Truyện ngắn
:
Công
ty "VIET"
Thời còn trẻ, lúc nào Cao Hành Ngâm cũng tự nhận mình là
người Hà Nội để lòe thiên hạ. Thực ra quê hắn là một làng bán sơn
địa miền trung châu mang đậm dấu ấn của nền văn minh đá ong. Bên kia
sông Cái, đối diện với bãi chuối làng Hạ là khoảng không xa vời,
nhìn đến ngút tầm mắt trong cái màn sương bàng bạc của buổi chiều
mưa bụi. Ngã ba Hạc Trì nhập nhòa lẫn vào muôn ngàn ngọn sóng xô đẩy
những tiếng vỗ cánh nhè nhẹ của đàn nhạn nước từ chín mươi chín chóp
núi vùng Đất Tổ, sắp theo hình mũi tên, lặng lẽ bay qua.
Ông thân sinh là nhà nho nhưng Hành Ngâm lại mù đặc thứ chữ vuông
đầy tính biểu tượng. Hình như đầu óc hắn có vấn đề. Bởi lẽ, lúc ấy,
Hán học tuy đã vào thời mạt vận nhưng không ít bạn bè cùng lứa đọc
thuộc lòng Tam Tự Kinh, thì trái lại, hắn chỉ viết được mỗi
cái tên nguệch ngoạc như gà bới.
Lúc mới lọt lòng mẹ, ông bố nhìn thấy thằng con trán thấp, đầu bẹp,
lưng dài, chân tay ngắn, lắc đầu bảo :
- Tướng thằng này mai sau chỉ là phường làm mướn, nếu gặp may được
chức quan nhỏ khó tránh khỏi vòng lao lý...
Để hãm bớt phần nào cái tương lai chẳng mấy tốt lành mà quẻ tiên
thiên Sơn địa bác*
với đường chủ mệnh nằm ở hào chín đầu
đã ngầm chỉ ra, ông đồ có ý định đặt tên cho cậu con thứ là Hối. Chữ
"hối" bên trái có bộ "tâm đứng", bên phải có
chữ "mỗi" hàm ý con người luôn luôn phải tu tỉnh, sửa những
điều sai trái của mình mỗi ngày. Được khoảng hai tháng, cu Hối bị
bệnh phỏng trân châu, mụn nước vỡ loang ra khắp người , bỏng rát,
làm hắn khóc xoe xóe như bị đồng cô bóng cậu về ốp. Bà Nhiêu Cảnh
bên làng Vẽ bày cho cách ngâm thằng bé vào nước vỏ só pha với mật kỳ
đà. Môn thuốc của con mẹ lang băm tỏ ra khá hiệu nghiệm. Sang ngày
thứ ba thì Hối khỏi bệnh nhưng từ đấy da hắn chuyển sang màu nâu
sẫm, thậm chí có vùng còn đen bóng chẳng khác gì mực tàu của ông bố
mỗi khi viết chữ Nho. Bà mẹ hắn lúc ấy đã đã trạc tam tuần, nhìn
thằng con vai u, nước da quái dị buột miệng bảo chồng :
- Khỏi phải tìm tên nữa, theo tôi, cứ đặt nó là thằng Ngăm.
Ông bố ngẫm nghĩ một lúc rồi khẽ gật đầu :
- Cũng được, nhưng tên chữ thì gọi là "Ngâm", nghĩa là đọc thơ văn
diễn cảm, có ngữ điệu chứ không phải ám chỉ nước da "ngăm ngăm" như
bà nghĩ.
Hơn chục năm sau, khi đã choai choai, Hành Ngâm giỏi đánh giậm và
hay ăn cắp vặt, nhất là trứng gà. Trong xóm, nhà nào có gà đẻ là hắn
rình rập thó cho bằng được dăm quả đút túi áo hoặc nhét giỏ cá mang
ra đồng mút sống. Mãi sau này mọi người mới vỡ lẽ, đó là bài thuốc
chữa bệnh da đen hắn học được từ một gã thày Tàu chuyên nghề bẫy
chim ngói ở Miễu Cò. Một lần Hành Ngâm chõm được ổ trứng của bà Sáo
Sậu, lẻn ra đến bờ ao thì bị tóm. Ông chủ nhà vừa thua bạc về, đang
cay cú, tức mình quật cho tay đạo chích mấy hèo rồi điệu sang giao
cho thầy đồ. Chuyến ấy hắn bị một trận nhừ tử nhưng chứng nào vẫn
tật ấy. Mút trứng sống lâu ngày đã thành nghiện, thỉnh thoảng không
được tráng miệng vài quả là hắn ta ăn không ngon ngủ không yên.
Chưa đầy mười lăm, Hành Ngâm đã sớm nổi máu gió trăng. Mùa hè, vào
lúc chạng vạng, hắn hay lảng vảng dọc đường làng giả đò thả ống lươn
hoặc cắm hóc***
cá chuối để nhìn trộm đàn bà con gái tắm truồng. Làng Hạ Lôi lắm ao
chuôm, xung quanh trồng toàn tre gai . Gã đánh giậm lẩn khuất như
ma, luồn từ bụi này sang bụi khác , phóng cặp mắt đùng đục, đảo
loang loáng như mắt linh miêu làm chị em sợ hết hồn.
