|
Phóng sinh
Hôm nay là ngày thứ ba 10 tháng sáu 2008, cả thành phố Montréal của
nơi Long ở chìm trong cơn bão. Mây đen thổi ngập trời vần vũ. Sấm
chớp loè trời và cơn mưa trút xuống từng mảng nước, sau đó ngưng
phắt lại và chỉ vài giờ sau lại trút từng cơn mưa vũ bão khác. Gió
thổi dữ dội và gào thét. Cả thành phố chìm trong sự sợ hãi của cơn
bão với sức thổi của gió lên hơn 120 cây số giờ. Lúc ấy, Long đang
đi làm trên sở. Vào lúc một giờ trưa thì thành phố bị mất điện và
sau đó tin tức báo cho biết cơn bão đã làm lật úp các xe vận tải lớn
và làm tê liệt các trục lộ giao thông, vật ngã rất nhiều trụ điện,
cho nên cả khu của chàng ở đều bị mất điện.
Buổi chiều khi Long về đến nhà thì khu của chàng ở vẫn bị mất điện.
Đang loay hoay chưa biết làm gì để sửa soạn cho bữa tối thì thầy
Geshe-la (1) từ chùa điện thoại đến để nhắn chàng lên chùa giúp làm
các công việc sửa soạn cho lễ Phật đản cuối tuần này. Chàng nhân dịp
hỏi thầy là chùa có bị mất điện không thì may quá, Geshe-la cho biết
là tuy bị mất điện, nhưng chỉ hai tiếng sau đã có trở lại. Chàng
thưa với thầy là nhà con vẫn bị mất điện và thầy bảo chàng lên chùa
dùng bữa chay để rồi sau đó phụ làm giúp chùa. Chàng vui vẻ nhận
lời.
Long hành trì Mật tông từ lâu với chùa Tây tạng, ngôi chùa mà chàng
giúp sư trưởng xây cất hoàn thành từ gần mười năm nay. Tháng này là
tháng tư của âm lịch Tây tạng (khác khoảng 1 tháng so với âm lịch
của Việt nam), và cũng là tháng mừng ba lễ lớn trong truyền thống
Mật tông Tây tang. Đó là lễ mừng Phật đản, lễ mừng Phật thành đạo và
lễ tưởng nhớ đức Phật bát Niết bàn (2). Do đó cả chùa ráo riết hành
trì trong tháng này. Cuối tuần vừa qua cả chùa đã nhập thất trong ba
ngày và bây giờ sửa soạn đại lễ Phật đản trong cuối tuần sắp tới này
vì theo lời dạy của chư thầy tổ, mọi công đức hành trì trong tháng
sẽ được nhân lên 100 000 lần so với những ngày thường trong năm và
trong nguyên tháng, tất cả Phật tử sẽ ăn chay trọn tháng.
Trong tháng Phật đản, Phật tử thường làm một truyền thống rất đẹp để
thể hiện lòng từ bi. Đó là lễ phóng sinh. Chư
tăng dạy hành lễ này không những để thể hiện lòng từ bi mà còn tạo
cơ duyên để cho đời sau đạt được thân người mạnh khoẻ không bệnh
tật để có thể tu đạo. Mọi năm, Long cũng thường tham dự vào lễ phóng
sinh nhằm ngày Phật đản. Trong chùa cử một đạo hữu đi mua những hộp
giun thường bán trong các trạm xăng cho những người ham thích câu cá
và mang về chùa để các bạn cùng chia nhau ra mang đi chôn trong
những khoảnh đất xốp gần bờ sông, vừa phóng sinh vừa trì chú. Hoặc
là có khi đi mua cá tươi còn sống trong các tiệm mang về thả sông.
Chàng cũng tham dự. Nhưng đôi khi Long vẫn thấy là hiện tượng đi mua
giun trong tiệm phóng sinh, tuy đẹp, nhưng nó mang một cái hành động
"hữu ý", "hữu tâm" để cốt ý tạo công đức và do đó, tâm thức còn có
sự mong cầu công đức. Chàng vẫn thích cái gì tự nhiên, không mong
cầu, "vô tâm" và thoát ra khỏi cái sự "hữu tâm" hay "hữu ý" trong
những hành động của mình làm.
