Mộng ban đầu
Nơi
đất tạm dung, người Việt chúng ta từng làm quen với những dấu mốc
thời gian mang những tên gọi đẹp đẽ như: Ngày của Mẹ (Mother’s Day),
Ngày của Cha (Father’s Day), Ngày tưởng niệm (Memorial Day), Ngày tạ
ơn (Thanksgiving Day), Ngày tình yêu (Valentine Day) v.v…
Mỗi thời điểm, mà nội dung đã mang trọn vẹn ý nghĩa ngay từ danh
xưng, mọi người đều biểu tỏ tấm lòng tới đối tượng qua lễ vật, quà
cáp hoặc có khi chỉ là cuộc viếng thăm đơn sơ nhưng chí tình, chí
thiết.
Riêng tháng hai của mỗi năm, dấu mốc thời gian được quan tâm nhất là
Ngày Tình Yêu (Valentine Day). Trong ngày này, nơi bận rộn nhất có
lẽ là các tiệm bán hoa vì quà tặng này tương đối thích hợp với khả
năng của đại chúng. Dù cả lọ hoa rực rỡ hay một đóa hồng thắm tươi
cũng có thể thay ta nói lên những lời đẹp đẽ nhất, biểu lộ những cảm
tình thầm kín nhất.
Đáng lẽ trong ngày này, hai chữ “Tình Yêu” phải được viết hoa vì ai
cũng có rất nhiều tình yêu. Chúng ta yêu cha, yêu mẹ, yêu thầy, yêu
bạn, yêu hàng xóm láng giềng, yêu những người quên mình vì tha nhân
v.v… Ấy thế mà, nói đến Ngày Tình Yêu, nhân gian lại thường thu hẹp
trí tưởng trong tình yêu lứa đôi, tình yêu nam nữ.
Cũng chẳng đáng trách, vì từ thời xa xưa, vào năm 269 trước Thiên
Chúa giáng sinh, có một mối tuyệt tình vẫn còn âm vang đến ngày nay.
Đó là tình tuyệt vọng của một tử tù trai trẻ với con gái của người
cai ngục. Người tử tù trẻ tuổi này tên là Valentine. Chàng khờ dại,
ngu ngốc phạm trọng tội ngoài xã hội nhưng trong thời gian bị giam
cầm, chờ ngày đền tội thì chàng đã có thời gian để suy ngẫm về điều
thiện, điều ác, biết sám hối những sai lầm đã phạm. Chính nhờ cái
tâm nhu hòa vừa chuyển hóa này mà chàng tiếp nhận được nét đẹp nhân
ái từ đôi mắt của cô con gái cai ngục đã nhìn chàng mỗi khi cô vào
thăm cha trong giờ cha làm việc. Rồi sự tưởng tượng của chàng bay
bổng: “Có thực sự cô phải vào đây thăm cha không? Hay cô vào vì
thương hại chàng? Ranh giới từ thương hại đến yêu thương bao xa? Cô
có thấy được tình yêu của chàng gửi tới cô qua ánh mắt chàng
không? ….” Mối tình tuyệt vọng nhưng cuồng nhiệt đó được chàng
tuổi trẻ Valentine giãi bầy trên nhiều trang nhật ký và đặc biệt là
chàng tự vẽ một tấm thiệp để viết thư tình lên đó, với hàng chữ nắn
nót “From Your Valentine”, tưởng như hai người đã
thương nhau, đã là của nhau rồi.
Người ta tìm thấy tấm thiệp này trong túi áo, sau khi chàng bị hành
hình!
Ngoài việc gây tội phải đền tội, thì tình yêu thầm lặng nhưng nồng
nhiệt của người tử tù đã gây chấn động trong giới trẻ thời đó. Không
biết đích xác bao lâu sau thì ai có sáng kiến tặng quà cho người
mình yêu vào ngày tưởng nhớ Valentine bị hành hình, nhưng tên của
người tử tù đã nhanh chóng trở thành biểu tượng của Tình Yêu, càng
ngày càng mạnh mẽ và duy trì cho đến ngày nay. Không chỉ thế, hàng
chữ “From Your Valentine” còn xuất hiện trên nhiều mẫu thiệp dành
cho Ngày Tình Yêu như một chủ-hữu-từ chứ không phải là danh-từ-riêng
nữa.
