Khalil, tên dị giáo (2)

•  19.08.2009 | Nguyên tác Kahlil Gibran

  Việt dịch Nguyễn Ước
  Bài cùng tác giả

Từ lúc mới bắt đầu cuộc sáng thế cho tới thời buổi hiện nay của chúng ta, các thị tộc nào đó giàu nhờ kế thừa và trong sự cộng tác của giới tăng lữ, đã tự chỉ định mình là người cai quản dân chúng. Ðó là một vết thương hở miệng và lâu đời trong trái tim của xã hội tới độ chỉ có thể loại bỏ nó bằng cách quyết liệt thủ tiêu sự ngu dốt, mông muội.

Người cai quản sở đắc tài sản qua kế thừa và với quyền thế, xây lên cung điện bằng đồng tiền của người nghèo khó yếu ớt. Tăng lữ dựng lên đền đài trên nấm mồ và xương cốt của tín đồ ngoan đạo. Ông hoàng túm lấy cánh tay của nông dân trong khi linh mục làm rỗng túi của họ. Nhà cai trị nhìn những đứa con của đồng ruộng bằng bộ mặt cau mày và giám mục an ủi họ bằng nụ cười. Giữa cái cau mày của con hổ và nụ cười của con sói là đàn chiên xơ xác. Nhà cai trị tự tuyên bố mình là vua của Luật pháp và linh mục xem mình là đại diện của Thượng đế. Và giữa cả hai là các thể xác bị hủy hoại và các linh hồn tiêu tan vào hư không.

Tại Li-băng, nơi ngọn núi giàu trong ánh sáng mặt trời và nghèo trong hiểu biết, giới quí tộc và giới tư tế liên thủ bóc lột nông dân, kẻ cày bừa và thu hoạch mùa màng nhằm tự vệ trước thanh gươm của người cai trị và lời nguyền rủa của linh mục.

Người giàu ở Li-băng hãnh diện đứng trong dinh thự của y, lớn tiếng với đám đông rằng:

“Quốc vương đã chỉ định ta làm Ông chủ của các ngươi!”

Và linh mục đứng trước bàn thờ nói rằng:

“Thiên Chúa đã ủy thác tôi làm người xử lý linh hồn của các người!”

Còn dân chúng Li-băng chỉ còn biết im lặng vì người chết không thể nói.

Tộc trưởng Abbas có tình bằng hữu tận tâm can với tăng lữ vì họ là đồng minh chung sức bóp nghẹt sự am hiểu của dân chúng và làm sống lại tinh thần tuân phục nghiêm khắc và chặt chẽ trong tầng lớp lao động.

Tối hôm đó, trong khi Khalil cùng Miriam tới gần ngai Tình yêu và Rachel đang nhìn họ với ánh mắt thương cảm, Cha quản xứ Elias thông báo với Tộc trưởng Abbas rằng linh mục bề trên đã trục xuất một thanh niên nổi loạn khỏi tu viện và rằng hắn đang lánh nạn tại nhà Rachel, góa phụ của Samaan Ramy. Tuy thế, linh mục chưa cảm thấy hài lòng với tin tức ít ỏi mình vừa cung cấp cho Tộc trưởng nên ông thêm:

“Con quỉ bị họ trục xuất khỏi tu viện thì không thể trở thành thiên thần trong làng này; cây vả bị đốn và ném vào lửa thì không thể sinh quả lúc đang cháy. Nếu muốn thanh tẩy làng này khỏi sự ô uế của con quái vật đó, chúng ta phải đuổi hắn đi, như các tu sĩ đã làm.”

Tộc trưởng hỏi lại:

“Cha có chắc chắn rằng gã thanh niên đó sẽ gây ảnh hưởng xấu cho dân làng? Không phải cách tốt là chúng ta giữ hắn lại và biến hắn thành người làm việc trong các vườn nho của chúng ta sao? Chúng tôi đang cần đàn ông khỏe mạnh.”

Linh mục tỏ vẻ không đồng ý ra mặt. Ðưa tay lên chải bộ râu, ông nói khéo léo:

“Nếu gã thanh niên ấy lao động được việc thì hắn đã không bị trục xuất khỏi tu viện. Ðêm qua, một sinh viên đang giúp việc tại tu viện, tình cờ ở lại nhà tôi, bảo cho tôi biết rằng hắn vi phạm các phép tắc của linh mục bề trên bằng cách gieo rắc những ý tưởng xách động nguy hiểm trong các tu sĩ. Và anh sinh viên ấy trích lời hắn đã nói, rằng:

“‘Hãy trả lại đồng ruộng, vườn nho và vàng bạc của tu viện cho người nghèo cùng phân tán tu sĩ ra mọi hướng, và hãy giúp cho người dân đang cần tới sự am hiểu; bằng cách đó, các người sẽ làm vừa lòng Cha trên trời của các người.’”

Vừa nghe xong những lời ấy, Tộc trưởng nhảy đựng, giống như con hổ sẵn sàng vồ mồi. Y soải chân bước tới cửa ra vào, lớn tiếng gọi người giúp việc, bảo họ phải tới gặp chủ ngay. Ba người phục vụ đi vào và Tộc trưởng xuống lệnh:

“Trong nhà Rachel, góa phụ của Samaan Ramy, có một gã thanh niên mặc y phục tu sĩ. Chúng mày tới trói hắn lại, mang về đây. Nếu người đàn bà đó chống lại việc bắt hắn, chúng mày túm búi tóc nó lôi ra ngoài tuyết, mang nó về đây chung một lượt với hắn, vì đứa nào giúp cho quỉ sứ thì cũng là quỉ sứ.”

Cả ba người giúp việc cúi mình tuân lệnh. Họ tất tưởi đi tới nhà Rachel trong khi cha quản xứ và Tộc trưởng cùng nhau thảo luận loại hình phạt nào dành sẵn cho Khalil và Rachel.

Ngày vừa hết và đêm đến, đang trải bóng tối lên các túp lều tồi tàn, tuyết chất chồng nặng trỉu. Cuối cùng, các ngôi sao xuất hiện trên bầu trời như những niềm hy vọng vào cuộc vĩnh hằng đang tới sau bao đau đớn thống khổ của cái chết. Cửa lớn cùng cửa sổ khép lại, đèn được thắp lên và nông dân tới ngồi bên lò sưởi hơ ấm cơ thể.

Trong khi Rachel, Miriam và Khalil đang ở bên chiếc bàn gỗ thô tháp ăn bữa tối, có tiếng đập cửa thật gấp rồi ba người đàn ông tự động đẩy cửa, bước vào. Rachel và Miriam run lẩy bẩy còn Khalil vẫn giữ thái độ điềm tĩnh, như thể hắn đang chờ những kẻ đó. Một trong ba người giúp việc của Tộc trưởng bước tới phía Khalil, đặt tay lên vai hắn và hỏi:

“Có phải anh là kẻ bị trục xuất khỏi tu viện?”

Khalil đáp:

“Ðúng, tôi chính là người đó. Anh muốn gì?”

Người ấy trả lời:

            “Chúng tôi được lệnh tới đây bắt anh và mang anh đi theo chúng tôi tới nhà của Tộc trưởng Abbas. Nếu anh chống cự, chúng tôi sẽ kéo lê anh trên tuyết như lôi một con cừu đem đi làm thịt.”

