Đạo Bụt trong lòng người
trẻ
-
PSN 26.02.2012 |
Thích Chân Pháp Hữu
Làng
Mai năm nay tròn 30 tuổi và đang bước vào một giai đoạn phát triển
mạnh mẽ. Trong thời gian qua, Làng Mai đã cho ra đời nhiều pháp môn
mới và tạo cơ hội để đưa đạo Bụt đến với nhiều người trong xã hội. Đặc
biệt, Làng Mai đã mở ra một con đường cho các bạn trẻ mong ước được tu
tập và phụng sự thông qua phong trào Wake Up cũng như chương trình đào
tạo năm năm. Làng Mai cũng là nơi “sản sinh” ra một thế hệ tu sĩ mới.
Có thể bạn sẽ thắc mắc rằng: Vì sao Làng Mai lại thu hút được nhiều
người trẻ xuất gia như vậy? Có điều gì hấp dẫn những người trẻ để họ
có thể chấp nhận cạo sạch mái tóc và sống một nếp sống giản dị của
người tu? Có lẽ câu chuyện của tôi sẽ phần nào giải đáp cho bạn những
câu hỏi đó.
Tôi năm nay hai mươi bốn tuổi, là một người tu trẻ và
hạnh phúc. Tôi biết đến pháp môn tu tập của Làng Mai từ khi còn rất
nhỏ. Có thể tôi không giống với mẫu người tu theo kiểu truyền thống
như bạn từng biết. Tôi là một trong những người tu trẻ của thế hệ mới.
Tôi không xuất gia vì thất tình hay vì không biết làm gì với cuộc đời
mình; tôi cũng không chán ghét cuộc đời và tìm cách trốn chạy như cách
suy nghĩ thông thường của hầu hết những người lớn tuổi mà tôi có duyên
được gặp. Tôi cũng không giống những thầy tu mà các bạn nhìn thấy trên
phim ảnh. Tôi thực sự rất hạnh phúc với đời sống xuất gia của mình tại
Làng Mai.
Tôi là một trong những người tu trẻ của thế hệ mới,
được rèn luyện và lớn lên trong một trung tâm tu học có tên là Làng
Mai. Ở nơi đây, chúng tôi được vui đùa, chơi thể thao, ca hát, có thể
hát cả nhạc rap và được giao lưu, gặp gỡ với rất nhiều người, đặc biệt
là các bạn trẻ. Nếu bạn tình cờ thấy tôi cùng với các thầy, các sư cô
Làng Mai đang tắm biển hay đang đi chơi picnic trên núi, có khi vừa
chơi đàn guitar vừa hát thì chắc là bạn sẽ tự hỏi: “liệu những người
này có thực sự là những người tu không nhỉ?”. Khi đó tôi sẽ trả lời
với bạn rằng: “chúng tôi đích thực là những người tu, chỉ có điều
chúng tôi thuộc một thế hệ mới, chỉ đơn giản vậy thôi!”.
Tôi lớn lên tại Canada, trong một gia đình theo đạo
Bụt. Trong nhà chúng tôi có một bàn thờ ở phòng khách, trên đó cha mẹ
tôi có đặt một tượng Bụt cùng với nhang, đèn và những đồ thờ cúng theo
kiểu truyền thống. Tôi được cha mẹ dạy thắp hương lên bàn thờ Bụt mỗi
sáng trước khi đi học. Ban đầu tôi cũng vâng lời và làm theo, nhưng
thú thật là đối với một cậu bé đang tuổi mới lớn thì việc làm này
chẳng có gì hứng thú hết, vì vậy mà sau một thời gian thì tôi không
làm nữa. Ở thành phố Toronto nơi tôi lớn lên có rất nhiều ngôi chùa
nhỏ. Cha mẹ thường dẫn tôi và chị gái đến các ngôi chùa này vào những
dịp Tết, lễ Vu Lan, Trung thu và nhiều dịp lễ khác. Mặc dù những dịp
như vậy cũng khá vui nhưng sao tôi vẫn cảm thấy chán, chỉ muốn đi về
nhà để xem tivi hay chơi điện tử Nintendo. Đến bây giờ, tôi vẫn còn
thấy nhiều bạn trẻ cũng có thái độ giống tôi, không hứng thú gì với
những sinh hoạt ở chùa.