Dĩ nhiên, trong đời sống đâu phải dễ dàng mà tạo được một sự phóng
sinh "vô tâm". Sống trong thành phố, đâu có dịp để gặp được một
chúng sinh hữu tình đang bị giết hại một cách tự nhiên để mình có cơ
hội hành trì pháp phóng sinh một cách tự nhiên trong thiên nhiên của
đất trời. Do đó, mà Long vẫn tham dự vào các lễ phóng sinh có sắp
đặt của chùa tổ chức. Nhưng chàng vẫn nghĩ rằng phóng sinh hay nhất
là phải tự nhiên không có tính toán và hoàn toàn không có sắp đặt
trước.
Ở những nơi như Việt nam, chàng còn nghe nói là có những người lợi
dụng truyền thống tốt đẹp đó để bán chim trước của chùa cho thiện
nam tín nữ mua làm phóng sinh, nhưng thực ra đã bắt những con chim
đó, tập cho nó ăn những thứ thuốc nghiện và huấn luyện cho nó quay
trở về với chủ nhân để có thể tiếp tục bán cho Phật tử đi đến chùa
dự lễ Phật đản. Còn tại một số các chùa, có nhiều Phật tử vì ham
thích tạo công đức quá cho nên tổ chức mua những lồng chim thật lớn
để phóng sinh, trong đó nhét chật lèn những con chim bồ câu hay chim
sẻ (vì khi làm lễ phóng sinh thì mọi người ai cũng muốn có phần). Do
đó, khi thả những con chim ấy ra thì vì bị nhốt lâu quá và chật
ních, cho nên có con đã ngoắc ngoải gần chết, có con thì còn sống
nhưng bay đi không nổi nữa, đi lền khên giữa đường xá và xe chạy qua
đè chết... Cảnh tượng làm cho chàng chán ngán và chỉ thấy thương tâm
hơn...
“Chàng lại càng nghĩ đến lời Phật dạy về hạnh tùy hỷ, đâu cần
phải tự tay thả chim! Chỉ cần phóng tâm tùy hỷ công đức, là mình
cũng đã tạo công đức y như người làm hành động công đức ấy mà
thôi... Khoẻ ru, nhìn mọi người thả chim mà tủm tỉm cười tùy hỷ, thế
có phải sướng hơn không! Cho nên làm bất cứ cái gì mà "hữu tâm" thì
nó đều có thể bị những tác dụng phiền não phụ đi kèm theo đằng sau.”
Giúp thầy làm xong những việc khó nhọc thì đã 10 giờ tối, chàng chào
thầy để đi về nhà nghỉ ngơi để còn đi làm sáng sớm hôm sau. Đêm hôm
đó, chàng ngủ trong giấc ngủ chập chờn vì cơn bão vẫn còn trút những
cơn mưa đêm từng chập. Nửa đêm chàng phải trở giậy để đi đóng các
cửa sổ vì sợ mưa hắt ướt cả vào nhà.
Sáng hôm sau thức giậy sớm hành trì và tụng chú xong, chàng thay
quần áo đi làm. Trời hãy còn sớm. Cơn mưa đêm đã ngừng hẳn bước chân
ra ngoài, chàng thầy bầu trời xanh lơ và ánh mặt trời chiếu rạng
ngàn tia sáng tưng bừng. Cơn bão đã qua đi rồi, nhưng mà nhà chàng
vẫn chưa có điện. Chặc lưỡi lắc đầu, chàng đi bộ ra trạm xe buýt để
chờ chuyến xe đưa lên sở làm. Vừa đi, Long vừa trì tụng bài kinh
quen thuộc đến nằm lòng. Nhờ thói quen hành trì và trì tụng, tâm
thức chàng thường nhanh chóng nhập vào cảnh giới của lời kinh và
chú, ít bị vọng động bởi các trần cảnh bên ngoài. Nhưng chàng vẫn
nhìn thấy các vũng nước mưa vẫn còn đọng lại trên lề đường sau đêm
bão bùng mưa gió, mặt đất bên lề đường sũng mềm nước và trên đầu các
ngọn cỏ vẫn còn đọng các giọt mưa...
Chàng bước chân đều đặn đi ngang qua ngôi trường học. Chỉ cần đi qua
hết cái sân cỏ mênh mông phía trước ngôi trường là chàng sẽ đến bên
trạm xe buýt quen thuộc. Tâm trí vẫn hoàn toàn chú vào lời kinh theo
từng nhịp bước, mắt chàng lim dim không để ý đến cảnh vật lắm, nhưng
vẫn liếc sơ trên đường đi của lề đường. Bất chợt, có một bóng chim
vụt lên trước mặt, Long mở mắt nhìn thì hóa ra có một con chim mỏ
vàng như con sáo đã bay về phía trước tránh bước chân của chàng.