Mới đây, trên các nhật báo online, có đăng một tin ngắn thật dễ
thương. Đó là chuyện xảy ra vào sáng sớm ngày đầu năm dương lịch
2009 tại thành phố Hanover, nước Đức. Ba em nhỏ, em trai 6 tuổi, hai
em gái, 7 và 5 tuổi, quanh quẩn ở một nhà ga, đã được cảnh sát tại
đó chú ý vì không thấy người lớn đi cùng các em. Khi được hỏi các em
làm gì mà đến nhà ga sớm thế? Và cha mẹ các em đâu? thì các em hồn
nhiên và thành thật thố lộ rằng, em trai Mika 6 tuổi thương em gái
Anna Lena 7 tuổi, đã cùng quyết định dắt nhau đến xứ Phi Châu ấm áp
để thành hôn. Anna Lena còn chu đáo rủ em gái 5 tuổi đi theo để làm
nhân chứng cho lễ cưới. Cảnh sát hỏi tại sao phải sang tận Phi Châu
làm lễ cưới thì Mika hãnh diện bảo rằng đó là sáng kiến của em sau
khi em kể cho hai cô bé nghe về chuyến nghỉ hè vừa qua của gia đình
em thì cả 3 em đều đồng ý rằng xứ Phi Châu rất thơ mộng và lý tưởng
đề tổ chức lễ cưới. Hai gia đình của các em là bạn thân thiết lâu
năm, hiện đang tụ họp ở một nơi để đón giao thừa đêm qua và mọi
người còn đang ngủ say khi các em lén mở cửa, hướng về nhà ga của
thành phố với dự tính trọng đại cho đời mình.
Đây quả là một kinh nghiệm quá mới mẻ với các nhân viên cảnh sát vì
không thể buộc tội Mika bắt cóc hay rủ rê “vị thành niên” Anna Lena,
cũng không thuyết phục được các em quay về vì “Chúng tôi thương
nhau lắm! chúng tôi muốn làm lễ cưới và thành vợ chồng ở Phi Châu.
Em gái của Anna Lena sẽ làm chứng mà!”
Tuyệt vời thay, cái sơ-tâm mới đơn giản và thần tiên nhường bao!
Cuối cùng, cảnh sát trưởng phải đích thân gặp các em, từ từ hỏi han,
thân mật, chẳng hạn như “xứ Phi Châu nóng lắm, các em mang những
gì trong túi xách đây?” Thôi thì đủ cả, kiếng mát, nón
vải, quần áo tắm. Chàng Mika còn cẩn thận lấy theo một bông hồng
bằng ny-lông trên lọ hoa ở trong bếp để nếu Phi Châu không có hoa
thì cô dâu Anna Lena cũng có đóa hoa này cầm trên tay khi trao đổi
lời thề nguyện.
Phải vất vả lắm vị cảnh sát trưởng mới có thể giải thích cho cặp
uyên ương này biết rằng các em không thể đến Phi Châu nếu các em
không có tiền, không có vé máy bay.
Cũng vất vả không kém cho các nhân viên cảnh sát khi thuyết phục để
các em chịu dẫn họ cùng về nhà “Xin tiền cha mẹ rồi đi mua vé bay
cũng chưa muộn. Xứ Phi Châu ấm áp vẫn ở đó chờ các em mà!”
Ôi, có mộng ban đầu nào tinh khiết, đẹp đẽ và thơ ngây như mối tình
đầu này không?
Mai kia mốt nọ, khi trưởng thành, dù còn gần nhau hay đã xa, dù mỗi
người có, hay không có hạnh phúc riêng, nhưng kỷ niệm thần thoại về
giấc mộng đầu này chắc chắn vẫn là những gì vô giá mà kiếp nhân sinh
có đau thương tới đâu cũng không bôi xóa được.