Khi đến những ngôi chùa ở Canada hay Việt Nam, lúc nào
tôi cũng chỉ thấy những nghi lễ tụng kinh và cầu nguyện. Đôi khi đó là
một buổi cầu siêu cho người đã chết hay là việc cúng bái theo kiểu
sùng tín. Tôi chưa bao giờ cảm thấy những điều này có gì liên hệ tới
cuộc sống của tôi hết. Mặc dù trong gia đình tôi, mọi người vẫn thường
đến chùa tụng kinh và nghe pháp nhưng sao tôi vẫn thấy họ khổ đau và
làm cho những người mình thương khổ đau. Vì vậy tôi chưa hiểu được ý
nghĩa và sự lợi ích của việc đi chùa. Khi đến chùa, nhìn lên những
tượng Bụt và Bồ tát, tôi không có cảm giác có sự liên hệ hay gần gũi
nào. Đối với tôi, những bức tượng đó không có vẻ gì là giống con người
cả. Có nhiều người trong chúng ta vốn không tin rằng có Thượng đế.
Phải chăng Bụt và Bồ tát cũng là những Thượng đế của người Á Đông? Có
thể lúc đầu chúng ta nghĩ rằng đúng vậy, đó là Thượng đế của chúng ta,
theo kiểu Á Đông. Và rồi khi lớn lên, chúng ta bắt đầu nhận ra rằng đó
chỉ là những bức tượng được làm rất đẹp để chúng ta thờ cúng. Trong
nhiều ngôi chùa, ta có thể nhìn thấy những câu có nội dung như: Nam Mô
Đức Phật A Di Đà, con nguyện sẽ sinh về Tây phương Tịnh độ (Tây phương
cực lạc). Điều này có nghĩa là gì? Phải chăng những người Phật tử
không muốn sống trên hành tinh xinh đẹp này nữa sao? Tại sao phải đợi
cho đến khi chết đi mới sang được Tịnh độ? Đây không phải là điều mà
những người trẻ ước muốn. Mặc dù tôi rất tôn trọng và cũng hiểu đôi
chút về những sinh hoạt tín ngưỡng và lòng mộ đạo, nhưng tôi thấy
những sinh hoạt này không hấp dẫn được những người trẻ ngày nay. Bởi
vì sau một thời gian cầu nguyện, họ không cảm thấy những lời cầu
nguyện của họ được đáp lại. Nhiều khi họ nghĩ rằng đạo Bụt không dành
cho những người trẻ như họ mà chỉ dành cho những người lớn tuổi và cho
người chết mà thôi. Từ đó họ bắt đầu nghi ngờ, rồi dần xa rời đạo Bụt.
Trong giây phút này có thể bạn nghĩ rằng tôi đang phán
xét và chỉ trích đạo Bụt. Sự thật thì tôi không hề có ý định đó, tôi
chỉ muốn chia sẻ cảm giác của một người trẻ cũng như quan điểm của
người trẻ về đạo Bụt ngày nay. Tôi nhận thấy đạo Bụt có vai trò và tầm
quan trọng rất lớn trong việc giúp những người trẻ của thế hệ mới trở
về để tiếp xúc với kho tàng tuệ giác mà tổ tiên huyết thống và tâm
linh đã trao truyền. Tuy nhiên, muốn làm được như vậy thì đạo Bụt phải
thay đổi để thích ứng với thế kỷ mới, thế kỷ 21.
Là những người trẻ, khi đến thăm một ngôi chùa, thiền
viện hay một trung tâm tu học, chúng ta mong muốn hiểu được lời kinh,
tiếng kệ mà quý thầy, quý sư cô đang tụng niệm cũng như những lời chỉ
dạy từ quý thầy, quý sư cô. Chúng ta muốn học hỏi một phương pháp thực
tập có thể áp dụng ngay trong đời sống hàng ngày và có tác dụng ngay
khi thực tập. Chúng ta muốn có một nơi để trở về nương tựa, để làm lớn
mạnh khía cạnh tâm linh trong đời sống của mình và tiếp xúc với chiếc
nôi truyền thống.
