THEO
DẤU THIỀN SƯ V (22.04 đến 21.06.2008) : Hoằng pháp Việt Nam
lần thứ ba nhân Đại lễ VESAK 2552 |
“Đạo Phật Làng Mai làm sao hấp dẫn được một lượng người ngoại quốc đi
theo đông đảo thế ?”
(Hồn Việt phỏng vấn
Thiền sư Thích Nhất Hạnh)
Đại lễ Phật Đản Liên Hiệp Quốc Vesak 2008 bế mạc, Thiền sư Thích Nhất
Hạnh và tăng thân Làng Mai gần 500 người rời Hà Nội, đáp máy bay về Tổ
đình Từ Hiếu ở Huế nghỉ ngơi vài hôm trước khi vào HộI An tổ chức sinh
hoạt với doanh nhân tại Palm Garden Resort từ 24 đến 25-5-2008, một đại
diện của báo Hồn Việt hân hạnh được gặp Thiền sư và được Thiền sư trả
lời một số câu hỏi mà độc giả của Hồn Việt đang quan tâm sau đây.
Phật tử 4 phương cung
đón Tăng thân Làng Mai tiến vào hội trường
(Mở lớn) |
Nguyễn Đắc Xuân:
Xin cám ơn Thiền sư đã dành thời gian nghỉ ngơi quý báu nầy tiếp đại
diện báo Hồn Việt của Hội Nhà văn Việt
Nam.
Để tranh thủ thời gian, kính xin Thiền sư cho chúng tôi được chuyển đến
Thiền sư thắc mắc của dân chúng Hà Nội khi đứng xem đoàn tăng thân Làng
Mai hàng năm trăm người với nhiều quốc tịch khác nhau thanh thản tiến
vào Trung tâm Hội nghị Quốc gia Mỹ Đình
dự Phật Đản LHQ Vesak 2008, rằng: “Đạo Phật Làng Mai làm sao hấp dẫn
được một lượng người ngoại quốc đi theo đông đảo thế ?” Kính nhờ Thiền sư
giải đáp hộ.
Thiền sư Thích Nhất Hạnh:
Tôi vắng mặt ở Việt Nam
từ 1966. Trong thời gian ở nước ngoài, tôi dành ít nhất 30 năm, để chia
sẻ tuệ giác và thực tập đạo Phật Việt Nam (sau nầy tôi thành lập Làng
Mai ở Pháp nên có tên là Đạo Phật Làng Mai) với người Tây phương bằng
những khoá tu, cộng với hàng trăm cuốn sách đạo Phật Việt Nam hiện đại
hoá. Các khoá tu chung cho giới trẻ và trí thức, cũng có những khóa tu
dành riêng các thầy giáo, các doanh nhân, giới bảo vệ môi trường, diễn
viên điện ảnh Hollywood, dân biểu quốc hội Hoa Kỳ, cảnh sát, người giữ
tù, v.v... Phần lớn người Tây phương cho biết họ theo đạo Phật Làng Mai
vì những điều thông thường sau đây:
1. Đạo Phật đã có trên 25 thế kỷ, đến nay đạo Phật được trình bày lại
với ngôn ngữ văn hoá mới của Việt Nam và thế giới, dễ hiểu, gần gũi với
con người của thời đại. Đạo Phật không chỉ là một tôn giáo tín ngưỡng mà
còn là nguồn tuệ giác sâu sắc, những phương pháp tu tập thực tế giúp cho
mỗi cá nhân tháo gỡ được những khó khăn trong một thời gian tu tập ngắn
(một khoá tu ngắn hạn có thể từ 7 đến 10 ngày). Nói cách khác, người
phương Tây đến tu ở Làng Mai không phải để được hiến tặng một đức tin mà
để được tiếp nhận một phương pháp thực tập kinh nghiệm, đem lại hạnh
phúc cho mình, ngay bây giờ và ở đây;
2. Đức Phật không phải là một đấng tạo hoá hay một vị thần linh mà đích
thực là một con người, một người đã đắc đạo, có tuệ giác cao siêu nhờ tu
tập. Đạo Phật là một phương pháp sống nương vào tự lực hơn là nương vào
một quyền lực linh thiêng bên ngoài không có giáo điều, không mặc khải,
không xung đột báng bổ với bất cứ một truyền thống tâm linh nào, và
trong bản chất đích thực của nó cũng không xung đột với khoa học hiện
đại. Chúng tôi học đạo Phật và cũng học để biết các truyền thống khác
như Thiên chúa giáo, Tin Lành, Hồi giáo... Nhiều tín đồ Thiên chúa giáo,
Tin lành, và các tôn giáo khác đến tu ở Làng Mai mà vẫn giữ nguyên tôn
giáo mà họ đã theo. Có người giác ngộ muốn vừa làm Mục sư Tin Lành vừa
làm Giáo thọ của Làng Mai. Sáng chủ nhật ông giảng bài với con chiên với
phương pháp mới học ở Làng Mai, buổi chiều hướng dẫn thiền tập cho Phật
tử Làng Mai. Nếu bề trên không cho phép thì ông chọn cái nghiệp mới là
làm Giáo thọ. Trí thức và tuổi trẻ phương Tây rất thích điều nầy.