Nghe vậy, Rachel xanh mặt, kêu lên:

“Hắn phạm tội gì? Tại sao các anh muốn trói hắn và lôi hắn đi?”

Bà vừa nói xong, cả hai mẹ con cùng năn nỉ, giọng vỡ òa nước mắt:

“Hắn chỉ có một mình trong bàn tay của cả ba người; nếu các anh làm cho hắn đau đớn thì thật là hèn nhát.”

Người tôi tớ lớn tuổi nhất nổi giận, thét lớn:

“Có đàn bà nào trong làng này dám chống lại lệnh của Tộc trưởng không?”

Quát xong, anh ta rút ra một sợi lòi tói, bắt đầu trói tay người thanh niên. Khalil ngước mặt lên kiêu hãnh. Và hắn nói với nụ cười xót xa xuất hiện trên môi:

“Tôi cảm thấy tiếc cho các anh vì các anh là công cụ mạnh mẽ và mù quáng trong bàn tay của kẻ đàn áp người yếu bằng sức mạnh của chính cánh tay các anh. Các anh là những người nô lệ cho sự ngu dốt. Hôm qua, tôi từng là người như các anh, nhưng ngày mai tôi được tự do trong tâm trí y hệt tôi lúc này. Giữa chúng ta đang đứng một bức vách kiên cố, nó ngăn trở lời kêu gọi của tôi và che giấu các anh thực tại của tôi, khiến các anh không thể nghe, không thể thấy. Ðây, tôi đây, các anh cứ việc trói tôi và cứ việc làm vừa lòng mình.”

Cả ba người giúp việc cảm thấy xúc động khi nghe Khalil nói. Dường như tiếng nói của hắn đánh thức trong họ một tinh thần mới, nhưng giọng nói của Tộc trưởng vẫn rền lên trong tâm trí họ, cảnh giác họ phải hoàn tất nhiệm vụ. Với lương tâm nặng trĩu, họ trói quặt hai tay Khalil và dẫn hắn ra ngoài. Rachel cùng Miriam đi theo họ tới dinh cơ của Tộc trưởng, như các nữ tử của Giêrusalem đi theo Ðức Kitô lên Núi Sọ.

Bất chấp nội dung, tin tức thường lan truyền rất nhanh trong nông dân sống loanh quanh các thôn làng nhỏ vì càng không được góp phần vào việc quản lý xã hội, họ càng khắc khoải muốn tỏ ra mình cũng có một vai trò nào đó bằng cách vùi đầu bàn tán mọi chuyện trong môi trường hạn hẹp của mình. Cách riêng mùa đông, khi đồng ruộng và vườn tuợt say ngủ dưới những chăn bông bằng tuyết, cuộc sống của con người ẩn náu và tự sưởi ấm bên lò sưởi, dân làng lại càng thích nghe tin tức về bất cứ việc gì xảy ra, như một cách thức làm cho mình bận rộn.

Khalil chưa bị trói mà câu chuyện đi bắt hắn đã lan khắp làng như một căn bệnh truyền nhiễm. Dân chúng ra khỏi túp lều của mình, và như một đạo quân, họ lật đật chạy tới dinh thự của Tộc trưởng Abbas. Khi bàn chân của Khalil đặt vào nhà Ông chủ, nơi cư trú ấy đã đông nghẹt đàn ông, đàn bà và trẻ con chen lấn nhau để nhìn cho rõ tên vô đạo bị trục xuất khỏi tu viện. Họ cũng nôn nóng muốn thấy bộ mặt lúc này của Rachel và con gái bà, hai kẻ đã giúp cho Khalil gieo rắc căn bệnh dị giáo gớm ghiếc trong bầu trời thanh khiết của làng họ.

Tộc trưởng Abbas giữ ghế xét xử; Cha Elias ngồi kế bên y trong khi đám đông nhìn chằm chặp người tuổi trẻ bị trói giật cánh khuỷu đang thẳng lưng đứng trước mặt họ, ngay giữa sảnh đường của dinh thự. Ðứng đằng sau Khalil là Rachel và Miriam, mặt vẫn xanh tái vì sợ hãi. Nhưng sợ hãi làm sao có thể tác động lên trái tim của một phụ nữ đã tìm thấy Chân lý và đang đi theo nó? Sự khinh miệt của đám đông làm sao có thể tác động lên linh hồn của một thiếu nữ được Tình yêu đánh thức? Tộc trưởng nhìn gườm gườm người thanh niên, rồi với giọng quát tháo y cao giọng tra hỏi:

“Người kia, ngươi tên gì?”

Người tuổi trẻ trả lời:

“Khalil là tên của tôi.”

Tộc trưởng hỏi tiếp:

“Ai là cha của ngươi, ai là mẹ của ngươi và ai là họ hàng của ngươi? Ngươi sinh ra ở đâu?”

Quay về phía các nông dân đang nhìn mình với ánh mắt căm ghét, Khalil nói:

“Người nghèo bị áp bức là dòng dõi và thân thích của tôi; xứ sở mênh mông này là nơi sinh ra tôi.”

Tộc trưởng Abbas nói với vẻ nhạo báng:

“Chính những người dân ngươi tuyên bố là dòng dõi của ngươi đang đòi hỏi phải trừng trị ngươi, và chính xứ sở ngươi quả quyết là nơi sinh ra ngươi không chấp nhận ngươi là phần tử của dân tộc nó.”

Khalil đáp lại:

            “Các quốc gia ngu dốt thì bắt bớ những người tốt lành của chúng và tự biến thành chế độ độc tài chuyên chế, và một xứ sở bị bạo chúa cai trị thì ngược đãi những ai ra sức giải phóng dân chúng thoát ách nô lệ. Ðứa con hiếu thảo có thể bỏ rơi mẹ của nó trong bất cứ hoàn cảnh nào không? Kẻ có lòng thương xót có thể chối bỏ anh chị em của nó khi họ đang bị khốn đốn không? Những người nghèo đi bắt tôi tới đây hôm nay cũng chính là những người đã nộp cuộc đời của họ cho ông hôm qua. Và mặt đất bao la mà như ông nói không chấp thuận sự hiện hữu của tôi, thực tế cũng chính là mặt đất vô số lần không chịu há miệng ra để nuốt vào thi hài của những tên bạo chúa tham lam tàn độc.”

Tộc trưởng buông tiếng cười lớn như thể muốn trấn áp tinh thần người trẻ tuổi và ngăn không cho hắn tác động lên cử tọa. Rồi y quay sang Khalil, nói oai vệ:

“Ngươi, tên chăn súc vật, ngươi nghĩ rằng chúng ta sẽ tỏ ra thương xót ngươi hơn các tu sĩ đã làm sao? Ngươi nghĩ rằng chúng ta sẽ cảm thấy thương hại cho một tên nguy hiểm sách động quần chúng sao?”

Khalil đáp:

“Quả thật tôi từng là người chăn súc vật nhưng tôi vui mừng thấy mình không là một kẻ đồ tể. Tôi dẫn súc vật tới cánh đồng tươi tốt, không bao giờ để chúng ăn cỏ trên đất khô cằn. Tôi dẫn súc vật tới suối nước trong lành, giữ cho chúng tránh các đầm lầy ô nhiễm. Tới xế chiều, tôi mang chúng an toàn về chuồng, không bao giờ để chúng ở lại trong thung lũng làm mồi cho chó sói. Tôi đã đối xử với súc vật như thế. Còn ông, nếu ông làm theo cách của tôi, đối xử với loài người như tôi đối xử với đàn súc vật của mình, thì những người nghèo này đã không phải sống trong các túp lều tồi tàn và chịu khổ sở vì những quặn thắt của nghèo đói trong khi ông sống như vua Nê-rô trong dinh thự đồ sộ này?