Hôm ấy Hành Ngâm sang đánh giậm ở cồn Mắt Quỷ. Mắt Quỷ là bãi cát
bồi nằm lệch về phía hữu ngạn sông Sọc Dưa. Dải phù sa này hẹp nhưng
vô cùng màu mỡ, dân Hạ Lôi chuyên trồng ngô và dâu tằm. Dịp ấy vào
đầu tháng ba. Cả một rừng ngô xanh thẫm đang trổ cờ rì rào trước làn
mưa bụi cuối xuân. Dưới sông sóng vỗ lao xao. Trên cao, bầy chuồn
chuồn ngủ màu lá úa cắn đuôi nhau, chao đi chao lại như mắc cửi. Một
con giang to đùng, mỏ dài như cặp kìm thợ rèn, từ bụi dừa nước, nghe
tiếng mõ giậm oàm oạp vội cất mình bay lên. Nó vừa sải cặp cánh kềnh
càng vừa lầu bàu chửi gã phá đám bằng thứ âm thanh kèn kẹt làm lũ
chuồn chuồn hoảng hồn vội giạt ra, xô nhau, ẩn vào vườn chuối.
Vào đúng lúc ấy, Hành Ngâm từ dưới rộc bước lên, thoáng nhìn thấy
bóng áo nâu non, trống ngực hắn tự nhiên đập thình thịch. Người
phụ nữ lom khom vơ cỏ xếp vào quang, đôi lúc ngừng tay sửa những
sợi tóc mai lòa xòa trên má lấm tấm mồ hôi. Đấy là chị Hồi, một phụ
nữ nạ dòng nổi tiếng làng Hạ vì có "thành tích" chưa đầy chục năm đã
lần lượt tiễn hai ông chồng về ngủ với giun, cho dù cả hai đều khỏe
như vâm và chẳng hề có bệnh tật gì. Chị Hồi xấp xỉ ba mươi, người
tầm thước, lưng eo, mông nở, có đôi gò má cao quá mức bình thường,
và, đặc biệt lúc nào cũng ửng đỏ như là vừa nhấp vài ngụm rượu. Hành
Ngâm đảo mắt liếc quanh, cổ họng như bị ai bóp nghẹt, cứ nuốt nước
bọt khan. Người thiếu phụ giả bộ cắm cúi cắt cỏ nhưng thỉnh thoảng
lại liếc ngang thả cái nhìn đong đưa ... Về khoản ấy thì gã trống
choai này khá tinh ý. Hắn khẽ khàng vứt đồ nghề vào rãnh ngô, lẳng
lặng tiến lại gần chị cắt cỏ. Chị Hồi nhìn trước nhìn sau rồi cũng
quẳng liềm, vạch cây ngô lần vào giữa ruộng...
Nhưng cuộc tình vụng trộm của Hành Ngâm với người đàn bà nạ dòng
chẳng kéo dài được bao lâu. Đúng chín ngày sau, chị Hồi chết đuối
sau vụ lật thuyền ở vụng Giải. Mấy ả muộn chồng chuyên ngồi lê đôi
mách bảo chị Hồi mắc chứng loạn tình, loại bệnh này ở dương gian vô
phương cứu chữa nên hai đức lang quân yểu mệnh gọi xuống âm phủ
đoàn viên.
Tất nhiên là làng Hạ Lôi không biết tí gì về mối quan hệ bí mật giữa
Hành Ngâm với người đàn bà quá cố. Buổi chiều, sau khi cánh phu đò
vớt được xác chị Hồi đưa về làm ma thì đêm hôm ấy gã đánh giậm ra bờ
sông làm chiếc thuyền bẹ chuối, trên để bát cơm quả trứng (vừa mới
xoáy được ở quán bà Phó Đam) cùng mớ giấy tiền và ba nén nhang thả
xuống nước tiễn hồn cố nhân. Vậy là cũng xong một kiếp người. Hắn
gục mặt vào hai bàn tay, nước mắt lã chã rơi...