Bố tôi dẫn tôi và chị gái đến Làng Mai năm 1996. Tôi
vẫn còn nhớ rất rõ là khi chúng tôi mới đến, tôi nghĩ trong đầu rằng
nơi này chắc cũng chẳng khác gì những ngôi chùa mà tôi từng biết. Điều
làm tôi ấn tượng đầu tiên là hình ảnh một vị thầy trẻ chào đón chúng
tôi với nụ cười thân thiện. Nhìn vị thầy đó thật bình an, hạnh phúc và
gần gũi. Sự ấm áp và chu đáo của vị thầy đó làm cho tôi cảm thấy ở nơi
này có một cái gì đó không giống với những ngôi chùa mà tôi đã đến và
vị thầy tôi gặp là người mà tôi có thể đến chơi một cách thoải mái, dễ
dàng. Tôi đã được gặp rất nhiều thầy và sư cô trẻ khác trong thời gian
ở Làng. Tôi cũng học được rất nhiều từ cách sống hàng ngày của các
thầy, các sư cô nơi đây. Tôi thấy được sự quan tâm, chăm sóc giữa
những người tu với nhau đầy tình thương như thế nào. Tôi cũng thấy
được các thầy, các sư cô làm việc rất nhiều để phụng sự nhưng sao trên
môi các vị vẫn nở được những nụ cười tươi. Những nụ cười đó không có
vẻ gì là xã giao mà lại rất thật, phát sinh từ sự thực tập chánh niệm
hàng ngày. Năng lượng chánh niệm đã giúp cho các thầy, các sư cô tiếp
xúc được với những điều kiện hạnh phúc đang có mặt trong mình và xung
quanh mình ngay trong giờ phút hiện tại. Năng lượng đó cũng giúp cho
các vị nuôi lớn tâm thương yêu đối với mọi người, ngay cả đối với
những người chưa dễ thương với mình.
Làng Mai được bao bọc bởi khung cảnh thiên nhiên xung
quanh. Ở đây mọi người không được phép chơi các trò chơi điện tử. Điều
này tạo cơ hội cho những người trẻ như tôi có cơ hội chơi và tiếp xúc
với các bạn trẻ cũng như các em nhỏ đến Làng từ nhiều quốc gia khác
nhau. Và nhờ vậy mà tình bạn giữa chúng tôi được hình thành nhanh
chóng. Chúng tôi nhận ra rằng hạnh phúc là một cái gì có thật mà không
cần phải có nhiều tiền bạc và danh tiếng. Chúng tôi không bị phụ thuộc
vào máy tính, tivi, những trò chơi điện tử hay Facebook, Twitters cũng
như các hình thức giải trí trên mạng để có hạnh phúc. Cái thấy này có
thể giúp thế hệ trẻ không bị cuốn hút vào thế giới công nghệ như hiện
nay.
Tôi thích cách diễn bày đạo Bụt theo phương pháp của
Làng Mai, tôi không cảm thấy đạo Bụt là một tôn giáo mà chính là một
nếp sống. Bụt đã dạy rất rõ rằng hạnh phúc và sự bình an chân thực có
thể được tìm thấy ngay bây giờ và ở đây. Chỉ với một hơi thở vào, tôi
có thể tiếp xúc được với tất cả những điều kiện hạnh phúc mà tôi đang
có, chẳng hạn như tôi đang có một cơ thể khỏe mạnh, một gia đình hạnh
phúc, những người bạn dễ thương, v.v. Sự thật là có rất nhiều những
điều kiện hạnh phúc đang có mặt cho chúng ta nhưng chúng ta thường bị
cuốn đi bởi nhịp sống hối hả của xã hội mà quên đi điều đó. Tôi nhận
ra rằng tương lai của mình đang được làm bởi những hành động trong
giây phút hiện tại. Và ý thức đó đã cho tôi sức mạnh để quyết định lựa
chọn cho mình một hướng đi. Tôi biết tương lai của tôi có tốt đẹp hay
không, tất cả đều do chính tôi lựa chọn. Sự “vui tươi” và “trẻ trung”
của pháp môn Làng Mai đã thực sự thu hút tôi cũng như rất nhiều các
bạn trẻ khác đến Làng. Kinh nghiệm này đã giúp tôi thay đổi cái nhìn
của mình đối với nếp sống ở chùa, đối với người tu và đối với đạo Bụt
nói chung.