Mồ hôi bỗng toát ra lấp lánh trên trán của Tộc trưởng và đôi môi đang cười làm dáng của y chợt mím lại giận dữ. Nhưng y cố tỏ mình điềm đạm, giả vờ không để ý tới lời vừa nói của Khalil. Chỉ thẳng ngón tay trỏ vào Khalil, y làm như thân ái vạch ra những chỗ sai trái trong lập luận của hắn:

“Ngươi là một tên dị giáo. Chúng ta sẽ không nghe những lời lẽ lố bịch của ngươi. Chúng ta triệu ngươi tới nơi này để ngươi được xét xử minh bạch về những gì ngươi đã sai phạm và để ngươi có cơ hội đứng trước mặt Ông chủ của làng này, kẻ được Ðức Tiểu vương Amaen Shebab trao cho quyền đại diện ngài. Ngươi cũng đang đứng trước Cha Elias, vị đại diện của Hội thánh mà những lời giảng của giáo hội đang bị ngươi chống đối. Giờ đây, ngươi hãy tự bào chữa cho mình, và nếu ngươi chịu quì gối trước mặt dân chúng đang đứng chung quanh đây, lúc đó chúng ta sẽ tha thứ cho ngươi và chấp nhận ngươi làm kẻ chăn súc vật cho chúng ta như ngươi từng làm trong tu viện.”

Khalil bình tĩnh trả lời:

“Kẻ tội phạm thì không bị xét xử bởi một kẻ tội phạm khác, cũng như người vô thần sẽ không tự biện hộ cho mình trước người tội lỗi.”

Ðáp xong, Khalil đưa mắt lần lượt nhìn hết thảy dân làng đang đứng chật sảnh đường; hắn nói với họ rằng:

“Hỡi các anh chị em của tôi, kẻ mà anh chị em gọi là Ông chủ hay Chúa tể của mình, kẻ mà anh chị em lâu nay vâng phục, đang mang tôi ra để xét xử trước mặt anh chị em trong dinh thự mà ông ấy đã xây lên trên những nấm mộ của cha ông anh chị em. Và con người mà qua đức tin của anh chị em, trở thành linh mục quản xứ nhà thờ của anh chị em đang sắp sửa phán xét tôi, mở đường cho anh chị em sỉ nhục tôi và ra sức làm cho tôi chịu đau đớn thêm nữa.

“Từ mọi hướng của làng, anh chị em đã vội vàng đi tới sảnh đường này để nhìn tôi chịu đau khổ và để nghe tôi cất tiếng nài xin lòng thương xót. Anh chị em đã rời túp lều của mình và đến đây để chứng kiến đứa con trai và là kẻ anh em của anh chị em bị trói quặt hai tay ra đằng sau. Anh chị em đến đây để nhìn một con mồi đang run rẩy trong móng vuốt của dã thú hung ác. Anh chị em đến đây để nhìn một tên vô đạo đang đứng trước mặt các người xét xử nó. Tôi là tên tội phạm ấy và tôi là tên dị giáo ấy, kẻ bị trục xuất khỏi tu viện. Cơn bão đã mang tôi tới làng của anh chị em. Anh chị em hãy nghe những lời nói chân thành của tôi. Xin đừng thương hại mà hãy công chính, vì tình thương hại chỉ tuôn xuống trên kẻ tội phạm thật sự, trong khi công lý là tất cả những gì một người vô tội đòi hỏi.

“Giờ đây, tôi chọn anh chị em làm bồi thẩm của tôi, và ý muốn của dân chúng là ý muốn của Thượng đế. Anh chị em hãy đánh thức trái tim mình và hãy nghe thật kỹ rồi khởi tố tôi theo chỉ dẫn của lương tâm anh chị em. Người ta bảo với anh chị em rằng tôi là tên vô đạo, nhưng anh chị em không được nói cho biết tôi đã phạm tội ác hay tội lỗi nào. Anh chị em nhìn tôi bị trói như một kẻ trộm cắp nhưng anh chị em chưa nghe nói các tội của tôi vì tại tòa án này, trong khi những hành vi sai trái chưa được vén lộ thì hình phạt đã được tuyên bố như sấm sét.

“Hỡi đồng bào thân mến của tôi, tội ác của tôi chính là sự hiểu biết của tôi về tình cảnh của anh chị em, vì tôi cảm thấy sức nặng của gông xiềng đã và đang đặt trên cổ của anh chị em. Tội lỗi của tôi chính là những xót xa chân thành dành cho các phụ nữ trong anh chị em, chính là những tình cảm của tôi đối với con cái của anh chị em đang bú sự sống từ những bộ ngực bị lấp ló trong bóng tối của sự chết.

“Tôi là một người ở giữa anh chị em, chung cảnh ngộ với anh chị em. Cha ông tôi đã sống trong các thung lũng này và chết dưới chiếc ách mà lúc này đang làm oằn đầu anh chị em. Tôi tin vào Thượng đế, đấng nghe lời kêu cầu của linh hồn anh chị em đang đau khổ, và tôi tin vào Phúc âm, cuốn sách làm cho chúng ta thành anh chị em của nhau trước mặt của trời cao. Tôi tin vào những lời giảng dạy làm cho chúng ta đều bình đẳng và làm cho chúng ta không bị trói quặt hai tay trên trái đất này vì đây là nơi Thượng đế đặt bàn chân chu đáo của ngài.

“Trong khi nhìn đàn bò của mình tại tu viện, tôi đã suy ngẫm về tình cảnh đau khổ anh chị em đang chịu đựng. Tôi đã nghe tiếng kêu gào tuyệt vọng từ những túp lều khốn khổ của anh chị em – tiếng kêu gào của những linh hồn bị áp bức – tiếng kêu gào của những con tim tan vỡ, đang bị khóa kín trong thân thể của anh chị em khi bị làm nô lệ cho chủ nhân các đồng ruộng này. Khi tôi nhìn, tôi nhận ra tôi trong tu viện và nhận ra anh chị em trên đồng ruộng, và tôi thấy anh chị em như đàn cừu đi theo lũ sói tới trạm nhốt súc vật trên đường đem ra chợ. Và khi tôi dừng lại giữa đường để giúp đỡ đàn cừu, tôi la lên yêu cầu tiếp tay thì bị lũ sói táp tôi bằng những chiếc răng nhọn hoắt.

“Tôi từng bị giam trong nhà ngục, chịu đói chịu khát, vì Chân lý đã làm cho thể xác tôi bị thương tổn. Tôi đã trải qua khổ đau quá sức chịu đựng vì tôi biến tiếng thở dài sầu thảm của anh chị em thành tiếng thét, vang lên và vọng lại khắp các xó xỉn của tu viện. Tôi chưa hề cảm thấy sợ hãi và trái tim tôi không bao giờ thấm mệt vì tiếng kêu gào đau đớn của anh chị em truyền cho tôi sinh lực mới mỗi ngày và làm cho trái tim tôi hằng ngày mạnh khỏe.