Sự học đối với gã đánh giậm lúc ấy chẳng có gì là hệ trọng. Thậm chí
hắn sẵn sàng quẳng sách vở vào bếp nếu không có ngọn roi mây của ông
bố dữ đòn. Hành Ngâm có trí nhớ không tồi nhưng đầu óc lại ù lỳ,
hoàn toàn thiếu khả năng suy nghĩ mạch lạc. Các thày giáo chẳng hiểu
vì sao đều nhất loạt coi hắn như một học trò cá biệt, còn bọn con
gái thì luôn dè chừng vì cặp mắt hắn lúc nào cũng như muốn lột trần
người ta ra mà xăm xoi. Vào dịp cuối hè năm Mùi, lớp tổ chức cắm
trại ở Ba Vì bên xứ Đoài. Nửa đêm, anh chàng lần mò sang dãy lều con
gái sờ soạng, bị đám nữ sinh tóm được. Họ châm nến soi rõ mặt kẻ tội
đồ sau đó trói lại trình ông đốc trường. Hành Ngâm bị trận đòn nhớ
đời của mấy anh em nhà cô nữ sinh bị hắn sờ ti. Chuyện ấy cũng khốn
nạn chẳng kém gì hình phạt đuổi học ngay sau đó. Hắn nhục quá chẳng
còn dám vác mặt về làng Hạ, đành nhắm mắt đưa chân, dông thẳng ra
thành phố, hy vọng tìm được việc làm kiếm miếng ăn độ nhật.
Lang thang đầu đường xó chợ gần một tháng, Hành Ngâm xin vào làm phu
hồ cho một đội thợ ngõa. Lúc ấy mới bắt đầu thời kỳ hòa bình, nhiều
công trình tiêu thổ kháng chiến giờ cần được tái thiết. Công việc
khá nhiều, nhân lực lại hiếm, thành thử, loại dân lưu tán như hắn
không đến nỗi chết đói. Đối với gã đánh giậm, cuộc đời từ đây đã
sang trang mới. Thời kỳ bị kiềm tỏa bởi ông bố gia trưởng vĩnh viễn
lùi vào quá khứ. Hắn trở thành kẻ tự do nhất trần đời nếu so với
hoàn cảnh trước đây.
Tuy nhiên, chưa đầy một năm đánh vật với vôi vữa, ăn ở nhếch nhác,
thu nhập lại thấp, Hành Ngâm đã chán đến tận mang tai, đang tính
nước chuồn thì dịp may đến bất ngờ. Cô con gái ông trưởng phòng tổ
chức liếc mắt đưa tình với chàng trai làng Hạ. Cô này cũng là gái
quê nhưng thuộc thành phần õng ẹo, hành xử với thiên hạ theo kiểu
trưởng giả học làm sang. Công bằng mà nói nàng ta có gương mặt không
xấu với chiếc mũi khá duyên dáng, đặc biệt là cặp mặt đa tình, lúc
nào cũng liếc trai lem lém. Nhũ danh cha mẹ đặt cho là Khuê, nhưng
từ khi lên thành phố, để cho ra vẻ là tiểu thư chốn kinh kỳ, cô bèn
thêm cho mình mỹ tự "Mộng" thành Hồ Thị Mộng Khuê. Đến đây
cần phải mở ngoặc thêm vài dòng cước chú, nếu không bạn đọc sẽ đặt
câu hỏi, vì sao, con một gia đình cán bộ, xuất thân từ thành phần cơ
bản thuộc giai cấp công nông mà bỗng chốc phải lòng gã thợ xây cha
căng chú kiết. Nguyên do Hành Ngâm là tay dẻo mỏ, thuộc trường phái
mồm miệng đỡ chân tay và có tài bắt chước. Ở nhà, bị ông bố đè nén,
bây giờ như chim xổ lồng, gã thề quyết chí lập thân bằng mọi giá.
Qua một thời gian làm nghề phụ vữa, tiếp xúc với nhiều thành phần xã
hội, Hành Ngâm cóp nhặt đủ kiểu đầu Ngô mình Sở vốn kiến thức táp
nham, sau đó gã chế biến, xào xáo theo phong cách Trạng Lợn rồi tùy
từng hoàn cảnh cụ thể mà vận dụng làm điểm nhấn cho những cuộc nói
chuyện tào lao. Thói láu cá ấy, sau này nghĩ lại, chính hắn cũng
phải tự khâm phục mình. Từ đấy, mỗi khi đám đông chạm đến đề tài sở
trường là Hành Ngâm thao thao bất tuyệt, hót có ngọn có ngành bằng
chất giọng tuy thớ lợ đôi chút nhưng lại hàm chứa sự uyên bác rởm,
khiến cho những người vốn ghét cay ghét đắng hắn cũng phải gật đầu
tán thưởng. Với ông bạn cựu đánh giậm làng Hạ Lôi, đấy có vẻ như là
một thứ năng khiếu trời cho. Sau này, trong cuộc đời dài dằng dặc
của kiếp người, cho dù đã mấy lần lên voi xuống chó, hắn đều nghiệm
ra, khoa lợi khẩu đã hơn một lần cứu hắn thoát khỏi vòng lao lý.
Vậy là nàng Mộng Khuê không phải người đẹp đầu tiên bị Hành Ngâm cho
ăn quả đắng bằng mấy ngón tài vặt. Cũng bởi cái liếc mắt đưa tình
của cô con gái rượu mà ông bố trưởng phòng tổ chức ký quyết định cho
gã phụ nề đi học trung cấp xây dựng. Lúc này lại đẻ ra một khó khăn.