Tôi quyết định xuất gia ở tuổi 13, bởi vì tôi muốn
sống một nếp sống như ở Làng Mai. Tình huynh đệ là một cái gì rất sống
động ở Làng Mai đã thu hút tôi như... đường thu hút kiến. Tôi nhận
thấy ở ngoài xã hội, chúng ta được đào tạo để trở thành những cá nhân
xuất sắc, nhưng tại Làng Mai thì chúng ta phải học nhìn mọi thứ bằng
con mắt tương tức, dù đó là công việc hay là vấn đề hạnh phúc hoặc khổ
đau. Tôi biết điều này là một sự thực tập không hề dễ dàng đối với bất
kỳ ai, đặc biệt là những người trẻ lớn lên ở Tây phương như tôi. Ở
Làng Mai, tất cả các thầy cùng sống chung với nhau trong một khu tăng
xá và các sư cô cũng sống chung trong cùng một ni xá. Chúng tôi đến từ
nhiều quốc gia, từ nhiều nền văn hóa khác nhau và có trình độ học vấn
cũng như nền tảng gia đình khác nhau. Vì vậy mà chúng tôi có cách nhìn
và quan điểm không hoàn toàn giống nhau. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn thực
tập sống chung an lạc với nhau. Mỗi ngày chúng tôi thực tập buông bỏ
cái tôi riêng biệt và nuôi dưỡng tuệ giác tương tức bằng cách tập nhìn
các sư anh, sư chị, sư em của mình là một tế bào của cùng một tăng
thân.
Tôi nhớ có một lần khi làm thị giả cho Thầy, tôi may
mắn được trực tiếp nghe Thầy dạy các đệ tử của mình về điều này. Lúc
đó có một số quý thầy, quý sư cô đang chuẩn bị cho chuyến đi giảng dạy
ở xa; trước khi đi, quý vị ấy đến chào Thầy và xin Thầy chỉ dạy. Trong
nhóm này có nhiều vị rất trẻ, tài giỏi và có đủ khả năng thuyết pháp
và hướng dẫn tu tập cho thiền sinh. Tuy nhiên, đôi khi có quá nhiều
người tài giỏi ở trong cùng một nhóm cũng khá nguy hiểm bởi vì sẽ
không ai chịu lắng nghe ai! Hôm đó, các thầy, các sư cô trẻ trong nhóm
cùng ăn cơm trưa với Thầy và sau bữa ăn, các vị chia sẻ với Thầy về
chương trình cũng như những ước muốn của mình trong chuyến đi. Sau khi
lắng nghe các học trò của mình, Thầy dạy rằng: “Tất cả các con phải
tập nhìn các sư anh, sư chị, sư em là một với mình. Hãy nhìn những
ngón tay của các con. Các con có thấy mỗi ngón tay có hình dáng khác
nhau không? Ngón cái thì ngắn và bụ bẫm nhưng lại rất khỏe, ngón trỏ
là ngón chỉ phương hướng, ngón giữa là ngón dài nhất, kế đó là ngón
đeo nhẫn rồi đến ngón út, ngón này tuy nhỏ nhưng lại rất hữu dụng. Các
ngón tay biết rằng mỗi ngón đều rất khác biệt nhưng chúng cũng đồng
thời ý thức rằng chúng cùng thuộc một bàn tay. Nhờ khác nhau như vậy
mà các ngón tay có thể cùng nhau tạo thành một quả đấm. Nếu các ngón
tay đều y như nhau thì chúng không thể hợp lại thành một quả đấm được.
Các con phải tập nhìn sư anh, sư chị, sư em mình như vậy. Tất cả chúng
ta đều khác nhau, mỗi người đều có điểm mạnh và điểm yếu, nhưng nếu
chúng ta nhận ra rằng chúng ta là những ngón tay của cùng một bàn tay
thì chúng ta sẽ vượt thoát cái nhìn phân biệt, kỳ thị và chúng ta có
thể phối hợp hài hòa với nhau để tạo nên sức mạnh như một quả đấm”.
Các thầy, các sư cô trẻ rất vui mừng được nghe lời chỉ dạy của Thầy và
hứa sẽ thực tập điều đó. Đây chính là tinh thần mà chúng tôi luôn thực
tập cùng nhau tại Làng Mai.
