Duy trì hay không truyền thống tái sinh
của đức Đạt lai Lạt ma Tây Tạng ?
Hãy
hình dung, một hôm Đức Giáo Hoàng tuyên bố rằng ngôi vị Đức Giáo Hoàng
nên xóa bỏ, và có thể thay bằng một cơ chế khác. Rồi ngài nói thêm, thôi
thì tùy thuộc quyết định của giáo dân, hãy trưng cầu ý kiến của hàng
trăm triệu tín đồ Công Giáo La Mã để xem có nên xóa bỏ cơ chế Đức Giáo
Hoàng hay không… Chuyện này không hình dung nổi có thể xảy ra đối với
Công Giáo, bởi vì như thế đã tự biến thể để thành một hình thức Tin Lành
mới. Nhưng một viễn ảnh tương tự nhiều phần có thể sẽ xảy ra với ngôi vị
Đạt Lai Lạt Ma của Phật Giáo Tây Tạng. Và nơi đây mới thấy được cái nhìn
nhẹ nhàng của những người thường trực sống với Tánh Không.
Tuần này có quá nhiều chuyện để quan tâm về Tây Tạng. Những gì diễn biến
hôm nay rồi sẽ có thể ảnh hưởng lớn cho những mảng lớn của Phật Giáo thế
giới tương lai, và có thể sẽ thay đổi hẳn một số truyền thống lâu đời
trong Phật Giáo Tây Tạng.
Đức Đạt Lai Lạt Ma năm nay đã 72 tuổi, và đã bắt đầu chuẩn bị trước cho
ngày viên tịch. Nỗi lo của ngài và của toàn dân tộc Tây Tạng là: theo
truyền thống, vài năm sau khi ngài từ trần, một cậu bé sẽ được tìm ra và
được tin tưởng là hậu thân của ngài để sẽ lên ngôi Đạt Lai Lạt Ma đời kế
tiếp, và trong hình như hiện nay thì thấy rõ cậu bé kế nhiệm đó sẽ bị
chính phủ Bắc Kinh lựa chọn.
Cậu bé Đạt Lai Lạt Ma đời kế tiếp sẽ sinh ra ở đâu? Trên đất Tây Tạng,
hay ở hải ngoại, hay sinh ngay tại Bắc Kinh trong một gia đình cán bộ?
CSTQ cho biết nhà nước CSTQ sẽ quyết định về chuyện này. Điều có thể
đoán thêm rằng cậu bé đó sẽ được CSTQ chọn ngay trên đất Tây Tạng để bớt
dị nghị, nhưng với tình hình dân gốc Hán đã ào ạt lên xứ tuyết định cư
nhiều thập niên nay và có nơi đã đông hơn cả dân gốc Tạng thì cậu bé Đạt
Lai Lạt Ma đời kế tiếp có thể sẽ là lai chủng hai dòng máu Hán-Tạng, hay
có khi sẽ thuần chủng gốc Hán mà giấy tờ đã xào nấu thành lý lịch gốc
Tạng. Và cậu bé đó sẽ được Đảng CSTQ dạy ngay từ tấm bé, hệt như cậu bé
Ban Thiền Lạt Ma mà nhà nước CSTQ đã chọn thay cho cậu bé Ban Thiền do
Đức Đạt Lai Lạt Ma chọn.
Thế
nên, vị lãnh tụ Phật Giáo Tây Tạng lưu vong tuần này mới đề nghị giải
pháp là sẽ trưng cầu dân ý trong số khoảng 13-14 triệu tín đồ của ngài
khắp thế giới - trước khi ngài từ trần - là ngài có nên tái sanh hay là
không. Nếu bạn đã từng gặp, tiếp xúc, hay chỉ đơn giản là đọc nhiều về
Đức Đạt Lai Lạt Ma, bạn sẽ thấy rằng đề nghị trưng cầu dân ý đó quả
nhiên là độc đáo, đúng với kiểu sống nhẹ nhàng của người thường trực
thiền định với Tánh Không. Kiểu như thế, không ai có nhiều sáng kiến như
ngài. Mà nói cứ tưởng như là nói chơi, hay nửa chơi nửa thiệt.