Nếu biết địa chỉ các em, thế nào cũng có người gửi tới những tấm
thiệp Valentine đặc biệt nhất vì tất cả những người đang yêu nhau
trên thế gian này, ai chẳng muốn có một tình yêu thơ mộng đến thế!
Sơ-tâm sẽ chính là chân-tâm.
Chỉ khác, chân-tâm nhận diện cảnh mà không dính cảnh.
Ba mươi năm trước, thấy núi là núi, sông là sông.
Gặp được thiện trí thức chỉ dạy, là các pháp không có tự thể cố
định, chỉ do duyên hợp mà thành, nên thấy núi không là núi, sông
không là sông.
Ba mươi năm sau, từng quán chiếu không ngừng, tâm đã lặng lẽ như
như, cái thấy đã thuần thục, chỉ là sự nhận biết tĩnh lặng, trong
sáng, không phân biệt, không dính mắc, thì lại thấy núi là núi, sông
là sông.”
Mất ba mươi năm để thấy lại cái thấy cái ban đầu như thiền-sư Duy
Tính đời nhà Tống, có phải là uổng phí thời gian chăng?
Không đâu! chớ nghe vậy mà tưởng vậy.
Sơ-tâm tuy trong sáng nhưng còn là tâm phàm phu, thấy cái gì cũng
thật. Núi cũng thật, sông cũng thật. Khi có trí tuệ để quán sát mới
biết bản chất vạn hữu chỉ là duyên hợp, núi đứng đó mà không phải
núi, sông chảy đó mà không phải sông; từ đó, mới trở về cái thấy của
sơ tâm, tuy đối tượng cũng vậy, nhưng nay khác là thấy, mà không
dính mắc.
Cái thấy này là quá trình học hỏi, quán chiếu để từ sơ-tâm tới chân-
tâm. Nguyên lý này cũng đưa đến sự thực chứng, vọng chính là chân,
cũng như sóng chính là nước.
Thương thay, trên thực tế, kiếp nhân sinh thường dễ dàng đánh mất
những giấc mộng đầu đẹp đẽ cùa sơ-tâm trong giòng cuồng lưu tam độc,
như tinh thần hai câu kết trong bài kệ Tứ Sơn của vua Trần Thái Tôn:
“Vĩnh vi lãng đãng phong trần khách
Nhật viễn gia hương vạn lý trình”
mà thầy Thanh Từ dịch rất hay:
“Lang thang làm khách phong trần
Quê nhà ngày một muôn lần dặm xa”.
Chữ “Quê nhà” đây là chỉ cho sơ-tâm, Phật-tánh. Cái tâm-vọng dắt ta
lang thang mỗi ngày mỗi xa chân-tâm; chỉ khi nào nhận ra lẽ vô
thường mới buông bỏ những dính mắc để vọng thành chân.
Tình yêu bao la mà Đức Thế Tôn ban cho chúng sanh là lời xác quyết
sơ-tâm chính là Phật-tánh sẵn có trong tự thể mỗi loài. Sơ-tâm sẽ
được tưới tẩm, nuôi dưỡng bằng trí-tuệ, để tỏa sáng hào quang của
Phật-tánh, rồi tùy căn cơ trí tuệ cạn hay sâu của mỗi loài mà
Phật-tánh hiển lộ.
Tin tưởng điều đó, chúng ta sẽ duy trì và vun bồi được biết bao
nhiêu tình yêu; không phải chỉ với một đối tượng, cũng không phải
chỉ giữa người với người mà do năng lượng Phật-tánh tỏa sáng, tình
yêu này sẽ thăng hoa trong mọi ngày, tới mọi loài.
Nếu ai hỏi:
- Vì sao mà tin tưởng có tình yêu rộng lớn như thế?
Hãy nhẹ nhàng trả lời:
- Vì chúng sanh là Phật sẽ thành.
Hạnh Chi
(Độc-Cư-Am, Mùa Valentine 2009)
|