Nếu chuyển trình độ học vấn sang ngang theo tiêu chuẩn của Bộ Giáo
dục thì thực chất Hành Ngâm chưa tốt nghiệp cấp hai. Ông trưởng
phòng lại phải một phen làm trò xiếc để gã con rể tương lai được
vào khoa dự bị.
Thời gian thấm thoắt thoi đưa. Cho dù ba năm tòng học khá vất vả vì
vốn kiến thức vừa hụt hẫng vừa chắp vá, cuối cùng Hành Ngâm cũng có
được mảnh bằng tốt nghiệp hạng trung bình. Thời ấy, loại nhân viên
kỹ thuật quốc doanh như hắn đắt chẳng khác gì tôm tươi. Ông trưởng
phòng tổ chức, lúc này đã là phó bí thư đảng ủy, không bỏ lỡ thời
cơ, làm văn bản xin đích danh hắn về phòng kỹ thuật công ty. Hiển
nhiên, từ đây, Hành Ngâm có thể nói lời chia tay với cánh phu hồ,
chính thức bước vào "bàn giấy", làm anh cán bộ chỉ tay năm ngón. Oai
ra phết. Khổ một nỗi, như trên đã nói, anh chàng kỹ thuật viên mới
ra lò vốn sẵn bệnh phong tình, mà phòng kỹ thuật lại có nhiều em
trẻ, đẹp, hơn hẳn cô nàng Mộng Khuê giờ chẳng biết ăn phải thứ gì mà
đã phát phì ra như chiếc thùng tô nô. Từ lâu, tình cảm của Hành Ngâm
đối với con gái ông phó bí thư vốn đã bàng bạc như sương chiều thu
trên mặt hồ Tây, cứ chập chờn, chập chờn vừa loãng vừa mỏng, nay lại
được chất xúc tác từ đám giai nhân trí thức khiến hắn lờ đi chuyện
cưới xin mà cứ chơi bài lửng lơ con cá vàng.
Chưa đầy hai tháng sau khi về công ty, Hành Ngâm bị dính đòn vì dám
cả gan thộp ngực cô Bòng. Nàng nhân viên can vẽ tái xanh mặt mày (
không biết thật hay giả), hét toáng lên, chẳng kể gì đến thể diện
gái trinh. Hắn bị cơ quan cảnh cáo về tư cách đạo đức, tác phong
sinh hoạt đồi trụy rồi tống xuống đơn vị sản xuất, tiếp tục nghề vôi
vữa . Bị đày đọa ở công trường đến năm thứ hai, Hành Ngâm nhờ được
ông bố một người bạn chuyển cho về tỉnh N. Tuy nhiên, cái án kỷ
luật nằm trong hồ sơ cứ như lưỡi gươm treo lơ lửng trên đầu nên lúc
nào hắn cũng nơm nớp lo sợ. Hắn giả vờ rập khuôn theo những nguyên
tắc giáo điều nhiều khi rất vô lý của đám đông, chấp nhận kiểu sống
lá mặt lá trái, thậm chí còn hạ mình phục vụ vô điều kiện ông trưởng
phòng kỹ thuật để gây dựng niềm tin.
Công việc đầu tiên tạo được chút ấn tượng với các vị lãnh đạo là
Hành Ngâm tham gia vào nhóm thiết kế hội trường nhân dân. Đó là một
tòa nhà cố tình nới rộng chiều ngang, được lai ghép theo mẫu kiến
trúc công nông binh của nước Nga Xô viết với kiểu dáng đền
thờ cổ Hy Lạp nhưng lại để cho bốn mái diềm khá kệch cỡm chìa ra
trông vừa nặng nề vừa tức mắt. Tất nhiên đấy không phải là tác phẩm
riêng của một ai mà là công trình tập thể dưới sự chỉ đạo của ông
trưởng ty xuất thân từ thành phần bần nông đã qua khóa đào tạo sáu
tháng sơ cấp xây dựng. Có điều sau này, khi nhóm thiết kế tản mát
mỗi người một nơi, hắn lại tự động đóng nhãn "Made in Hành Ngâm"
vào "công trình kiến trúc nổi tiếng" ấy mà chẳng thèm bận
tâm đến chuyện bản quyền theo Công ước Berne. Với những người ngoại
đạo, Hành Ngâm thường giở khoa bịp bằng những thuật ngữ chuyên môn
như Baroc, Rocchocho, classics hoặc Tân cổ điển, Hậu hiện đại, công
năng, đơn nguyên vv... làm đám cử tọa chẳng có chút khái niệm gì về
ngành kiến trúc, xây dựng cứ nghển cổ ra mà nghe, bái phục "ông anh"
là bậc tài hoa.
Sau vài công trình xây dựng vụn vặt, đại loại như mấy dãy nhà cấp
bốn bệnh viện X, khu tập thể hai tầng nhà máy Y ngăn ra từng ô như
chuồng chim hoặc trụ sở HTX mua bán huyện Z, Hành Ngâm được xếp vào
loại cán bộ có chuyên nhưng thiếu hồng. Hồng ở
đây là phẩm chất cách mạng được cụ thể hóa bằng danh hiệu đảng viên.