Đức Đạt Lai Lạt Ma nói nếu đa số phiếu đồng ý, thì ngài sẽ không tái
sanh nữa. Có nghĩa là sẽ xóa sổ một truyền thống có từ cuối thế kỷ thứ
14, khi một cậu bé chăn cừu được cử lên làm Đức Đạt Lai Lạt Ma đời thứ
nhất.
Trường hợp đa số phiếu muốn tiếp tục duy trì ngôi vị Đạt Lai Lạt Ma thì
ngài có thể sẽ chỉ định một vị tái sanh trong khi ngài vẫn còn đang sống
trên cõi đời này, nghĩa là cũng xóa bỏ truyền thống 600 năm là sẽ tái
sanh làm một cậu bé sau khi chết. Nơi đây cũng là một nan đề siêu hình
học: tự hóa thân làm hai Đạt Lai Lạt Ma, một cụ già Đạt Lai Lạt Ma đương
nhiệm chỉ định một cậu bé Đạt Lai Lạt Ma tương lai. Tha hồ cho các giảng
sư giải thích về lẽ sắc bất dị không hay là không bất dị sắc.
Dù vậy, ai cũng thấy, đằng nào thì truyền thống Tây Tạng cũng sẽ phải
đổi. Còn nếu không, thì truyền thống này sẽ rơi vào tay nhà nước CSTQ
tha hồ bóp méo. Đó cũng là lý do Bộ Ngoại Giao TQ hôm Thứ Năm lập tức
bác bỏ sáng kiến trưng cầu dân ý của ngài. Nhưng đây cũng là kiểu bộc lộ
sáng kiến hồn nhiên của Đức Đạt Lai Lạt Ma, vì phát ngôn nhân của ngài
là Tenzin Taklah cũng liền giải thích rằng chuyện trưng cầu dân ý chỉ
mới là một ý kiến thôi, không có gì cần bận tâm.
Chính
vì Đức Đạt Lai Lạt Ma đưa ra toàn các thế cờ hư hư thực thực đầy phức
tạp, cho nên Bắc Kinh tuần qua bực bội thấy rõ. Đâm ra gây sự với nhiều
người. Liu Jianchao, phát ngôn nhân Bộ Ngoại Giao Trung Quốc trong bản
tin AP hôm Thứ Năm 29-11-2007 nói rằng việc Trung Quốc giờ chót hủy bỏ
lịch trình, không cho tàu chiến Hoa Kỳ vào Hồng Kông không phải là hiểu
nhầm gì hết, mà chỉ vì do quan hệ với Mỹ đang bị "trục trặc và tổn
thương." Bản tin nói họ Liu không nói thẳng là Mỹ đã làm điều gì chọc
giận Trung Quốc, nhưng chỉ ra là đã bực bội nhiều việc mới đây, kể cả
chuyện Quốc Hội Mỹ vinh danh Đức Đạt Lai Lạt Ma và việc Mỹ bán vũ khí
cho Đài Loan.
Họ Liu nói rằng bản tin mà nói là Ngoại Trưởng TQ Yang Jiechi nói với
Tổng Thống George W. Bush rằng việc ngăn không cho hàng không mẫu hạm
USS Kitty Hawk vào Hồng Kông tuần trước chỉ là sự hiểu nhầm thực sự
không đúng. Nghĩa là, không hiểu nhầm gì hết, mà chỉ là biểu diễn màn
Bắc Kinh bực bội Mỹ thôi. Liu cũng nhắc rằng Mỹ có nhiều hành vi sai
lầm, kể cả việc vinh danh Đức Đạt Lai Lạt Ma hồi tháng trước và việc bán
vũ khí cho Đài Loan.Một sự kiện xảy ra 10 ngày trước cũng dễ dàng giải
thích được lý do CSTQ bực bội. Thông tấn AP loan hôm 29-11 rằng theo tin
Xinhua thì ngày 20-11-2007 đã có một màn xuống đường đập phá ở thị trấn
Paingar, nơi cách thủ đô Lhasa của Tây Tạng 190 dặm về hướng đông bắc.