3. Đạo Phật Làng Mai được người phương Tây theo nhiều vì đạo Phật giúp
họ tháo gỡ được những khủng hoảng giữa cha mẹ với con cái, vợ chồng, về
đời sống xã hội, bế tắc về tâm linh đang diễn ra ở phương Tây hiện nay.
Nguyễn Đắc Xuân:
Kính thưa Thiền sư, những người đến Làng Mai tu tập được học và thực
tập những nội dung gì ?
Thiền sư Thích Nhất Hạnh:
Trước hết chia sẻ với họ cách hít thở, hành thiền, chánh niệm, phương
pháp lấy ra những căng thẳng trong thân, trong tâm, tập nhận diện và ôm
ấp những sợ hãi, đau buồn, lo lắng của mình. Nhìn sâu vào mình để có thể
nhận diện được bản chất tâm hành đó. Rồi nhìn vào người thân của mình để
nhìn thấy trong họ có căng thẳng trong thân, trong tâm để phát khởi lòng
thương, chấp nhận họ. Nhờ sự lắng dịu trong thân và tâm, cởi bỏ được
thái độ trách móc, với phương pháp ái ngữ và lắng nghe, hiểu được khó
khăn và bức xúc, khổ đau, mơ ước của người khác, chấp nhận người khác và
giúp đỡ được cho người khác. Đó là hiểu và thương. Lập lại được truyền
thông đã mất giữa những người thân.
Sau các khoá tu, nhiều phép lạ đã xuất hiện, vợ chồng tưởng cắt đứt vĩnh
viễn lại hoà giải được, cha mẹ với con tưởng đã không thể hiểu nhau lại
làm hoà được và thương kính nhau. Sau các khoá tu, chúng tôi không quyến
rũ người ta theo đạo Phật. Nhưng khi họ đã thấy được hiệu nghiệm của đạo
Phật họ xin quy y Phật và thọ năm giới. Năm giới là sự thực tập cụ thể
của tình thương. Giới thứ nhất: bảo vệ sự sống, giới thứ hai: chia thời
gian và tài vật cho người khác, không ăn cắp, ăn trộm; giới thứ ba:
không lạm dụng tình dục, giới thứ tư: ái ngữ và lắng nghe; giới thứ năm:
tiêu thụ trong chánh niệm (chỉ tiêu thụ những sản phẩm mang lại sự an
lạc cho tâm mình, không rượu chè, ma-túy). Tiếp đến họ được chia sẻ ý
nghĩa của Tứ điệu đế và tùy theo ý nguyện, họ có thể đi sâu vào các lĩnh
vực triết lý Phật giáo cao siêu khác.
Nguyễn Đắc Xuân:
Xin Thiền sư cho biết có thể áp dụng năm giới cho toàn xã hội phương
Tây và Việt
Nam
được không ?