Chuyện này đối với chàng cựu đánh giậm khó bằng lên trời. Đến lúc ấy
các nhà tổ chức rất tinh tường và mẫn cán mới thật sự sờ đến cái lý
lịch rất không bình thường của hắn. Mấy năm trước, việc Hành Ngâm
được đi học làm ông chủ tịch xã gần như phát điên lên, không phải vì
thành phần gia đình ( Nhà hắn xếp loại trung nông), mà cái chính là,
có kẻ nào đó dám vượt quyền địa phương, chứng nhận vào lý lịch một
thằng vô tổ chức, từng có thành tích bất hảo để hắn ta chui vào cơ
quan Nhà nước. Vậy là hồ sơ của Hành Ngâm bị ủy ban xã "ngâm"lại.
Mọi cánh cửa dẫn đến con đường vào đảng gần như đã khép kín. Hắn
hiểu rất rõ, thời buổi này, nếu không có mác "đỏ" thì suốt đời chỉ
là con tốt đen cho dù anh có tài giỏi cách mấy. Sau nhiều đêm mất
ngủ, Hành Ngâm chủ động xin xuống đội sản xuất của công ty xây dựng
để "tự rèn luyện" đồng thời viết đơn đi học tại chức nhằm nâng cấp
mảnh bằng đang mỗi ngày một mất thiêng bởi hằng năm công ty lại được
bổ sung hàng loạt kỹ sư trẻ mới ra trường.
Vào thời điểm Hành Ngâm suy sụp tinh thần nhất thì hắn lại quyết
định lập gia đình. Người tình trăm năm của hắn, cô Bích Toan vốn là
gái quê nhưng cũng thuộc loại mỏng mày hay hạt, tổ trưởng công đoàn,
đã hăm tám xuân xanh vậy mà có vẻ như vẫn còn kén chọn. Cuộc tìm
hiểu kết thúc chóng vánh bằng một lễ cưới giản dị . Cặp uyên ương
được bố trí ở một gian nhà cấp bốn trong khu lán trại công trường
vừa chật vừa nóng bức. Có điều, chuyện ấy chẳng mấy quan trọng. Cái
chính là chàng trai làng Hạ đã có vợ. Cuối cùng thì hạnh phúc gia
đình cũng nằm trong tầm tay. Ở đời, con người ta mất cái này thì
được cái khác. Đó là lẽ thường.
Trong khi Hành Ngâm đang thi tốt nghiệp những môn cuối cùng thì ở
nhà Bích Toan sinh một tiểu thư. Con bé khóc ba ngày ba đêm liền.
Hình như có chuyện thần giao cách cảm thật. Tại trường đại học, hắn
ta chẳng nhận được tin tức gì mà bụng dạ nóng như lửa đốt đành nhờ
một thằng bạn đèo xe đạp ra ga mua vé về thị xã N. Nhìn thấy bố, đứa
trẻ sơ sinh chẳng những không nín mà còn gào to hơn. Cả nhà rối lên.
bà mẹ vợ vật vã khóc cho là ma làm, bắt phải mời thầy cúng giải hạn.
Vừa lúc ấy, ông phó chủ nhiệm công ty xách một túi đường sữa đến
thăm. Lạ thay, vừa nhìn thấy vị lãnh đạo có bộ râu quai nón, con bé
toét miệng cười...
Đứa lớn chưa đầy ba tuổi, Bích Toan lại đẻ một thằng con trai. Kịch
bản cũng lặp lại y hệt lần trước, nghĩa là chỉ khi ông sếp phó biết
tin, mang quà đến thăm, cậu quý tử họ Cao mới nín khóc. Lúc này,
Hành Ngâm đã được làm phó trưởng phòng kỹ thuật công ty cho dù hắn
vẫn chưa phải đảng viên. Cô Toan, sau khi sinh nở, người mỗi ngày
một nhuận sắc, xinh xẻo như gái còn son. Ban chủ nhiệm chiếu cố đến
hoàn cảnh khó khăn, điều về phòng tài vụ. Đến lúc này người thiếu
phụ trẻ mới bộc lộ hết tài ngoại giao của mình. Chẳng biết cô ta giở
những chiêu gì mà chưa đầy một năm đã có quyết định chuyển về phòng
kế toán ủy ban huyện, còn ông chồng kỹ sư được kết nạp đảng , sau đó
lên chức phó chủ nhiệm công ty.
Đến đây thì ai cũng thấy, cuộc đời Hành Ngâm đang lên hương. Hắn bắt
đầu học bài lên xe xuống ngựa theo tác phong của các đại gia. Hắn
hòa nhập một cách dễ dàng vào hệ thống vận hành của guồng máy quản
lý và nhanh chóng phát hiện ra, làm quan, dù là loại quan tép riu
cũng cần phải có nghệ thuật , rằng quyền lực và các mối quan hệ có
đi có lại là điều kiện tối cần thiết để làm giầu bằng con đường tắt.