Lúc đó, dân gố Tạng đập phá các cửa tiệm và văn phòng chính quyền sau
khi xảy ra tranh chấp giữa các vị sư và một người chủ tiệm địa phương.
Có 7 người bị bắt trong vụ này, trong đó có 2 vị sư bị "cáo buộc" là
cướp một tiệm sửa xe gắn máy ngày 19-11-2007 ở Paingar và 5 người khác
bị bắt vì "kích động bạo loạn" một ngày sau khi 2 vị sư bị bắt. Chuyện
này 8 ngày sau mới được thông tấn nhà nước Xinhua loan báo.
Theo tin Xinhua, có khoảng 190 người, trong đó có một vài vị sư tới
trước trụ sở chính quyền địa phương đòi trả tự do những người bị bắt, và
rồi đám đông "phá hủy các cửa tiệm và trụ sở chính quyền."
Cũng tuần này, trang web Phayul (http://phayul.com/) của người Tây Tạng
lưu vong, nơi đã từng là trung tâm tuyên truyền cho các chiến dịch tuyệt
thực và biểu tình của Nghị Hội Thanh Niên Tây Tạng trên toàn cầu để
chống CSTQ, loan tin theo ký giả Brandon Call của báo Daily Lobo rằng
cuốn phim tài liệu "Tamdin's Journey: A Tibetan Village Project" (Hành
Trình của Tamdin: Một Dự An Làng Mạc Tây Tạng) dựa theo đời thực của
người Tạng dân lưu vong Tamdin Wangdu, chủ nhật này sẽ chiếu ra mắt ở
Alburquerque, tiểu bang New Mexico.
Phim do đạo diễn Tân Tây Lan Chris Kugelman thực hiện. Ong Wangdu sau 15
năm tị nạn đã trở về Tây Tạng để làm từ thiện văn hóa, xã hội và giáo
dục.
Wangdu trở thành công dân Mỹ năm 1993. Học tại Đại Học
Colorado tại thị xã Boulder, Colo. Năm 2001, ông nghe tin cha ông đã
chết khi mới 57 tuổi sau khi bị đau bụng trong 4 ngày. Tin này làm ông
đau đớn khi nhớ rằng không có nhân viên y tế nào trong hay gần làng của
ông. Wangdu nói, "Cái chết của cha tôi có lẽ đã ngăn được nếu có ai biết
kỹ thuật CPR."
Thế rồi Wangdu và vợ, Tseyang, thành lập Tibetan Village Project, một
hội bất vụ lợi chuyên cung cấp chăm sóc y tế trong làng của ông và khu
vực gần đó. Hội của Wangdu xây một trường, và trợ giúp 10 trường học Tây
Tạng khác; xây lại và tân trang 4 chiếc cầu ở Tây Tạng để giúp học sinh
tới trường an toàn hơn.
Việc làm của các hội từ thiện văn hóa xã hội này không gây điều tiếng
tranh cãi gì trong nội bộ cộng đồng Tây Tạng lưu vong. Trang web Phayul
đã hoan hỉ loan tin cũng hệt như các dự án xây trường khác trong lãnh
thổ Tây Tạng thực hiện bởi The Tibet Foundation, một hội từ thiện bất vụ
lợi thành lập bởi bà Rinchen Khando Choegyal, một cựu bộ trưởng trong
chính phủ lưu vong của Đức Đạt Lai Lạt Ma.