“Tới đây, có lẽ anh chị em đang tự hỏi rằng:

“‘Chúng ta đã kêu gào khi nào, và kẻ mở miệng cầu cứu đó là ai?’

“Trả lời cho thắc mắc đó, tôi nói với anh chị em rằng, linh hồn của mỗi anh chị em kêu gào hằng ngày và than van la hét cầu cứu hằng đêm, nhưng anh chị em không nghe nó, vì người đang hấp hối thì không thể nghe trái tim của y kêu lách cách trong khi chắc chắn kẻ đứng bên giường có khả năng nghe ra. Con chim bị giết quẩy mạnh, bất chấp ý muốn của nó, một cách đau đớn và vô ý thức, nhưng những kẻ chứng kiến cơn vùng vẫy đó biết cái gì đã gây ra?

“Hằng ngày, anh chị em thở dài đau đớn vào giờ nào? Có phải vào buổi sáng khi tình yêu cuộc sống gọi anh chị em thức dậy, xé tấm mạng say ngủ khỏi hai con mắt của anh chị em và dẫn anh chị em như những tên nô lệ ra đồng ruộng? Có phải vào ban trưa khi anh chị em muốn ngồi dưới tàng cây để núp mình khỏi ánh nắng mặt trời thiêu đốt thịt da? Hoặc có phải vào xế chiều khi anh chị em về nhà với bụng đói, ao ước có thức ăn bổ dưỡng thay vì chỉ mấy mẩu bánh sơ sài và nước uống không tinh sạch? Hoặc có phải vào ban đêm lúc mệt nhọc ném anh chị em lên mặt giường thô tháp, và cho tới khi giấc ngủ làm hai con mắt mình ríu lại, anh chị em vẫn ngồi với đôi mắt mở, sợ hãi tiếng nói của Tộc trưởng đang rền lên trong hai tai mình?

“Có mùa nào trong năm anh chị em không khóc thương cho thân phận mình? Có phải trong mùa xuân, khi mẹ thiên nhiên khoác chiếc áo tươi đẹp thì anh chị em đi gặp bà với quần áo bạc màu của mình? Có phải trong mùa hạ khi anh chị em gặt lúa, thu gom các bó bắp và đổ đầy kho lẫm của ông chủ với hoa lợi thu hoạch, để tới lúc tính toán công lao và nợ nần, anh chị em chỉ nhận được cỏ khô và đậu tằm? Có phải trong mùa thu khi anh chị em hái quả, mang nho tới xưởng ép rượu, và để trả công cho những cực nhọc của mình, anh chị em nhận được một bình giấm và một giạ quả đấu? Hoặc có phải trong mùa đông, khi anh chị em giam mình dưới mái lều phủ đầy tuyết, ngồi bên lò sưởi mà run rẩy lúc bầu trời nổi cơn thịnh nộ như thúc giục anh chị em hãy vượt thoát tâm trí bạc nhược của mình?

“Ðó là cuộc sống của người nghèo, và đó là tiếng kêu gào không ngớt mà tôi đã và đang nghe. Ðó là cái làm tinh thần tôi nổi loạn chống lại những kẻ áp bức, đồng thời khinh miệt hạnh kiểm của họ. Khi tôi yêu cầu các tu sĩ hãy thương xót tôi, họ nghĩ rằng tôi là kẻ vô thần, và lưu đày là phần số của tôi. Hôm nay, tôi tới đây để chia sẻ cuộc sống khốn khổ với anh chị em và để trộn lẫn nước mắt của mình với nước mắt của anh chị em.

“Giờ đây, tôi đây, trong bàn tay nắm của kẻ thù tệ hại nhất của anh chị em. Anh chị em có nhận ra rằng đất đai trên đó anh chị em đang lao động như những kẻ nô lệ, đã được lấy từ cha ông của anh chị em khi luật lệ được viết trên lưỡi gươm sắc lẻm? Các tu sĩ đã phỉnh gạt tổ tiên của anh chị em, lấy đi tất cả ruộng nương và vườn nho của họ khi các luật lệ tôn giáo được viết trên môi các linh mục. Có đàn ông nào, đàn bà nào không bị tác động của chủ đất để phải làm theo ý muốn của các linh mục không?

“Thượng đế nói, ‘Ngươi phải đổ mồ hôi trán mới có bánh ăn’. Thế nhưng Tộc trưởng Abbas ăn bánh được nướng trong năm tháng cuộc đời của anh chị em và uống rượu pha với nước mắt của anh chị em. Có phải Thượng đế đã phân biệt người đàn ông đó với những người còn lại trong anh chị em từ khi y đang ở trong bụng mẹ? Hay có phải chính tội lỗi của anh chị em đã biến anh chị em thành tài sản của y? Ðức Giêsu đã nói, ‘Hãy cho không cái ngươi lấy và cho không cái ngươi cho... Chớ sở hữu vàng cũng như bạc cũng như đồng. ’Thế thì lời giảng nào của ngài cho phép các tăng lữ bán lời cầu nguyện của họ lấy miếng vàng miếng bạc? Trong trời đêm thanh vắng, anh chị em cầu nguyện rằng, ‘Xin cho chúng tôi hằng ngày dùng đủ.’ Thượng đế đã ban cho anh chị em đất này để từ đó lấy ra bánh mì hằng ngày, thế thì ngài đã ban cho các tu sĩ thẩm quyền nào để lấy đất này và lấy bánh mì ra khỏi bàn tay của anh chị em?

“Anh chị em nguyền rủa Giuđa vì hắn bán Thầy của mình để lấy vài miếng bạc, nhưng anh chị em lại cầu xin Chúa ra ân huệ và bảo vệ cho những kẻ bán ngài hằng ngày. Giuđa sám hối rồi tự treo cổ hắn vì hành động sai trái đó còn các linh mục này bước đi đầy hãnh diện, mặc áo chùng đẹp đẽ và rực rỡ với thánh giá chói lọi treo trên ngực áo. Anh chị em dạy con cái hãy yêu thương Ðức Kitô nhưng đồng thời lại bảo chúng hãy vâng lời những kẻ chống lại lời giảng của ngài và vi phạm luật lệ của ngài.

“Các tông đồ của Ðức Kitô chịu ném đá tới chết để làm sống lại trong anh chị em Thánh linh tinh thần, nhưng các tu sĩ này và các linh mục này đang giết chết tinh thần đó trong anh chị em để họ có thể sống trong sự hào phóng đáng thương của anh chị em. Cái gì thuyết phục anh chị em sống cuộc đời như thế trong vũ trụ này, một cuộc đời khốn khổ và bị áp bức? Cái gì thúc giục anh chị em quì gối trước ngẫu tượng kinh tởm được dựng lên trên xương cốt của cha ông anh chị em? Kho tàng nào đang được anh chị em tích trữ cho con cháu của mình?