Thiền sư Thích Nhất Hạnh:
Đó là ước muốn của Phật giáo. Nhiều Phật tử Việt
Nam
đã thực hiện 5 giới từ lâu rồi. Hàng triệu người trong hàng ngàn tăng
thân theo đạo Phật Làng Mai trên thế giới đang thực hiện. Phật tử sinh
hoạt đạo Phật ở Làng Mai (Pháp), Lộc Uyển (miền nam California, Mỹ),
Bích Nham (Newyork, Mỹ), Bát Nhã (Bảo Lộc, Việt Nam) và ngay tại chùa
Từ Hiếu (Huế) nầy nhiều Phật tử đang thực hiện. Nếu năm giới được đưa
vào chương trình giáo dục quốc gia, thanh niên được chia sẻ và thực tập
năm giới là một hồng ân của dân tộc. Thực hiện năm giới là cứu nạn cho
con người hiện nay.
Nguyễn Đắc Xuân:
Kính xin Thiền sư cho vài ví dụ !
Thiền sư Thích Nhất Hạnh:
Thực hiện giới thứ nhất là muốn bảo vệ sự sống thì phải sử dụng khả năng
hiểu và thương để chấm dứt các cuộc xung đột trong phạm vi gia đình,
cộng đồng, quốc gia và quốc tế, phải biết lắng nghe và nhìn sâu để tự
hiểu mình và hiểu người khác, giải quyết những ngộ nhận để các dân tộc
hiểu và thương nhau, lập lại hoà bình (ví dụ như chiến tranh ở I-rắc);
thực tập giới thứ hai là không trộm cắp, không bóc lột, để trừ tận gốc
bệnh tham nhũng, ăn cắp hiện nay. Thực hiện giới thứ năm là góp phần bảo
vệ môi trường bằng cách sản xuất và tiêu thụ có ý thức chánh niệm. Một
số tu viện của đạo Phật Làng Mai đã bắt đầu dùng điện mặt trời, ô-tô
không chạy bằng xăng mà chạy bằng dầu thực vật.v.v.
Nón lá, áo nâu, 500
thiền sinh Làng Mai với 40 quốc tịch khác nhau thanh thoát tiến vào
hội trường.
(Mở lớn) |
Nguyễn Đắc Xuân:
Những đại biểu thuộc nhiều tôn phái Phật giáo trên thế giới đến dự
Phật Đản LHQ Vesak 2008 tại Hà Nội vận đủ kiểu, đủ sắc màu vàng, nâu,
đen trắng rất mới lạ. Tại sao Thiền sư và tăng thân làng Mai chỉ với áo
nâu và chiếc nón lá ?
Thiền sư Thích Nhất Hạnh:
Nón lá, chiếc khăn chít đầu và trang phục màu nâu là hình ảnh và màu sắc
của dân tộc Việt
Nam
đã có hàng ngàn năm nay. Đạo Phật Làng Mai là đạo Phật Việt
Nam,
dù đã được hiện đại hoá nhưng cái gốc văn hoá Việt
Nam
thì phải rõ. Hơn bốn mươi năm trước tôi ra đi với chiếc nón lá và chiếc
áo nâu, nay trở về cũng chỉ với chiếc nón lá và áo nâu. Bây giờ tôi thấy
y áo lễ phục của các tăng sĩ Việt Nam
mình màu sắc rực rỡ, gấm hoa, sang trọng quá nó gây cảm giác xa lạ với
truyền thống bình dân Việt
Nam.
Tôi không muốn mình xa lạ với dân tộc mình. Áo nâu và nón lá là hình
ảnh của đạo Phật Làng Mai đã quá quen thuộc với thế giới rồi thay đổi
làm gì nữa và cũng không thể thay đổi được. Hình ảnh giới tu sĩ Phật
giáo Việt
Nam
ở nước ngoài là thế đó !
Nguyễn Đắc Xuân:
Lâu nay chắc Thiền sư có biết Việt
Nam
đang theo đuổi việc xây dựng một nền văn hoá “đậm đà bản sắc dân tộc”.
Vậy, “bản sắc dân tộc” theo Thiền sư nghĩ là cái gì
? Cái bản sắc văn hoá dân tộc Việt đó đi vào đời sống hội nhập thế
giới hiện đại ngày nay có gì khó khăn trở ngại không ạ ?