Được sống và lớn lên trong Tăng thân, tôi nhận diện
được rất nhiều tâm hành trong tự thân và biết cách chăm sóc những tâm
hành đó mỗi khi chúng phát khởi. Tôi nhận ra mình có nhiều đức tính và
phẩm chất tốt được trao truyền từ ông bà tổ tiên, nhưng đồng thời cũng
có không ít những tập khí chưa dễ thương cần được chuyển hóa. Đảm
đương những trách nhiệm trong tăng thân đã cho tôi cơ hội tốt nhất để
thực tập điều đó. Tôi được Tăng thân giao phó chức vụ trụ trì của chùa
Pháp Vân, Xóm Thượng sau khi Thầy Pháp Đôn – nguyên trụ trì của chùa
Pháp Vân chuyển sang tu viện Lộc Uyển, Mỹ để tiếp tục tu tập cùng đại
chúng bên đó. Mặc dù trách nhiệm này có vẻ rất quan trọng và nhiều khó
khăn nhưng tôi vẫn hoan hỷ chấp nhận. Tôi thực sự thấy rằng tôi đã cắm
rễ sâu vào mảnh đất Tăng thân, nơi tôi có nhiều thương yêu, vì vậy khi
được Tăng thân giao phó trách nhiệm đó, tôi chấp nhận một cách rất tự
nhiên.
Làm trụ trì ở Làng Mai rất khác so với làm trụ trì ở
những chùa truyền thống. Tăng thân Làng Mai bây giờ đã phát triển khá
lớn, vì vậy Thầy chúng tôi đã đưa ra một cách thức mới để tổ chức tăng
thân. Cách thức này tạo ra nhiều cơ hội hơn cho các thầy, các sư cô
trẻ thể hiện tài năng của mình. Ở những chùa truyền thống, các vị trụ
trì thường có quyền hành rất lớn và quyết định mọi việc trong chùa.
Nhưng ở Làng Mai thì khác, Thầy đã cho chúng tôi một hướng đi mới.
Thầy khuyến khích các sư anh, sư chị lớn đóng vai trò là những trụ cột
của Tăng thân. Các vị lớn có mặt đó để lắng nghe các sư em mình chia
sẻ về những khó khăn trong tu học, nâng đỡ, yểm trợ và đưa những lời
chỉ dẫn khi cần thiết. Các vị cũng đóng góp tuệ giác và kinh nghiệm
của mình đối với những công việc trong Tăng thân, nhưng sau khi đưa ra
ý kiến của mình, các vị để cho các sư em tự quyết định và thực hiện
công việc đó. Tuy nhiên, các vị luôn có mặt ở phía sau để yểm trợ các
sư em của mình. Cách tổ chức mới này đã tạo động lực cho các thầy, các
sư cô trẻ năng động hơn và điều này giúp cho những người trẻ như chúng
tôi cảm thấy mình đang được góp sức vào sự phát triển của Tăng thân.
Đó là lý do tại sao Xóm Thượng của Làng Mai lại có một vị trụ trì trẻ
như vậy!
Là trụ trì ở Làng Mai, chúng tôi phải làm lớn mạnh kỹ
năng truyền thông của mình với những thành phần khác trong Tăng thân.
Chúng tôi phải tập lắng nghe các sư anh, sư chị, sư em của mình cũng
như các bạn thiền sinh với một tấm lòng rộng mở mà không để bị cuốn đi
bởi những cảm xúc của mình. Công việc của một trụ trì Làng Mai cần làm
là: Khám phá tài năng của các thành phần trong chúng để giúp các anh
chị em có cơ hội phát triển tài năng của mỗi người. Là một thành phần
của Tăng thân Làng Mai, ai trong chúng tôi cũng được khuyến khích chia
sẻ ý kiến và đóng góp cái thấy của mình cho đại chúng, nhưng một khi
đã chia sẻ ra rồi thì chúng tôi nương tựa vào mắt Tăng và để cho Tăng
thân dung hòa tất cả các ý kiến.