“Linh hồn anh chị em đang trong bàn tay nắm bắt của các linh mục này, và thể xác anh chị em đang ở trong quai hàm nghiến lại của các nhà cầm quyền này. Có cái nào trong cuộc đời mình để anh chị em chỉ vào đó mà nói, ‘Ðây là cái của tôi!’ Hỡi đồng bào của tôi, anh chị em có biết kẻ tư tế mà anh chị em đang sợ hãi là ai không? Y là một tên phản bội, dùng sách Phúc âm làm công cụ hăm dọa để làm tiền anh chị em... một tên đạo đức giả đeo thánh giá và dùng nó như thanh gươm để cắt mạch máu của anh chị em... một con sói đội lốt cừu non... một tên tham ăn tôn trọng bàn ăn hơn bàn thờ... một sinh vật đói vàng, đi theo đồng Ði-na tới vùng đất xa xôi nhất... một tên lừa đảo ăn cắp vặt của các góa phụ và trẻ mồ côi.

“Y là một hữu thể đáng ngờ với mỏ chim ưng, vuốt cọp, răng linh cẩu và trang phục rắn độc. Cứ lấy Sách thánh khỏi bàn tay y, xé y phục của y, nhổ râu y. Cứ làm cho y bất cứ điều nào anh chị em muốn, rồi hãy đặt vào tay y một đồng Ði-na, lúc đó y sẽ tươi cười tha thứ cho anh chị em.

“Cứ vã vào mặt y, nhổ nước bọt lên người y, đạp lên cổ y, rồi hãy mời y ngồi vào bàn ăn của anh chị em. Lúc đó y lập tức quên hết và sẽ cởi thắt lưng, vui vẻ nuốt đầy bao tử với thực phẩm của anh chị em.     

“Cứ nguyền rủa y và chế nhạo y, rồi hãy gởi cho y một bình rượu và một rỗ trái cây. Lúc đó y sẽ tha thứ cho tội lỗi của anh chị em. Khi thấy một phụ nữ, y quay mặt sang chỗ khác và nói. ‘Hãy đi khuất mặt ta, ôi con gái Babylon!’ Rồi y thầm thì với mình rằng, ‘Hôn nhân thì tốt hơn chiếm hữu.’ Y nhìn thanh niên thiếu nữ đang đi trong đám rước Tình yêu, rồi y nhướn mắt lên trời và nói, ‘Hư ảo hơn mọi hư ảo, mọi sự đều hư ảo!’ Và trong cô độc, y nói với mình rằng, ‘Cầu cho các luật lệ và các truyền thống khước từ niềm vui cuộc sống được hủy bỏ.’

“Trước mặt người đời, y rao giảng rằng, ‘Ðừng phán xét kẻo ngươi bị phán xét.’ Nhưng y phán xét hết thảy những ai ghê tởm hành động của y và y gởi họ xuống hỏa ngục trước khi Thần chết đến cách ly họ với cuộc đời này.

“Khi nói y ngước mặt lên trời nhưng đồng thời các ý nghĩ của y như những con rắn bò qua túi của anh chị em.

“Y xưng hô với anh chị em như con cái yêu dấu nhưng tâm hồn y trống rỗng tình phụ tử, và môi y không hề mỉm cười với một đứa bé, cũng chẳng bao giờ ẵm trong cánh tay y một hài nhi.

“Y vừa lắc đầu vừa nói với anh chị em rằng, ‘Chúng ta hãy xa lánh mọi thứ trần thế vì cuộc đời này chóng qua như áng mây.’ Nhưng nếu anh chị em nhìn thấu suốt y, sẽ thấy y đang ôm ấp cuộc đời, thương khóc sự đi qua của hôm qua, kết án sự lẹ làng của hôm nay và sợ hãi chờ đợi ngày mai.

“Y đòi hỏi anh chị em lòng từ thiện trong khi y có rất nhiều thứ để cho. Nếu anh chị em chấp nhận yêu cầu của y, y sẽ công khai chúc lành cho anh chị em. Nhưng nếu anh chị em từ khước, y sẽ kín đáo nguyền rủa anh chị em.

“Trong đền thờ, y đòi hỏi anh chị em giúp đỡ kẻ có nhu cầu trong khi quanh nhà y, kẻ có nhu cầu đang ăn mày bánh mì nhưng y không thể nhìn, không thể nghe.

“Y bán lời cầu nguyện của mình; kẻ nào không chịu mua tức là tên vô đạo, bị rút phép thông công với Hội thánh, khai trừ khỏi Ðịa đàng. Ðây, sinh vật này, đang được anh chị em sợ hãi. Ðây là một tu sĩ uống máu của anh chị em. Ðây là một linh mục làm dấu thánh giá bằng bàn tay phải và túm cổ anh chị em bằng bàn tay trái.

“Ðây là kẻ chăn chiên, anh chị em chỉ định y để làm người phục vụ nhưng y tự chỉ định mình là chủ nhân của anh chị em.

“Ðây là chiếc bóng ghì chặt linh hồn của anh chị em từ lúc chào đời tới lúc lìa đời.

“Và đó cũng là kẻ tới đây tối nay để phán xét tôi vì tinh thần của tôi nổi loạn chống lại các kẻ thù của Ðức Giêsu Nadarét, Ðấng yêu thương tất cả, Ðấng gọi chúng ta là anh chị em của ngài và là Ðấng đã chết trên thánh giá vì chúng ta.”

Khalil cảm thấy đang có sự am hiểu trong tâm hồn của dân làng. Giọng nói của hắn tươi vui lên và hắn tiếp tục cuộc trần tình của mình.

“Hỡi anh chị em, chúng ta đều biết Tộc trưởng Abbas được chỉ định làm Ông chủ của làng này bởi Tiểu vương Shehab, đại diện của Ðức vua và quan Tổng trấn, nhưng tôi hỏi anh em rằng có ai đã thấy Sức mạnh chỉ định Ðức vua làm ông trời của xứ sở này không? Sức mạnh đó, hỡi anh chị em, không ai có thể thấy nó, cũng không ai có thể nghe nó, nhưng anh chị em có thể cảm nhận sự hiện hữu của nó trong những chốn sâu thẳm của linh hồn mình.

“Ðó chính là Sức mạnh, là Quyền năng mà anh chị em thờ phượng và cầu nguyện hằng ngày rằng, ‘Lạy Cha chúng tôi ở trên trời.’ Ðúng thế, Cha của anh chị em, Ðấng ở trên trời, là Ðấng chỉ định các đức vua và các hoàng thân, vì Ngài có sức mạnh và ở trên mọi sự. Nhưng anh chị em có tin rằng Cha của anh chị em, Ðấng yêu thương anh chị em, và qua các ngôn sứ của mình ngài bày tỏ cho anh chị em con đường chân chính, Ðấng ấy muốn cho anh chị em bị áp bức?

“Anh chị em có tin rằng Thượng đế, Ðấng sinh ra mưa xuống từ trời cao và lúa mì từ các hạt mầm ẩn giấu trong lòng đất, muốn cho anh chị em bị đói để cho chỉ một người vui hưởng sự hào phóng của Ngài? Anh chị em có tin rằng Ðức Thánh linh tinh thần hằng cửu, Ðấng vén lộ cho anh chị em tình yêu của vợ chồng, tình thương của cha mẹ, lòng hiếu thảo của con cái và lòng bác ái của người bên cạnh, lại đặt trên anh chị em một bạo chúa để biến anh chị em thành những người suốt đời làm nô lệ? Anh chị em có tin rằng Luật Hằng cửu, cái vốn làm cho cuộc sống tươi đẹp, lại gởi tới cho anh em những kẻ từ khước hạnh phúc ấy của anh chị em và dẫn anh chị em vào ngục tối của Sự chết đầy đau đớn? Anh chị em có tin rằng sức mạnh thể xác của anh chị em do tự nhiên cung cấp cho, lại thuộc về người giàu, kẻ ở bên ngoài thể xác của anh chị em?

