Bước thiền in dấu non thiêng
Dân tộc Ấn Độ có vị
Hoàng Tử rời cung vàng điện ngọc, khoác áo sa-môn, lang thang sống
đời khổ hạnh quyết tìm ra con đường cứu khổ muôn loài.
Đạo Giác Ngộ đó, đến
nay, đã hai mươi sáu thế kỷ, vẫn là đuốc soi đường cho chúng sanh
vượt thoát vòng luân hồi khổ đau, đạt tới cõi vô sinh bất diệt.
Dân tộc Việt Nam có vị
vua, khi ngự trên ngai vàng, đã làm tròn sứ mạng đánh đuổi ngoại
xâm, giữ gìn bờ cõi; khi nước thịnh dân an mới nhường ngôi cho Thái
Tử, một mình chống gậy trúc lên núi Yên Tử, từng phút từng giây trực
diện với Phật trong tâm. Chính nơi hang động thâm u trên non thiêng
Yên Tử đó Ngài đã chứng đắc và khai sáng dòng thiền Trúc Lâm mang
nét đặc thù của văn hóa con Rồng cháu Lạc.
Dòng thiền ấy, đến
nay, đã ngót bảy trăm năm, ngày càng tuôn chảy mạnh mẽ.
Rồi nào ai biết, từ
nay cho đến mãi hai mươi sáu thế kỷ sau, đoàn thiền giả của dòng
thiền Trúc Lâm vẫn tiếp nối nhau, đi như dòng sông, từ Đông sang
Tây, từ Âu sang Á; dù thiền giả thuộc quốc độ nào, khi đã chọn hướng
đi này là đi để được gặp lại chính mình, đi để tới chính nơi khởi
bước, bởi vì Phật ở ngay trong chính tâm ta.
“Phật không ở trên
núi. Phật ở trong tâm”,
nhưng con đường núi đan kín lá trúc - nơi vị vua Việt Nam đã dừng
bước, đã tu trì, đã chứng đắc, và cũng đã hóa thân - nơi ấy đã đi
vào lịch sử. Đó là lịch sử của dòng thiền Trúc
Lâm Yên Tử.
Đạo
là như thế.
Ánh sáng tới thì bóng
tối bị đẩy lui.
Mưa thấm nhuần cỏ cây
thì hoa đơm trái kết.
“Nhất điểm mai hoa
nhụy
Tam thiên thế giới
hương”
Một
đóa hoa mai nở,
Ba ngàn thế giới thơm
Bằng cái nhìn thiền vị thì đây là
đóa Hoa Giác Ngộ. Một vị Phật thị hiện, tam thiên đại thiên thế giới
mừng vui. Một vị Đại-sư chứng đắc, trăm sông chảy về biển lớn, thành
đại dương của bốn bể năm châu.
Người Phật tử khắp nơi thường dành
mùa xuân để hành hương chiêm bái những nơi phụng thờ Tam Bảo, từ
miếu đình đơn sơ thôn nghèo đến chùa chiền trang nghiêm nơi thị tứ,
nhưng đặc biệt là lặn lội thăm viếng những di tích cổ xưa, nơi một
thời nào, ánh sáng giáo pháp đã bừng lên và lưu lại.
Nén nhang thắp lên trước giờ công
phu sáng nay, bỗng ngát hương rừng trúc. Lạ thay, trúc ở đâu? Hương
đồng cỏ nội ở đâu mà lòng thổn thức tiếng gọi hồn thiêng sông núi?
Tĩnh tâm và thiền định, thì đó là
nơi chốn tôi chưa từng được đặt chân đến, nhưng lại luôn thấp thoáng
ẩn hiện trong tâm tưởng qua những hình ảnh được thấy trên các mạng
lưới toàn cầu. Đó là ngọn núi Yên Tử giữa rừng trúc mênh mông, hoang
vu rậm rạp gần hai tỉnh Bắc Giang và Quảng Ninh
Di tích chốn non thiêng này được
ghi lại trên sử Việt, nhưng chỉ thực sự được khám phá mới đây. Đau
đớn thay và cũng may mắn thay, di tích được tìm ra, do những con
người đói khổ, bất chấp hiểm nguy đi đào bới những lăng mộ cũ mà họ
tin là có chôn theo vàng bạc!