Cũng có những lúc tôi cảm thấy căng thẳng và đã để cho
cảm xúc cuốn đi, khiến cho tôi có những lời phàn nàn, trách cứ Tăng
thân, khiến cho tôi nghĩ rằng mình giỏi hơn những người khác và nếu
không có tôi thì Tăng thân sẽ rất khó khăn. Thái độ này đã làm cho tôi
trở nên xa cách với các sư anh, sư chị, sư em của mình. Nó cũng khiến
cho tôi mất rất nhiều năng lượng và làm tổn hại đến tình huynh đệ
trong Tăng thân. Những lúc như vậy, tôi luôn tìm cách trở về với những
phương pháp thực tập căn bản, buông bỏ những nghĩ suy về các dự án,
các cuộc họp trong đầu và nhắc cho mình nhớ rằng chính tôi đã tự
nguyện xuất gia và tự nguyện trở thành một thành phần của Tăng thân.
Cùng với sự thực tập này, tôi để cho tăng thân ôm ấp những khó khăn
trong tôi và nhờ đó tôi có thể nối lại truyền thông với tăng thân của
mình. Kinh nghiệm này cũng giúp cho tôi nhớ rằng tôi chỉ là một trong
rất nhiều những thành phần tạo nên Tăng thân. Và nếu tôi không làm
những dự án đó hoặc giả dụ nếu tôi không chủ tọa những buổi họp thì sẽ
có một người khác làm thay tôi. Tôi tự nói với chính mình :“Pháp Hữu,
anh không có gì đặc biệt lắm đâu! Anh cũng chỉ là một tế bào như tất
cả những tế bào khác của tăng thân thôi”. Sự thực tập này đã cứu tôi
rất nhiều lần và giúp cho tôi buông bỏ bản ngã của mình. Nó cũng đồng
thời giúp tôi làm mới lại mình và nhắc nhở tôi rằng tôi là một người
tu, rằng tôi còn rất trẻ và có nhiều điều cần phải học hỏi; và rằng
tôi nên nuôi lớn tâm hiểu biết cũng như tình thương yêu nơi mình. Việc
làm trụ trì đã thực sự rèn cho tôi mở lòng mình nhiều hơn và giúp tôi
nuôi dưỡng tâm bình đẳng, không phân biệt nơi mình.
Tôi muốn nói với những người bạn trẻ rằng đạo Bụt vẫn
còn rất tươi mới và thiết thực đối với thế hệ trẻ chúng ta. Đạo Bụt
không chỉ dành cho người già và người đã chết, mà có thể trở nên sống
động và tràn đầy sự sống. Đạo Bụt có thể dẫn dắt thế hệ mới của chúng
ta hướng về một tương lai tươi sáng hơn. Là một người tu, tôi luôn
hành trì theo giới luật và uy nghi để bảo hộ cho mình, nhưng không vì
vậy mà tôi không được sống như một người trẻ! Tôi vẫn có thể chơi bóng
rổ với các sư anh, sư chị, sư em của mình; tôi vẫn có thể hát nhạc rap
với các bạn trẻ. Chỉ có điều, tôi làm những điều này với ý thức chánh
niệm và với tinh thần xây dựng tình huynh đệ.
Tôi thấy mình thật may mắn được gặp Tăng thân và không
đánh mất gốc rễ truyền thống của mình. Tôi mong ước mình sẽ là sự tiếp
nối xứng đáng của Thầy và của Tăng thân. Tôi thấy lòng mình tràn đầy
niềm biết ơn vì tôi được là một thành phần của Tăng thân Làng Mai, đặc
biệt là khi Làng Mai tròn 30 tuổi. Tôi cầu mong cho mọi người trẻ trên
thế giới này đều tìm thấy cho mình một nơi mà mình có thể trở về để
tiếp xúc với gốc rễ của mình, và tiếp xúc với gia tài tâm linh mà tổ
tiên đã trao truyền.
Thích Chân Pháp
Hữu
Nguồn
Làng Mai
Từng bước thảnh thơi, từng bước nở hoa sen |
|
ĐẠO BỤT
TRONG
DÒNG
VĂN
HÓA
VIỆT
PHẬT SỰ
VU LAN 2551
VẤN ĐỀ GIÁO HỘI TN
ĐẠO BỤT HIỆN ĐẠI HÓA
PHÁP NẠN CHÙA BÁT NHÃ III -
II
THEO DẤU THIỀN SƯ
3
|
4
|
5 |
6 |
7
LIÊN MẠNG PHẬT GIÁO
VIỆT NAM : |
|