“Anh chị em không thể nào tin mọi điều ấy vì nếu tin, tức là anh chị em phủ định công lý của Thượng đế, Ðấng tạo ra chúng ta tất cả đều bình đẳng, và ánh sáng của Chân lý chiếu soi hết thảy các dân tộc trên địa cầu. Cái gì khiến anh chị em chống lại bản thân, tâm hồn chống lại thân xác, và tiếp tay cho những kẻ đang biến anh chị em thành nô lệ trong khi Thượng đế đã tạo ra anh chị em tự do trên trái đất này?

“Có phải anh chị em đối xử chính đáng với bản thân mình khi anh chị em ngước mắt lên Thượng đế Toàn năng, gọi Ngài là Cha và rồi xoay mình, khấu đầu trước một con người và gọi y là Chúa tể hay Ông chủ?

“Có phải anh chị em, những kẻ là con cái của Thượng đế, lại bằng lòng làm nô lệ cho con người? Ðức Kitô đã chẳng gọi những kẻ con cái ấy là anh chị em của ngài sao? Ðức Kitô đã không làm cho anh chị em tự do trong Chân lý và Tinh thần sao? Thế nhưng Tiểu vương lại biến anh chị em thành những kẻ nô lệ hổ thẹn và băng hoại. Ðức Kitô không nâng anh chị em lên trời cao sao? Thế thì tại sao anh chị em lại đang sa xuống địa ngục? Ðức Kitô không giác ngộ tâm hồn của anh chị em sao? Thế thì tại sao anh chị em lại đang giấu linh hồn mình trong bóng tối?

“Thượng đế đặt ngọn đuốc bừng cháy trong tâm hồn anh chị em để nó rực sáng trong Am hiểu và Cái đẹp, cùng tìm kiếm những bí mật của ngày ngày đêm đêm; thế nên thật tội lỗi khi làm tắt ngọn đuốc ấy và vùi nó dưới tro. Thượng đế tạo ra tinh thần của anh chị em với những chiếc cánh để bay lượn trong bầu trời bao la của Tình yêu và Tự do; thật đáng thương cho anh chị em đã cắt cụt cánh mình bằng chính bàn tay mình và làm khổ tinh thần mình, để rồi bò sát giống như loài côn trùng dưới đất.”

Thấy dân chúng càng lúc càng bị cuốn hút vào lời phát biểu của Khalil, Tộc trưởng Abbas mất tinh thần. Ông tìm cách chen vào nhưng Khalil đang cơn hứng khởi, hắn nói liền một mạch:

“Thượng đế gieo trong lòng anh chị em hạt giống Hạnh phúc. Nếu anh chị em đào hạt giống đó lên rồi cố ý ném chúng lên các tảng đá để gió thổi tan tác và chim trời nhặt lấy, tức là anh chị em đã phạm tội ác. Thượng đế ban cho anh chị em con cái để nuôi nấng, để dạy bảo chúng chân lý, và để làm tâm hồn chúng tràn đầy những kỳ diệu của cuộc sống. Ngài muốn anh chị em truyền lại cho chúng niềm vui Cuộc sống và sự hào phóng của Cuộc đời; tại sao lúc này chúng là người xa lạ trên nơi sinh ra chúng và là những sinh vật chịu lạnh lẽo trước vầng mặt trời? Bậc cha mẹ nào làm cho con cái mình thành người nô lệ tức là đã cho chúng cục đá khi chúng ngửa tay xin bánh mì. Anh chị em không thấy chim trời tập cho con cái chúng bay sao? Thế thì tại sao anh chị em lại dạy cho con cái mình kéo lê xiềng xích nô lệ? Anh chị em không thấy các đóa hoa trong thung lũng buông hạt mầm của chúng vào lòng đất ấm nắng sao? Thế thì tại sao anh chị em phó thác con cái mình cho bóng tối lạnh lẽo?”

Suốt những khoảnh khắc ấy, im lặng tràn ngập sảnh đường, dường như tâm trí của Khalil chất ngất đau đớn. Nhưng lúc này, hắn nói tiếp với giọng trầm lắng và tự chế:

“Những lời tôi vừa nói ra tối nay cũng là những phát biểu đã khiến cho tôi bị trục xuất khỏi tu viện. Nếu ông chủ các đồng ruộng của anh chị em và linh mục quản xứ giày xéo tôi cùng giết chết tôi đêm nay, tôi sẽ chết trong hạnh phúc và bình an vì tôi đã hoàn thành sứ mệnh của mình và đã vén lộ cho anh chị em thấy Chân lý mà quỉ sứ xem là tội ác. Giờ đây, tôi đã làm xong ý muốn của Ðấng Toàn năng.”

Trong giọng nói của Khalil có một thông điệp bí nhiệm buộc dân làng phải quan tâm. Phụ nữ xúc động bởi những ngọt ngào trong lời hắn nói. Họ nhìn hắn như nhìn một sứ giả và mắt họ đầy ứ lệ.

Tộc trưởng Abbas và Cha Elias giận rung người. Khalil nói xong liền lùi vài bước, tới đứng giữa Rachel và Miriam. Không khí im lặng bao trùm phòng xử, có vẻ như thể tinh thần của Khalil đang bay lơ lửng trong sảnh đường cao rộng và dẫn đưa linh hồn của đám đông đang sợ hãi sang một hướng khác. Trong khi đó, Tộc trưởng Abbas và Cha Elias ngồi run lẩy bẩy với cảm giác phiền muộn, bực tức và tội lỗi trộn lẫn nhau.

Thình lình Tộc trưởng đứng bật dậy, mặt tái xanh. Y trợn mắt nhìn khắp mọi người đang đứng chung quanh và quát lớn:

“Này lũ chó, chúng mày đang biến thành cái thứ gì thế? Có phải trái tim của chúng mày đã bị đánh bả? Có phải máu của chúng mày đã ngừng chảy, làm chúng mày yếu ớt tới nổi không đủ sức chồm lên người thằng tội phạm này, xé xác nó ra từng mảnh? Nó đã làm cho chúng mày một việc rất kinh khủng, biết không?”

Quở trách dân làng xong, y đưa cao thanh gươm vẫy về phía người tuổi trẻ đang bị trói. Lập tức một dân làng cường tráng vọt tới chỗ Tộc trưởng đứng, túm lấy cườm tay y và nghiêm giọng nói:

“Bỏ vũ khí xuống, Ông chủ, vì kẻ nào tuốt gươm ra giết, sẽ bị giết bằng gươm!”

Tộc trưởng run bần bật. Thanh gươm tuột khỏi tay y rơi xuống đất. Y nói với người đó rằng:

“Chẳng lẽ tôi tớ hèn mọn dám chống lại Ông chủ và cũng là người ra ơn của mình sao?”

Nông dân ấy trả lời:

“Kẻ tôi tớ trung thành không dự phần với Ông chủ của y trong việc phạm tội ác; người thanh niên này chỉ nói lên sự thật.”

Một người khác bước ra cam đoan:

“Người này vô tội, đáng được vinh danh và kính trọng.”