Bảy trăm năm, chiều dài của một
lịch sử, núi rừng đã ẩn mình thầm lặng, tôn thờ linh khí của vị vua
được tôn xưng là Phật Hoàng Trần Nhân Tông. Khi được tìm ra, không
chỉ con dân nước Việt ngậm ngùi mà di tích xưa còn làm các nhà khảo
cổ khắp thế giới bàng hoàng kinh ngạc! Từ những con đường đá cheo
leo dẫn lên đỉnh núi, hành giả gặp biết bao hang động bị khai quật,
bao tôn tượng bị đập phá, bao cổ thụ bị đào trốc gốc phơi sương!
Nhưng ngay chính những hoang tàn đó, năng lượng nhiệm mầu vô ngôn mà
cực kỳ bi tráng đã khiến bao hành giả có thể bật khóc, quỳ sụp xuống
trước mảng tường rêu phong, có tấm bia còn mờ dấu khắc “Tháp Phật
Hoàng”, hay thiền thất siêu đổ, được ghi nhận là “Am Ngọa Vân”, nơi
nhà vua đêm ngày tọa thiền miên mật. Lần theo những đường mòn quanh
co, khi thì hàng cổ tùng thẳng tắp vươn lên trời xanh, khi thì rừng
trúc rậm rạp che kín ánh mặt trời, khi thì những bãi đá thiên nhiên
mà biểu hiện bao dáng vẻ an nhiên thiền vị, hành giả như đang đi
ngược dòng thời gian.
Sừng
sững và bề thế giữa rừng hoang là cây vải cổ thụ được ghi nhận đã
bảy trăm tuổi, do chính tay vua Trần Nhân Tông vun trồng. Cây cổ thụ
này, dưới thì rễ nổi, bò ngoằn ngèo như những con trăn khổng lồ,
trên thì tàng lá xòe rộng như ôm cả trời xanh. Cho tới nay, cây vẫn
đơm hoa kết trái và là nguồn thực phẩm chính, nuôi sống các nhà sư
phát đại nguyện theo bước người xưa, lên núi tìm hang động ẩn tu
trọn đạo.
Chỉ chiêm ngưỡng hình ảnh thôi, mà
tưởng như mỗi bước chân được đặt trên mỗi bụi cỏ, mỗi bờ cây, mỗi
viên sỏi, cũng là đang được chạm tới dấu chân vị Đại-sư bảy trăm năm
trước đã từng lên xuống chốn địa linh.
Ôi, cái cảm giác kỳ diệu này có
khơi dậy trong tâm phàm phu dày đặc vô minh, chút ánh sáng thoát tục
nào, để con đường xuống núi vơi đi gánh nặng trần ai!
Một giải thưởng tầm vóc quốc tế,
mang tên “Giải Thưởng Trần Nhân Tông” vừa thành hình, để tán thán
những nỗ lực hòa giải đem lại hạnh phúc và tình thương cho nhân
loại. Chẳng phải tình cờ mà một hội đồng gồm thành phần những nhân
sỹ trí thức quốc tế lại chọn tên một vị vua Việt Nam, cách nay đã
bảy trăm năm để đặt tên cho giải thưởng.
Phật
Hoàng Trần Nhân Tông không chỉ còn là của con dân Việt Nam.
Dòng thiền Trúc Lâm không chỉ còn
là của thiền giả Việt Nam.
Non thiêng Yên Tử không chỉ còn là
địa danh của quê hương Việt Nam.
Khi Chánh Pháp thăng hoa, không còn
đâu biên giới, cũng chẳng có đến, đi, sinh, diệt, như lời kệ truyền:
“Nhất thiết pháp bất sanh
Nhất thiết pháp bất diệt
Nhược năng như thị giải
Chư Phật thường hiện tiền
Hà khứ lai chi liễu dã”
Cư sỹ Nguyên Giác dịch:
“Hết thảy pháp không sinh
Hết thảy pháp không diệt
Nếu hay hiểu như vầy
Chư Phật thường trước mặt
Đến đi, sao có đây”
Huệ Trân
(Tào-Khê tịnh thất, một thời thiền)
(*) Nguồn hình: Thư Viện Hoa
Sen.org.
|