Đời người thì ngắn, đời làm quan lại càng ngắn, nếu không tranh thủ
thời cơ, đến khi về vườn sẽ trắng tay. Thế nhưng, trong cái môi
trường làm việc nửa dơi nửa chuột này, đâu chỉ mình Hành Ngâm biết
tính toán. Xem ra, thiên hạ còn khối kẻ lõi đời. Bởi vì, từ lâu,
công ty đã hình hành mấy phe cánh luôn gầm ghè rình rập, chỉ đợi đối
phương sơ hở là lập tức thọc dao găm vào sườn nhau. Người đời thường
nói, quan trường như chiến trường, quả không sai, ngồi chưa
nóng chỗ, cái ghế phó chủ nhiệm của Hành Ngâm đã bị chiếu tướng, vì
trong số các lãnh đạo công ty, chỉ hắn có bằng đại học. Ông chủ
nhiệm, trình độ học vấn mới qua lớp bảy bổ túc, tạo nên sự chênh
lệch đáng kể trong tương quan lực lượng. Hắn lại mới nhiễm thói hách
dịch, thích ăn to nói lớn, đắc tội với không ít đồng nghiệp, tuy
trong đầu rỗng tuếch. Vậy là một chiến dịch tẩy chay phó chủ nhiệm
kỹ thuật được ngấm ngầm sắp đặt. Hắn thuộc loại ngựa chẳng còn non
nhưng háu đá, sẵn sàng lao vào cuộc tao ngộ chiến, còn thắng hay bại
thôi thì đành nhờ vào số phận.
Không may cho Hành Ngâm, vào thời điểm nhạy cảm này, vợ hắn, nàng
Bích Toan, trưởng phòng kế toán, dính vào vụ B35 cùng với khá nhiều
quan chức địa phương, tham ô hàng chục ngàn tấn thóc lấy tiền chia
nhau. Vụ việc vỡ lở, kho nhà nước rỗng không mà tiền mua thóc đổi
hạt đã giải ngân, đến hạn không giải trình nổi, cả dây lốc nhốc kéo
nhau vào trại tạm giam, trong đó có ông cựu phó chủ nhiệm râu xồm,
đang là chủ tịch ủy ban nhân dân huyện K. Đến lúc ấy Hành Ngâm mới
cay đắng nhận ra, hai đứa con hắn, thực ra chẳng có đứa nào là con
hắn. Đứa đầu có lẽ là máu mủ của lão phó chủ nhiệm công ty, còn đứa
sau, chỉ trời mới biết là sản phẩm của ông sếp nào mặc dù lúc nó ra
đời gã rậm râu cũng vác mặt đến thăm.
Bích Toan cùng đồng bọn bị khởi tố sau gần sáu tháng giam cứu. Ra
tòa, cô ta và gã nhân tình lĩnh mức án mười hai năm. Hành Ngâm mất
mặt với đám đồng liêu, bất chấp đạo nghĩa vợ chồng, viết đơn ly dị
khi vợ vừa nhập trại cải tạo. Hơn một năm sau, hắn lấy vợ mới. Người
nâng khăn sửa túi cho ông phó chủ nhiệm lần này là một nhà giáo
chuyên dạy thể dục ở trường trung học có bà mẹ kém chồng hai tuổi.
Cái cảnh con rể hơn tuổi mẹ vợ đẩy Hành Ngâm vào thế khó xử nên ít
khi hắn dám dàn mặt nhạc mẫu. Cô giáo Vân Thê thuộc type phụ nữ
không phải là kém nhan sắc nhưng vì cách đây ít lâu, do nhẹ dạ cả
tin, đánh đu với một gã thợ vẽ bịp bợm, bị lừa, gây ra tai tiếng nên
mất giá. Vân Thê thương hoàn cảnh của ông phó chủ nhiệm, chấp nhận
gá nghĩa Châu Trần nhưng dứt khoát không đồng ý nuôi hai đứa con
riêng của chồng. Anh chàng đã một lần bị cắm sừng không biết làm thế
nào đành phải về quê lạy van ông bố mở lượng hải hà cưu mang hai
cháu. Tất nhiên, ông đồ già không hề biết, cái gọi là gia đình của
hắn trước đây chỉ là một thứ tổ ba vạ cho lũ tu hú vô gia cư hứng
lên vào đẻ trứng nhờ. Ghét con thì ghét thật nhưng dù sao những đứa
cháu vẫn là máu mủ nhà mình, ông phải đổi giận làm lành.
Năm năm qua, thực sự là những chuỗi ngày tháng căng thẳng đối với
Hành Ngâm, vì hắn vừa phải tìm cách khắc phục nền tài chính eo hẹp
sau bi kịch gia đình, vừa phải chống chọi với các thế lực kình địch
trong công ty lúc nào cũng nhòm ngó cái ghế phó chủ nhiệm như cú
nhòm nhà bệnh.
