Bạn bè cùng khóa thường can ngăn hắn ta như vậy, vì nhiều khi do chỗ thích vui, ham rửng mỡ, anh đùa hơi quá lố. Nhứt định là không ác ý nhưng chỉ muốn trêu chọc hết cỡ thợ mộc, cho đã đời, cho phỉ chí trai ở tuổi vừa đột phá khỏi lằn mức đôi mươi.

Chúng tôi quen biết nhau từ những ngày làm thủ tục xuất ngoại du học và xuyên suốt hai mươi mấy ngày lênh đênh trên biển cả, vượt đại dương đi Tây. Qua tâm sự của anh trong những ngày sóng yên biển lặng và trên nền âm điệu rì rầm của máy tàu, ngày này sang ngày kia, tôi hiểu được anh hơn. Vả lại, xa quê hương, rời đất nước, cô đơn lạc loài lại gặp người cùng họ, cùng gốc gác nên dễ kết tình huynh đệ, tương thân. Bởi lẽ đó, chúng tôi coi nhau như anh em một nhà, càng ngày càng gắn bó.

Là con một, cha mất sớm, Tư lớn lên và sinh sống trong tình yêu thương và sự nuông chiều của người mẹ. Con trai không cha như nhà không nóc, lại được mẹ cưng nữa, thế nên tánh tình hơi khác với bọn con trai chung chung. Nhà đã không nóc thì gió lạnh, mưa buồn, nắng cháy gì cũng vào được, thế nên Tư cứ tự do tung hoành, nhưng đôi khi cũng được tình yêu của mẹ xoa dịu. Nên chi, hung hăng thì hung hăng đó nhưng đôi khi Tư cũng có những giây phút trầm lắng thoáng buồn như một cô gái đương tuổi dậy thì. Con người của Tư chứa chấp một thứ mâu thuẫn lạ thường, chỉ những ai thấu hiểu và thông cảm mới thấy được chỗ dễ thương.

Những tháng ngày học chung ở Fez (Maroc), mười mấy sĩ quan chúng tôi nằm chung một buồng nên lòng kiên nhẫn cá nhân hay bị thách thức vì hành động người này không hợp với tính khí kẻ kia. Mười mấy nhân vật, người nào cũng đã dày dạn trong cuộc đời, ai cũng có một nhân cách riêng tư, nay bị dồn chung vào một khoảng không gian sinh sống hạn hẹp thì làm cách nào mà hòa hợp hòa giải cho được. Có hôm, không khí trong buồng đang trầm lắng vào buổi xế chiều ngày hè nóng bức của Bắc Phi, không ai muốn cựa quậy thì bỗng dưng một khúc ca giậm giật đột phát từ chiếc radio của Tư. Không phải để quậy phá hay chửi đời mà cốt để đánh tan bầu không khí chán chường, im ắng khiến cho nỗi thương niềm nhớ quê hương đất nước thêm nặng nề. Tư khó chấp nhận một tình hình trầm trầm vắng lặng mà lúc nào cũng muốn có chuyển động, háo hức, bon chen.

Bị tính hiếu động đưa đẩy, Tư không chịu lội bộ hay đi xe buýt hoặc xe song mã từ quân trường ra phố - một đoạn đường lối nửa tiếng đi chân - như đa số anh em cùng khóa. Anh tậu một chiếc xe máy dầu BMW cỡ bự, trong khi thân hình anh tong teo cao nghệu. Thấy anh ngồi trên chiếc BMW to tướng, như nhái bầu ôm bẹ dừa, bạn bè lo ngại là có ngày anh sẽ bị xe hất xuống đường như chơi. Ngoài mục đích có xe để chạy lông nhông còn có được phương tiện di chuyển nhanh chóng để lúc nào cao hứng anh vọt lẹ vào khu médina, thành phố của dân bổn xứ, để thăm "công chúa Mélika", một nàng kiều của lầu xanh.

Không biết do ai phát hiện mà, người này rỉ tai người kia, quân ta ùn ùn kéo nhau vô thành phố bản địa của Maroc để tìm bãi đáp nơi động người đẹp. Vóc dáng nhỏ thó, thân hình mảnh khảnh, mặt mày dễ coi, em rất được khóa sinh Việt Nam mến mộ. Gần như là "mục tiêu tác xạ" hấp dẫn của nhánh không quân ta ở Fez. Vì quá đông khách biên đình sang chơi nên nhiều khi nghẽn lối cho nên chiều chiều tan trường chàng nào động đực mà nhanh chân thì được ưu tiên. Trong khi bạn bè đang đứng chờ chuyên chở công cộng thì Tư đã phóng mô-tô đi trước, chạy ngang còn nhoẻn miệng cười thích thú, như trêu ngươi. Thế là Tư ta đứng hàng đầu của cái đuôi rồng rắn chờ đến phiên "tác xạ". Gặp những ngày cuối tuần, rảnh rang sinh hoạt, chán cảnh buồn tình, Tư ta quyết định một hành trình "over nite", ngủ qua đêm, thì những người còn lại đành lui gót về trường, ôm khối mộng lớn, mộng con. Nhưng cũng chỉ một đôi khi phá chơi cho vui vậy thôi vì Tư cũng tôn trọng tình nghĩa bạn bè và hiểu rõ nhu cầu của anh em.