Và một phụ nữ cất cao giọng:

“Hắn không báng bổ Thiên Chúa, cũng không nguyền rủa vị thánh nào; tại sao ông gọi hắn là tên dị giáo?”

Và Rachel hỏi:

“Hắn phạm tội gì?”

Tộc trưởng bất giác la lớn:

“Ngươi, con đàn bà phiến loạn. Ngươi, quả phụ khốn khổ. Chẳng lẽ ngươi đã quên số phận của chồng ngươi, kẻ biến thành một tên nổi loạn sáu năm trước đây sao?”

Nghe những lời buột miệng ấy, Rachel rùng mình giận dữ và đau đớn vì bà vừa tìm ra kẻ sát nhân đã giết chết chồng mình. Bà nuốt nước mắt, nhìn đám đông và thét lên:

“Ðây là tên tội phạm mà bà con đã cố sức tìm cho ra suốt sáu năm nay. Bà con có nghe lúc này y thú tội của y không. Y là tên sát nhân đang che giấu tội ác của mình. Bà con hãy nhìn y và hãy đọc trên vẻ mặt của y. Y đang run lẩy bẩy như chiếc lá cuối cùng trên cây mùa đông. Thiên Chúa đã cho chúng ta thấy rõ Ông chủ mà chúng ta luôn luôn sợ hãi là kẻ giết người. Y đã làm cho tôi thành người góa bụa giữa các đàn bà này, và con gái tôi thành đứa mồ côi giữa các trẻ em này.”

Cáo giác của Rachel giáng xuống như sấm nổ trên đầu Tộc trưởng, đồng thời sự náo động của đàn ông và cơn hớn hở của đàn bà như những khúc củi đang cháy rớt xuống đầu y.

Linh mục quản xứ giúp Tộc trưởng về lại ghế ngồi của y. Rồi ông gọi những người giúp việc tới và ra lệnh cho họ rằng:

“Các ngươi hãy bắt con đàn bà kia; nó cáo gian rằng Ông chủ của các ngươi giết chồng của nó. Hãy kéo con đàn bà và thằng thanh niên vô nhà ngục tối tăm. Bất cứ ai chống lại các ngươi đều là tội phạm, đều như thằng đó, bị dứt phép thông công với Hội Thánh.”

Các người giúp việc không để ý tới lệnh của Cha Elias nhưng họ tiếp tục đứng yên, đăm đăm nhìn Khalil lúc này hai tay vẫn bị trói ngược bằng lòi tói. Rachel đứng bên phải hắn và Miriam đứng bên trái, như đôi cánh sẵn sàng bay vút lên bầu trời Tự do bao la.

Bộ râu lắc lư vì quá giận, cha quản xứ nói:

“Có phải các ngươi chối bỏ Ông chủ của mình vì tên tội phạm vô đạo và con đàn bà ngoại tình không biết hổ thẹn kia?”

Người giúp việc lớn tuổi nhất nói:

“Chúng tôi đã phục vụ Tộc trưởng lâu năm để có bánh ăn và chỗ ở, nhưng chúng tôi không bao giờ là nô lệ của ông ấy.”

Sau khi nói như vậy, người giúp việc đó cởi áo dài và khăn xếp ra, quẳng xuống trước mặt Tộc trưởng và nói thêm:

“Tôi sẽ không còn cần tới đồng phục này nữa, tôi cũng không muốn mình chịu đau khổ trong ngôi nhà bẩn chật của một tên tội phạm.”

Và tất cả người giúp việc đều làm theo. Họ tham gia đám đông đang ngời sáng với vẻ mặt đầy hân hoan, biểu tượng của Tự do và Chân lý. Cha Elias sau cùng nhận ra rằng thẩm quyền của mình đã bị từ khước. Ông vừa rời làng vừa lầm bầm nguyền rủa cái giờ đã đưa đẩy Khalil tới nơi này. Một người đàn ông khoẻ mạnh, bước tới chỗ Khakil, cởi trói cho hắn. Người ấy nhìn Tộc trưởng đang ngồi lịm trong lòng ghế như một xác chết, và dõng dạc nói với y rằng:

“Người thanh niên bị trói này, kẻ ông mang tới đây tối nay để xét xử như một tội đồ, đã nâng cao tinh thần bạc nhược của chúng tôi và giác ngộ tâm hồn chúng tôi bằng Chân lý và Am hiểu. Và người góa phụ nghèo khó này, kẻ bị Cha Elias nói tới như một người cáo gian Tộc trưởng, đã vén lộ cho chúng tôi thấy tội ác ông đã phạm sáu năm trước. Chúng tôi tới đây đêm nay để chứng kiến cuộc xét xử một thanh niên vô tội và một linh hồn cao thượng. Lúc này, trời đã mở mắt chúng tôi ra và tỏ cho chúng tôi thấy sự hiểm ác của ông. Chúng tôi để yên ông, bỏ mặc ông và để trời thực hiện thiên ý.”

Khắp sảnh đường vang lên nhiều tiếng nói. Người ta có thể nghe giọng một người đàn bà nói rằng:

“Chúng ta hãy rời nơi cư trú nặng mùi kinh tởm này mà về nhà mình.”

Một giọng đàn ông góp ý:

“Chúng ta hãy theo người thanh niên này tới nhà của Rachel và lắng nghe những lời phát biểu thông thái, khôn ngoan và đầy an ủi của hắn.”

Và một giọng thứ ba nói rằng:

“Chúng ta hãy tìm kiếm lời khuyên bảo của anh ấy, vì anh ấy biết rõ nhu cầu của chúng ta.”

Và giọng thứ tư thét lớn:

“Nếu muốn tìm kiếm Công lý, chúng ta hãy khiếu nại lên Tiểu vương và kể cho ông ấy nghe tội ác của Abbas.”

Và nhiều người khác la lên:

“Chúng ta hãy thỉnh cầu Tiểu vương chỉ định Khalil làm Ông chủ và là người cai trị chúng ta. Và hãy trình lên Giám mục rằng Cha Elias là người tham gia tội ác này.”

Trong khi các giọng nói ấy vang lên lao nhao, xuyên vô hai tai của Tộc trưởng như những mũi tên nhọn hoắt, Khalil đưa tay lên trấn tĩnh dân làng. Hắn nói:

“Hỡi các anh chị em, chớ có gấp gáp. Thay vào đó, xin hãy lắng nghe và suy nghĩ cho kỹ. Nhân danh lòng yêu thương và tình thân hữu, tôi yêu cầu anh chị em đừng tới gặp Tiểu vương vì sẽ không tìm thấy Công lý ở nơi đó. Hãy nhớ rằng con dã thú hung hãn này sẽ không ngoạm con kia giống y như nó. Anh chị em cũng không nên đi tới Giám mục vì ông ấy biết rất rõ ngôi nhà đã bị nứt ngay chính giữa thì tất có ngày sẽ sụp đổ. Ðừng yêu cầu Tiểu vương chỉ định tôi làm Tộc trưởng làng này vì người tôi tớ trung thành không thích là trợ thủ cho Ông chủ độc dữ.