Thiền sư Thích Nhất Hạnh:
Bản sắc văn hoá dân tộc có thể cảm nhận được nhưng nói ra cho đầy đủ thì
rất khó. Người ta nói Làng Mai là một Việt
Nam
thu nhỏ trên đất Pháp. Người ta sống với Làng Mai họ có cảm giác như thế
chứ nói cái gì ở làng Mai là mang bản sắc văn hoá Việt
Nam
thì khó. Về bản sắc dân tộc, tôi lấy một ví dụ: Ngày xưa cha ông mình đi
ăn giỗ, đi sớm đi muộn gì cũng có phần ăn. Ăn giỗ xong trên đường về ghé
bẻ một nhánh cây dọc đường xỉa răng, không sao cả. Bây giờ đi ăn giỗ
phải đi đúng giờ, phải tính đến chuyện kẹt xe, nếu đi trễ sẽ phải ra nhà
hàng ăn lót dạ trước khi quay xe trở về. Việt Nam nghèo nhưng cha ông ta
có nếp sống nhàn nhã, thong thả, đến bữa ăn tất cả mọi người trong gia
đình đều ngồi quanh mâm cơm, có thì giờ dạy bảo con cái, chuyện trò với
người thân, kỵ giỗ đình đám quanh năm, cuộc sống gắn bó tâm tình thân
thiết. Bây giờ thì ít khi bữa ăn có đủ mặt người thân trong gia đình,
vợ chồng con cái ít có thì giờ gặp gỡ, trò chuyện với nhau, mỗi người có
mỗi thời khoá biểu làm việc riêng, không phụ thuộc nhau. Kỵ giỗ không
nhớ. Vì vậy nếu giữ cái bản sắc dân tộc cố hữu của mình thì sẽ bị cuộc
sống hiện nay đào thải. Nếu chạy theo cuộc sống hiện nay thì sẽ mất gốc.
Theo tôi, văn hoá Việt Nam
là một cái mỏ vàng, ta phải khai thác, tinh lọc để lấy cho được thứ vàng
ròng, rồi dùng ngôn ngữ và phương pháp hiện đại trình bày lại cho hợp
với nếp sống hiện đại. Làng Mai đã làm như thế đối với đạo Phật truyền
thống của Việt
Nam
và đã có kết quả.
Nguyễn Đắc Xuân:
Kính thưa Thiền sư, như báo chí vừa phản ảnh, lễ Phật Đản Liên Hiệp
Quốc Vesak 2008 tại Hà Nội vừa qua đã đạt được kết quả rất to lớn. Theo
nhận xét của Thiền sư cuộc đại lễ chưa từng có đó có gì cần phải góp ý
nữa không ?
Lưu niệm với Thiền sư
tại chùa Định Quán (Hànội 13.05.2008) |
Thiền sư Thích Nhất Hạnh:
Tôi hơi tiếc Ban tổ chức Đại lễ Vesak thiếu quan tâm đến giới trí
thức hàng đầu của Việt Nam ở các Đại học, các Hội nhà văn, Hội sử học,
Hội âm nhạc, và cả các tôn giáo khác. Phải có những thành phần ấy họ mới
tiếp thu được kết quả của hội nghị để vận dụng vào cuộc đời ở những nơi,
những giới mà ảnh hưởng của giới tu sĩ Phật giáo còn hạn chế.
Nguyễn Đắc Xuân:
Kính bạch Thiền sư, còn rất nhiều vấn đề độc giả Hồn Việt muốn biết
nữa, nhưng vì sức khoẻ của Thiền sư, chúng tôi xin được cám ơn Thiên sư
ở đây. Kính chúc Thiền sư luôn sức khoẻ để Đạo Phật Làng Mai dồi dào
năng lượng chia sẻ phương pháp tu học giúp những người đang đau khổ lập
lại truyền thông tạo dựng lại hạnh phúc đã mất trên thế gian nầy. Kính
chào Thiền sư.
Chùa Từ Hiếu, chiều
20-5-2008
Nguyễn Đắc Xuân thực hiện
Từng
bước thảnh thơi, từng bước nở hoa sen! |
|
|
ĐẠO BỤT
TRONG
DÒNG
VĂN
HÓA
VIỆT
CHUYÊN MỤC :
PHẬT SỰ
VU LAN 2551
VESAK 2552 (2008)
VẤN ĐỀ GIÁO HỘI TN
ĐẠO BỤT HIỆN ĐẠI HÓA
THEO DẤU THIỀN SƯ
3
|
4
|
5
|