Đúng là người tính không bằng trời tính. Ngay từ lúc mới chào đời,
quẻ tiên thiên đã chỉ ra đường quan lộ của chàng trai làng Hạ
bị đứt đoạn quả không sai. Hắn bị công nhân tố giác sau vài phi vụ
thông đồng với tay đội trưởng rút ruột công trình xây dựng. Ông
trưởng phòng tổ chức cùng với đoàn thanh tra của tỉnh còn phát hiện
ra chuyện gian lận vật liệu trong quá trình thi công trụ sở ngân
hàng nông nghiệp. Bằng chứng khá rõ ràng, Hành Ngâm không cãi được
cho dù hắn là kẻ rất to mồm mỗi khi biện bác. Trong cuộc họp đảng
ủy, hắn bị phe lấy "hồng" làm tiêu chuẩn đánh giá phẩm chất cán bộ,
biểu quyết khai trừ khỏi đảng, đề nghị cách chức phó chủ nhiệm,
chuyển hồ sơ sang viện kiếm sát yêu cầu truy tố về tội lợi dụng chức
quyền tham ô tài sản xã hội chủ nghĩa. Với tội danh ấy, theo Bộ luật
Hình sự, hắn có thể phải "nhập kho"****,
ngồi bóc lịch giết thời gian ít nhất bảy niên.
Hành Ngâm như kẻ mất hồn, chạy xuôi chạy ngược tìm thày thợ giải
cứu, hy vọng may ra thoát khỏi kiếp cơm tù. Mấy hôm sau, có một
người đàn ông trạc bốn mươi đến gặp hắn vào buổi tối. Anh ta trước
đây ở đội xây dựng, một năm đói quá, nhà lại đông con, phải đạp xe
sang núi Gôi mua sắn khô ăn độn, chẳng ngờ, về đến cầu Ngà thì bị
quản lý thị trường vồ được. Chuyến ấy người công nhân khốn khổ đáng
ra mất trắng mà lại còn bị phạt nữa, thật may, gặp xe ông phó chủ
nhiệm vừa đi công tác về chớm đến đầu cầu. Sau một hồi dàn xếp, cánh
thuế vụ nể đồng chí lãnh đạo công ty, tha cho. Nhớ ơn ấy, anh ta gợi
ý Hành Ngâm đến gặp cậu mình là ông Dương Đăng. Ông này là nhân sĩ,
nghỉ hưu từ lâu, chẳng chức tước, quyền hành gì, thậm chí còn không
là đảng viên nữa nhưng tiếng nói lại rất có trọng lượng với bí thư,
chủ tịch tỉnh. Bất chấp liêm sỉ của bậc quân tử (tuy rằng nhân vật
chính của chúng ta chưa bao giờ có cái đó), Hành Ngâm quỳ sụp xuống
vừa lạy vừa khóc, cầu xin ân nhân cứu mạng.
Căn cứ theo lời thoán của hào cửu ngũ*****
trong quẻ Bác mà suy thì số hắn chưa đến nỗi phải đáo tụng
đình. Hơn nữa, ông Dương Đăng là người giàu lòng vị tha, biết thừa
Hành Ngâm có tội nhưng vẫn trổ hết tài thuyết khách cứu hắn. Vậy là
tay cựu phó chủ nhiệm thoát khỏi bộ quần áo sọc nhưng buộc phải về
hưu non kèm theo những lời răn đe khá nặng nề từ những quan chức đầu
ngành.
Về vườn vài năm, gặp thời đất nước mở cửa, ngửi thấy mùi kinh tế thị
trường, Hành Ngâm làm hồ sơ xin thành lập công ty xây dựng. Nói là
công ty nhưng thực ra chỉ là một đội thợ nề chuyên sửa chữa lặt vặt
. Vốn đi vay, nhân lực thuê theo thời vụ, việc làm buổi có buổi
không, thu nhập chẳng đáng là bao mà thuế thì tháng nào phòng tài
chính cũng cho người đến tróc làm ông giám đốc phát hoảng, chưa đầy
một năm đã phải vội xin giải thể. Sau đận ấy, Hành Ngâm còn mở vài
công ty nữa với nhiều loại ngành nghề kể cả nghề hút bể phốt nhưng
đều thất bại. Cuối cùng Hành Ngâm quyết định thành lập Công ty
kinh doanh Chim cảnh. Có lẽ, sau mấy chục năm lăn lộn trường đời
đầy gió bụi, giờ hắn mới tìm được cái nghề đúng sở trường. Công ty
Chim cảnh có tên chính thức "HanhngamVet Co.,Ltd"
của hắn không nhập loại hàng sặc sỡ, lòe loẹt từ Hongkong, Macau hay
Thailand mà có một đội ngũ kỹ thuật viên sành nghề chuyên săn bắt
và thuần hóa các dòng vẹt bản địa. Hắn là người đầu tiên phát hiện
ra vẹt Việt Nam là loài chim bắt chước giỏi nhất trên đời. Sau khi
được tiêm loại thuốc kích thích do một gã buôn lậu vốn là đệ tử làm
ăn của Hành Ngâm từ biên giới phía Bắc tuồn về, lũ vẹt đột nhiên
xuất hiện khả năng kỳ lạ.