Mọi người đều thấy rằng giáo dục và y tế là nhu cầu khẩn cấp của dân tộc
Tây Tạng, dù là vùng đất này đang bị người gốc Hán tộc cai trị. Tại sao
chính phủ lưu vong của Đức Đạt Lai Lạt Ma lại lặng lẽ hỗ trợ các dự án
từ thiện giáo dục và y tế trên vùng đất do người Hán đang cai trị? Đó
cũng là chỗ để suy nghĩ thêm về cách sống theo chánh pháp của nhà Phật:
lòng từ bi vô lượng khi tiếp cận với xã hội đời thực, bất kể biết bao
nhiêu là nghịch duyên. Điều khó chính là chỗ để tìm cách phân biệt lằn
ranh, nếu có, giữa việc giúp cho người dân Tây Tạng thực sự và việc củng
cố chế độ Hán tộc hóa nơi này. Trong cương vị một hóa thân của Đức Quan
Âm Bồ Tát, Đức Đạt Lai Lạt Ma đã, đang và sẽ làm việc với lòng từ bi,
hoàn toàn ở ngoài tầm so đo của đời thường.
Cũng hệt như một điều đáng để suy nghĩ: truyền thống 600 năm của ngôi vị
Đạt Lai Lạt Ma nếu cần thì cũng phải xả bỏ. Vì Tứ Diệu Đế và Bát Chánh
Đạo không hề bị buộc gì với một chiếc ghế, bất kể là ghế cao nhất. Tất
nhiên, trừ phi là ghế của Đức Giáo Hoàng.
|
|
BBC NÓI VỀ
THIỀN SƯ THÍCH NHẤT HẠNH |
Thích Nhất
Hạnh là một thiền sư nổi danh trên thế giới, là một văn nhân, một thi
nhân, một học giả, mà cũng là một người đấu tranh cho hòa bình. Bên
cạnh đức Đạt Lai Lạt Ma thì Thầy là bậc đạo sư nổi tiếng nhất trên thế
giới hiện nay. Ngoài ra Thầy còn là tác giả của trên một trăm cuốn
sách, trong đó gồm có những
"xếp
hạng bán chạy nhất“ (bestsellers) như những cuốn Hòa Bình Từng
Bước Chân (Peace is Every Step), Phép lạ của sự Tỉnh thức
(The Miracle of Mindulness), Chúa
ngàn đời, Bụt ngàn đời (Living Buddha Living Christ) và
Giận (Anger)
Thầy
Nhất Hạnh sanh năm 1926, Thầy xuất gia năm 16 tuổi. Chỉ 8 năm sau
Thầy dựng lên Trung tâm Phật giáo Ấn quang (An Quang Buddhist
Institute) tại Sài Gòn. Năm 1961 Thích Nhất Hạnh
-người
được những môn đồ gọi là Thầy-
đã xuất ngoại du học tại Hoa Kỳ và giảng dạy môn Tôn giáo đối chiếu
tại các đại học Columbia và Princeton. Hai năm sau Thầy quay trở về
quê hương để góp phần hướng dẫn nỗ lực hòa bình của Phật giáo.
Rằm tháng hai năm 1964 Thầy thành lập
Dòng tu Tiếp hiện (the Order of Interbeing), vào đúng giai đoạn chiến
tranh leo thang khốc liệt tại Việt Nam, lúc mà giáo lý của Đức Thế
Tôn cần thiết vô cùng để đối đầu lại với hận thù, bạo động và chia rẽ
đang bao phủ khắp quê nhà. Vào giai đoạn này.
Dòng tu bao gồm một số nhỏ những thành viên chí nguyện dấn thân vào
những công tác xã hội và hành trì theo lý tưởng của Đạo Phật Đi Vào
Cuộc Đời. Dòng tu được xây dựng trên căn bản của 14 giới Tiếp
Hiện, cũng còn được gọi là những phương pháp thực tập chánh nhiệm.
Cũng trong năm ấy với một nhóm những giảng sư và sinh viên đại học tại
Việt nam ngài thành lập nên Trường
Thanh
Niên
Phụng Sự
Xã Hội
đào tạo những nhóm tác viên trẻ tuổi dấn thân vào những làng mạc xa
xôi giúp xây cất những trường học, những bệnh xá và gầy dựng lại
những thôn xóm đã bị hủy diêt vì đạn bom.