Học hành thì cà rỡn, như chơi như đùa, thế nhưng được chút thông minh tính trời, sáng dạ nết đất nên Tư không phải mất nhiều thì giờ cặm cụi đèn sách. Ngoài ra, nhờ lanh tay lẹ ngón, Tư gõ "ma-níp"[1] rất điêu luyện. Học nghề vô tuyến điều hành – nôm na gọi là thợ gõ - mà siêu việt về môn đánh morse thì đã có được một lợi thế để thành công dễ dàng. Nghe âm thanh của những tiếng morse Tư đánh ra như nghe một bản nhạc lúc nhặt, khi khoan, khi dồn dập, lúc lã lơi. Cho nên, đối thoại bằng tín hiệu morse với Tư là cả một điều thích thú, không bị nhàm chán với những tiếng tịt tịt, tè tè máy móc, chẳng có hồn. Đó là chưa kể nội dung đối đáp rất duyên dáng, vô cùng dễ thương, qua những cốt chuyện tếu không chịu được.

Ngày mãn khóa ra trường, sau một năm học hành vất vả và qua những lần thanh lọc khá nghiệt ngã, Tư đã hiện diện trong số mười mấy khóa sinh tốt nghiệp trên tổng số khoảng ba hoặc bốn mươi người ngày nhập khóa. Mỗi người một hướng đi trên hành trình quân vụ, Tư và tôi đã tạm thời mất liên lạc với nhau. Nhưng, cũng không lâu vì mấy tháng sau đó, chúng tôi lại gặp nhau trong khóa học điều hành hàng không, tại căn cứ Avord (Pháp). Mười sĩ quan khóa sinh lại bị cho vào một gian phòng bé nhỏ trước kia được dùng làm nơi khám bệnh. Đã khó chịu và bất bình vì bị nhà trường coi thường, không cho ở khu dành cho sĩ quan khóa sinh như thông lệ, chúng tôi lại càng bực bội khi sinh sống trong khoảng không gian hạn hẹp.

Một sáng chủ nhựt ngày đông tháng lạnh u buồn, ai ai cũng muốn nằm nướng trong chăn ấm nệm êm thì bỗng dưng từ một chiếc máy thu thanh nào đó, được dấu bên trong chiếc mền, có tiếng bò rống thật to, của chương trình quảng cáo loại fromage hiệu "La Vache Qui Rit" (con bò cười). Thì ra anh chàng Tư ta muốn phá bạn Hoạt, mà phiên âm tiếng Pháp từa tựa như chữ "vache", có nghĩa là bò cái. Thế là một trận cười vui mở đầu cho một ngày chủ nhựt không tên! Chẳng ai rầy rà mà cũng không ai hờn dỗi.

Bẵng đi một thời gian, ngành ai nấy làm và hướng ai người ấy đi, chúng tôi không theo dõi được nhau dù rằng trong tiềm thức vẫn đinh ninh là có nhau. Thế rồi chúng tôi lên đường đi học không quân Mỹ, mỗi đứa một ngành nghề khác nhau. Kỳ lạ thay, trên lối trở về quê hương, hai đứa tôi lại gặp nhau, chẳng hẹn mà nên, như trên hai hướng đi đồng quy của nan hoa xe đạp. Tư từ một trường hoa tiêu chiến đấu cơ còn tôi từ một trường chỉ huy và tham mưu sơ cấp.

Vào những năm năm bảy, năm tám, chiến trường Việt Nam chưa có gì sôi động, và dù cho Mỹ đã có mặt ở miền Nam, những chuyến bay quân sự nối liền Hoa Kỳ với Việt Nam thật là hiếm hoi. Phi cơ vận tải của MATS (Military Air Transport Services), tuyến đường Mỹ - Đông Nam Á, thường bay đến trạm cuối cùng là Clarkfield AFB (Phi Luật Tân). Thế nên những khóa sinh Việt Nam du học Hoa Kỳ về phải ăn chực nằm chờ mới có được một chuyến bay để vượt Thái Bình Dương mà về nhà.