Chúng không chỉ biết nhắc lại một số từ ngữ có âm tiết phức tạp mà còn ứng
khẩu "sáng tác" những câu văn vần đại loại như là thơ câu lạc bộ
phường nhưng thanh điệu thì chưa được chuẩn cho lắm. Với mặt
hàng có một không hai trên đời đó, Hành Ngâm trở thành nhà sản xuất
độc quyền khu vực Đông Nam Á, doanh thu mỗi ngày một tăng. Ông chủ
công ty còn xây dựng dự án mời chuyên gia nước ngoài dạy vẹt tiếng
Ăng lê, tiếng Pháp và tiếng Nga để xuất khẩu hàng sang thị trường Âu
châu quảng bá cho nền công nghiệp sinh vật cảnh nước nhà.
Chẳng biết vì doanh nghiệp làm ăn có lãi, đóng góp ít nhiều vào ngân
sách tỉnh hay bởi tài bẻm mép, biết làm đẹp lòng các vị lãnh đạo,
Hành Ngâm được cơ cấu vào một hội đồng tư vấn địa phương mà nội dung
hoạt động chính là, mỗi năm một lần họp để... vỗ tay, sau khi nghe
ông tổng thư ký đọc bài tổng kết mùi mẫn rồi kéo nhau ra quán Bốn
Mùa đánh chén. Chưa hết, cũng do tài lobby politician trong
những cuộc chén chú chén anh bằng tiền chùa như thế, một quan chức
có tầm cỡ nghe bùi tai còn mạnh dạn đề cử hắn vào chức chủ tịch "Hội
chim, chó cảnh". Lại một lần nữa đời lên voi, ông giám đốc công
ty tư nhân trong cơn phấn khích, đặt in hai ngàn năm trăm tấm danh
thiếp, kê khai tất cả chức tước, thành tích cũng như các loại giải
thưởng, kể cả hai giải khuyến khích của CLB thơ phường BL...
Chỉ trong chưa đầy năm năm, cô giáo giảng dạy môn thể dục thể thao
đã sinh cho Hành Ngâm hai ái nữ. Cô nào cũng giống bố như đúc, nghĩa
là làn da ngăm ngăm nhuộm vỏ só, khuôn mặt vừa thô vừa to quá cỡ
cùng với cặp mắt tròn tựa hai hòn bi ve lúc nào cũng lờ đờ như mắt
chuột khói. Tuy chỉ số thông minh của các cô bé này chỉ ở mức khiêm
tốn nhưng Hành Ngâm luôn tự huyễn hoặc mình là vợ chồng hắn đã sinh
ra những nữ thần đồng. Hắn không tiếc tiền, mời đủ các loại thầy đến
nhồi nhét vào đầu con gái rượu hầu hết các môn học thời thượng, còn
việc chúng tiêu hóa ra sao thì hãy cứ đợi đấy . Nghe nói, gần đây,
một trong hai đứa đã có triệu chứng rối loạn tiền đình ...
Công ty đang "liên tục phát triển" thì đầu tháng trước, ông
giám đốc tự nhiên mắc căn bệnh quái lạ, bị ngất xỉu trên đường đi
thăm một mối hàng. Tại bệnh viện, các bác sỹ chẩn đoán là sưng bọng
đái . Nói chung loại bệnh này dễ chữa, thậm chí không cần phải mổ.
Thế nhưng, sau năm ngày điều trị theo phác đồ bằng những loại thuốc
đặc hiệu, bệnh hắn không những không đỡ mà còn có nguy cơ mỗi ngày
một nặng. Ông giám đốc đau quá kêu rống lên như lợn bị chọc tiết,
bệnh viện quyết định can thiệp bằng dao kéo. Hóa ra, trong tế bào
bàng quang của Hành Ngâm đã nhiễm một loại virus của bệnh dại từ
loài vẹt hoang dã lây sang. Đây là chủng siêu vi lần đầu tiên được
phát hiện ra. Căn bệnh bí hiểm này có chữa được không chắc còn phải
chờ các nhà y học thế giới nghiên cứu.
30 /5 /2007
Đ.V.S
[1]
Một trong 64 quẻ "Dịch" gồm hai quẻ đơn, trên là Cấn(một vạch liền
ở trên, hai vạch đứt ở dưới), dưới là Khôn(ba vạch đứt)
**
Hào thấp nhất của quẻ dịch mà là hào âm( vạch đứt) gọi là hào sáu
đầu(六五爻
***
Một kiểu
câu cá chuối qua đêm ở làng quê
****
Vào trại giam ( tiếng lóng)
*****
Hào thứ năm của quẻ dịch mà là hào âm (vạch đứt) gọi là hào Lục
ngũ, ở đây là quẻ Sơn Địa Bác(山地剝
|