[ Tháng 2 năm 1964 Thầy thành lập Viện Cao Đẳng Phật Học tại Sài Gòn,
và chỉ non 14 tháng sau nó được Thầy nâng lên thành Viện đại học Vạn
Hạnh (bổ túc của Phù Sa) ].
Hai năm
sau, vào năm 1966, Thầy rời Việt nam ra xứ ngoài để vận động kêu gọi
hòa bình. Nhà cầm quyền đương thời vì thế cấm cửa không cho phép
Thầy hồi hương. Năm 1967 khi đề nghị Hội đồng Nobel trao giải Nobel
Hòa bình cho Thầy, ông Martin Luther King đã phát biểu:
"Ông
thầy tu mãnh khảnh xuất thân từ Việt nam này, ngài là một học giả uyên
thâm. Những phát kiến cho hòa bình của ngài, nếu áp dụng được, sẽ dựng
nên một tượng đài cho tinh thần hòa đồng, tình huynh đệ và nhân bản".
Năm 1969
Thầy hướng dẫn Phái đoàn Hòa bình Phật giáo tham dự Hội nghị Hòa bình
Paris và thành lập Unified Buddhist Church (UBC) tại Pháp quốc. Lúc
khởi đầu Giáo hội đặt cơ sở tại Thiền Đường Sweet Potatoes năm 1975.
Pháp Từ của Thầy được truyền bá mỗi lúc một rộng rãi và tăng đoàn phát
triển mạnh mẽ. Năm 1982 Làng Mai (Plum Village) được thành lập. Tọa
lạc tại miền nam nước Pháp, Làng Mai là một Trung tâm Thiền tập và là
cơ sở của Dòng tu Tiếp hiện. Mỗi năm hàng ngàn người khắp nơi trên thế
giới từ những truyền thống tâm linh khác nhau khắp nơi đổ về Làng Mai
để nghe pháp thoại và tu tập. Đây là trú xứ thường xuyên của Tăng đoàn
(đoàn thể của những người tu tập) gồm khoảng 150 các thầy, các
sư cô cùng các cư sĩ thường trú
(Số thiền sinh gia tăng theo thời gian, tính đến nay thì đã vượt xa
con số 150 / PS bổ túc).
Điểm nổi
bật của pháp môn thầy Nhất Hạnh trao truyến là việc nhấn mạnh đến yếu
tố hạnh phúc, hạnh nguyện dấn thân vào đời và áp dụng được phương
pháp thực tập chánh niệm vào đời sống hàng ngày. Chánh niệm là có mặt
trong phút giây hiện tại
để có thể có thể nhận diện được những gì đang xẩy ra trong thân, trong
tâm ta và cả trong thế giới chung quanh ta. Pháp môn Thầy dạy chú
trọng đến thực tập hơi thở và tỉnh thức đầy chánh niệm từng hơi thở
một. Thầy vẫn thường nhắc nhở đệ tử, bất cứ một việc gì xẩy ra đều có
thể là cơ hội ngàn vàng để ta có thể tiếp xúc được với thực tại nhiệm
mầu, cả đến như chuyện rửa bát hay lái xe. Thầy dạy chúng ta cần nên
chấm dứt cuộc nội chiến trong tâm mình, lắng dịu lại cái bung xung
trong tâm mình và trở về với giây phút hiện tại. Khi ta được an lành,
khi ta hạnh phúc thì ta có thể mỉm nụ cười và ai ai trong gia đình,
trong toàn thể xã hội quanh ta đều được hưởng lợi lạc từ niềm an lành
của ta. Nhờ
thế
ta có
thể thực chứng ý nghĩa câu
"Không
có con đường đẫn tới hạnh phúc –
Hạnh
phúc là Con đường".
thichnhathanh.shtml
|