Kỳ đó, sau vài ngày quá cảnh, mà chẳng có hy vọng gì, tôi gặp lại Tư ở BOQ (Bachelor Officers' Quarter) của căn cứ Clark. Thế là chúng tôi lại có dịp vui chơi như những ngày du học ở Fez và Avord, chờ bao lâu cũng không nhằm nhò gì ba cái lẻ tẻ. Ăn không ngồi rồi, chẳng biết làm gì hơn, chúng tôi tán hươu tán vượn với mấy cô nường ở quày tiếp khách. Không hiểu Tư đá lông nheo ra làm sao mà bắt được một em người Phi gốc Tàu. Thế là cô cậu dìu nhau vào cõi vô biên để cho tôi phải cảnh một thân một mình, sốt ruột nóng lòng trông chờ chuyến bay ngày một ngày hai. Còn Tư thì cóc cần, cứ kéo dài chờ đợi càng tốt.

Nhưng, cái gì cũng có giới hạn nên phải có lúc "chưa bao giờ buồn thế", khi nàng tiễn anh ra cổng lên tàu bay, với những lời cam kết song phương. Dưới trào Ngô Đình Diệm, chuyện kết hôn với người khác nước đâu phải là chuyện dễ. Nhất là phi công chiến đấu nữa. Ấy thế mà Tư vẫn hết lòng vận động, đảo đất, lật trời để cưới cho bằng được. Mối tình Việt-Phi đó êm xuôi, tốt đẹp như sóng nước Thái Bình Dương cứ ngày đêm rì rào trên bãi cát ngàn thông, dưới một vùng trời xanh, lốm đốm vài ba cụm mây trắng đu đưa.

Hoa đẹp rồi cũng tàn phai, nắng đẹp rồi cũng có cơn mây mưa đe dọa và chuyện tình thơ mộng có ngày cũng biến thành ác mộng đớn đau.

Bộ Tư Lệnh Không Quân chiều hôm đó sao mà buồn! Thiếu nữ người Phi cầm tay đứa con gái khoảng ba bốn tuổi gì đó đến gặp ông chánh văn phòng tư lệnh. Cháu gái hai dòng máu Á Đông xinh ơi là xinh, chào tôi bằng một ngôn ngữ dễ thương. Vợ và con của Tư đến tìm tôi để hỏi tin tức của chồng và cha đã bặt vô âm tín từ mấy tuần qua, trong một chuyến bay hành quân "như thường lệ". Bạn bè cùng chuyến biệt phái hành quân với Tư đã trở về mái ấm gia đình từ lâu mà sao Tư cứ biền biệt?

Nguyên do thiếu vắng của Tư, tôi có biết nhưng lại không được phép nói ra, vì còn trong nghi vấn và hy vọng. Thời đó, không quân mình có nhiều chuyến bay "Kinh Kha", ra đi mấy ai hẹn lúc trở về và mấy ai hy vọng được tìm xác rơi! Cho nên, đành phải làm chuyện trái với lương tâm của mình là giả ngây giả dại, đưa đẩy vấn đề đến một tương lai vô định.

Được bà vợ đi kiếm tin chồng bằng lòng với những lời hứa mông lung là cả một thử thách lớn lao, nhưng tâm tư tôi không vì đó mà vui mừng hơn. Có thể nói là lòng tôi cũng đớn đau không kém, mỗi khi có một cánh chim lìa đàn mà không được công khai vinh danh.

Nhìn vợ và con của Tư ra về trong dáng đi tuyệt vọng mà lòng tôi nặng trĩu đắng cay, hình dung lại giây phút bay vào thiên thu của Tư. Tư đã bay vào cõi mênh mông trong một chuyến bay yễm trợ công tác thả biệt vụ xuống vùng đất địch ở miền Bắc. Có thể và có lẽ máy bay của Tư đã đâm vào núi non ở một nơi nào đó, không ai thấy được vết tích.

Bóng dáng của vợ và con Tư mất lần, mất lần ở cuối đường nhá nhem tối. Thì trong tâm tư tôi, hình bóng chiếc A1H của Tư cũng nhỏ lần và nhỏ lần cho đến khi chỉ còn một chấm đen ở cuối trời xa xa. Có những cánh chim chìm xuống như thế, không bạn bè, không một chiến công, không một người đưa tiễn. Nay đây, lá chết rừng hoang đã phủ kín thân xác Tư, bên trên chỉ có loài chim trời thương tiếc, kêu lên những tiếng não nùng bi ai.

Phan Quân

[1] Dụng cụ để đánh tín hiệu vô tuyến gồm những chấm và gạch (morse), tượng trưng cho những mẫu tự của vần.