“Nếu thấy tôi xứng đáng với lòng tử tế và tình yêu thương của anh chị em, xin hãy để tôi sống giữa anh chị em, chung chia với anh chị em hạnh phúc và khổ đau trong Cuộc sống. Hãy để tôi chung tay lao động với anh chị em trong nhà và ngoài đồng ruộng. Vì nếu tôi không thể làm cho mình thành một người hòa mình với anh chị em, tôi sẽ là một tên đạo đức giả, không sống theo lời giảng của mình. Và lúc này, khi chiếc rìu đã đặt dưới gốc cây, chúng ta hãy để Tộc trưởng một mình trong phòng xử án của lương tâm y và trước Pháp đình Tối cao của Thượng đế, Ðấng mà mặt trời của ngài tỏa ánh nắng lên người vô tội lẫn kẻ tội phạm, người lành lẫn kẻ dữ.”

Nói xong những lời ấy, Khalil rời hiện trường. Ðám đông đi theo hắn như thể trong hắn có sức mạnh thiêng liêng cuốn hút trái tim họ. Tộc trưởng ở lại trơ trọi trong bầu không khí vắng lặng khủng khiếp, giống như cái tháp bị triệt ha đang đau khổ với thất bại câm nín và chẳng khác một chỉ huy trưởng đầu hàng quân địch.

Khi đám đông tới sân nhà thờ và mặt trăng vừa ló ra đằng sau đám mây, Khalil nhìn họ với ánh mắt yêu thương như một mục tử tốt lành đang chăm lo đàn súc vật của mình. Hắn xúc động với mối thương cảm dân làng, những kẻ tiêu biểu cho một dân tộc bị áp bức. Và hắn đứng như một ngôn sứ, kẻ thấy mọi quốc gia phương Ðông đang đi trong các thung lũng trước mặt mình, lê theo những linh hồn trống rỗng và những tâm hồn nặng trĩu.

Ðưa cả hai tay lên trời, hắn nói:

“Từ những đáy các vực sâu này, chúng tôi kêu lên ngươi, xin hãy đoái nhìn chúng tôi, hỡi Tự do!

“Từ đằng sau bóng tối này, chúng tôi vươn hai tay về phía ngươi, xin hãy để mắt tới chúng tôi, hỡi Tự do!

“Trên mặt tuyết này, chúng tôi tôn thờ ngươi, xin hãy xót thương chúng tôi, hỡi Tự do!

“Trước ngai cao cả của ngươi, chúng tôi đứng, máng trên hình hài mình quần áo nhuốm máu cha ông chúng tôi, phủ lên đầu mình bằng bụi của các nấm mồ trộn lẫn hài cốt của họ, mang thanh gươm đã đâm lút trái tim của họ, nâng ngọn giáo đã xuyên suốt thân thể của họ, lê theo xiềng xích đã làm trì trệ bước chân của họ, la lên tiếng thét đã làm khô rát cổ họng của họ, khóc than cùng lặp lại bài ca thất bại của chúng tôi đang rền vang khắp chốn ngục tù, và lặp lại những lời cầu nguyện xuất phát từ những chốn sâu thẳm trong tâm hồn của cha ông chúng tôi. Xin hãy nghiêng tai lắng nghe chúng tôi, hỡi Tự do!

“Từ sông Nile tới sông Euphrates đưa tới tiếng than van của các linh hồn đang đau khổ, hiệp làm một với tiếng kêu gào của vực sâu. Từ cuối phương Ðông tới núi non Li-băng, những bàn tay run rẩy với sự có mặt của Thần chết đang chìa ra cho ngươi. Từ đầu bờ biển này tới cuối sa mạc kia, những con mắt đẫm lệ đang nhìn tới ngươi với ánh mắt khẩn nài. Hãy đến và hãy cứu chúng tôi, hỡi Tự do!

“Dưới những mái lều rách nát được dựng lên trong bóng tối của nghèo khổ và áp bức, người dân đấm ngực, cầu xin lòng thương xót của ngươi. Hãy nhìn đến chúng tôi và hãy thương xót chúng tôi, hỡi Tự do!

“Trên những lối đi và trong những ngôi nhà, tuổi trẻ khốn khổ đang gọi ngươi. Trong các nhà thờ Kitô giáo và thánh đường Hồi giáo, những cuốn Sách thánh bị quên lãng đang hướng về ngươi. Trong các pháp đình nơi cung điện, Luật lệ bị lơ là đang khiếu nại ngươi. Hãy thương xót chúng tôi và hãy cứu chúng tôi, hỡi Tự do!

“Trên các đường phố chật hẹp của chúng tôi, người thương buôn đang bán ngày ngày của y nhằm cống nộp cho những tên trộm cắp bóc lột ở phương Tây, mà không ai đưa ra cho y lời hướng dẫn. Trong những cánh đồng hạn hán, nông dân vỡ đất gieo hạt với con tim mình, chăm bón bằng nước mắt nhưng họ chỉ gặt toàn gai góc, mà không ai dạy họ con đường chân chính. Trong những thảo nguyên khô cằn của chúng tôi, người Bedouin lang thang chân trần bụng đói nhưng không ai xót thương họ. Hãy đến và hãy dạy bảo chúng tôi, hỡi Tự do!

“Những con cừu xơ xác của chúng tôi đang gặm rễ cây và những con ngựa còm cỏi của chúng tôi đang nhai cành khô. Hãy đến và hãy giúp đỡ chúng tôi, hỡi Tự do!

“Chúng tôi đang sống trong bóng tối kể từ lúc khởi đầu. Và giống như tù nhân, chúng tôi bị người ta đem từ nhà giam này sang nhà giam khác trong khi đó, thời gian nhạo báng tình cảnh của chúng tôi. Khi nào bình minh sẽ tới? Chúng tôi còn mang sự khinh miệt của các thời đại cho tới bao giờ? Dưới chân chúng tôi đã kéo lê nhiều tảng đá, trên cổ chúng tôi đã đặt nhiều gông ách. Chúng tôi còn mang sự lăng nhục con người này cho tới bao giờ?

“Nô lệ tại Ai cập, lưu đày tại Babylon, chuyên chế ở Ba Tư, bạo quyền ở La Mã và tham lam ở châu Âu... chúng tôi đã chịu đau khổ tất cả những thứ đó. Lúc này chúng tôi đang đi đâu và khi nào chúng tôi tới tột điểm kết thúc của con đường gập ghềnh đó?

“Từ những nanh vuốt của Pharaoh tới những móng vuốt của Nebuchadnezzar, tới bàn tay sắt của Alexander, tới thanh gươm của Herod, tới những móng vuốt của Nêrô và những chiếc răng nhọn hoắt của Demon... tới bàn tay của những kẻ cai trị mà lúc này chúng tôi đang bị rơi vào, và khi nào Thần chết sẽ tới mang chúng tôi đi để cuối cùng được an nghỉ đời đời?

“Bằng sức mạnh đôi tay, chúng tôi đã nâng lên các cây cột đền thờ, trên lưng mình chúng tôi đã khuân vác hồ vữa để xây lên các tường thành to lớn và các kim tự tháp chọc trời chỉ để hùng vĩ. Chúng tôi còn tiếp tục xây cất những lâu đài tráng lệ và sống trong những túp lều tồi tàn của mình cho tới bao giờ? Chúng tôi còn tiếp tục làm đầy kho lẫm của người giàu với đủ thứ lương thực dự phòng trong khi mình chịu đựng cuộc sống cơ cực bằng mấy mẩu bánh khô cho tới bao giờ? Chúng tôi còn tiếp tục dệt lụa kéo len cho các chúa tể và các ông chủ trong khi mình chