰ

 BBC | RFA | VOA | RFI