Hình như có cái gì vừa rơi xuống. Chàng vẫn không ngừng bước đi
ngang qua, nhưng hơi lạ nên chàng ngoái đầu lại...
À ra thế, một con giun nằm trên lề đường đằng sau chàng đang quằn
quại lê lết cố bò vào bên trong bờ cỏ, nhưng cũng còn một khoảng
cách cũng hơi xa xa. Con chim vừa mới làm rơi miếng mồi giun bắt
được ở đâu đó khi vội vàng bay vụt lên để tránh bước chân chàng vô
tình đi về hướng trạm xe buýt. Dường như bóng chim vẫn còn đâu đây
chỉ chờ chàng bước đi hẳn để quay lại tìm chú giun đang quằn quại lê
lết trên lề đường xi măng, đằng sau con giun là vệt nước nhơn nhớt.
Là của giun hay là nước dãi của chim? Chàng cũng không rõ….
Không lưu tâm lắm, chàng dợm bước định tiếp tục đi và quay tâm thức
chú ý lại vào bài kinh. Hốt nhiên, tâm chàng động chuyển qua hình
ảnh chú giun đang quằn quại. Chàng bèn quay hẳn người lại và nhìn
kỹ. Quả thế, chú giun đang cố sức lẩn trốn cho nhanh vào bờ cỏ trước
khi chàng bỏ đi hẳn. Còn chim sáo chỉ chờ có thế để quay lại với bữa
ăn điểm tâm ngon lành của buổi sáng đẹp trời. Long thầm nghĩ "…trời
đất cũng có đức hiếu sinh...", chàng quay lại hẳn và ngồi xuống,
nhặt hai cành cây gãy bên lề đường và rất nhẹ nhàng xúc con giun bỏ
sang bên lên trên bờ cỏ, rồi định dợm bước chân đi.
Tâm thức lại chuyển động lần nữa, dường như có cái gì chưa ổn, vì
chú giun còn đang tìm cách lẩn qua cỏ mà chui xuống vùng đất còn xốp
mềm sau cơn mưa đêm qua. Chú giun còn tênh hênh quá.... Ơ hay, thế
thì vẫn chưa ổn. chàng đi tìm hẳn một khúc cây đầy lá xanh mà trận
bão làm gãy rơi xuống gần đó, đặt lên và che hẳn lên chú giun với
thân gỗ và cành lá xum xuê... Thế này thì chắc ăn rồi nhé... Chú
giun cứ từ từ mà lẩn xuống đất...
Khoan khoái, Long đứng giậy bỏ đi về hướng trạm xe buýt và tiếp tục
hướng tâm cầu nguyện. Trên cành cây, hình như có tiếng chim kêu ríu
rít, chàng chợt suy nghĩ tiếp. Con chim dường như đang phản đối là
chàng đã cướp miếng ăn điểm tâm buổi sáng của nó. Chàng giật mình,
nhớ lại câu chuyện đức Phật Thích Ca thời còn tại thế đã từng cắt
bắp vế để đền cho con chim bù cắt đến đòi đức Phật trả lại con chim
sẻ trốn sau lưng ngài khi bù cắt bắt được. Long lại quay lại thêm
lần nữa và mở cặp của mình ra lấy một phần thức ăn trưa rắc vụn trên
lề đường nơi con chim đã làm rớt chú giun xuống...
Thanh thản bước đi về hướng xe trạm buýt, chàng hoan hỷ tiếp tục cầu
nguyện cho hết phần hành trì buổi sáng. Một ngày thật đẹp trời và
nhất là một ngày không uổng phí đã bắt đầu...
Chàng mỉm cười nghĩ thầm, xin cầu nguyện hồi hướng cho chú chim sáo,
không ăn thịt con giun, chuyển sang ăn bữa điểm tâm bằng món đồ ăn
chay của chàng rắc xuống lề đường mà phát sinh đầy đủ công đức để
đời sau thoát khỏi cõi súc sinh, tái sinh lên cảnh giới cao hơn của
cõi người hay cõi chư thiên hành trì đạo pháp...
Không Quán
Mùa Phật đản 2008,
12 June 2008.
Chú thích:
(1) Geshe-la: tiếng Tây tạng dùng để cung kính xưng hô với một vị tỳ
kheo đã đậu bằng Geshe trong các Tu viện đại học Mật tông, tương
đương với trình độ tiến sĩ của đại học Âu Mỹ.
(2) Tạng ngữ gọi là Saga Dawa.
|
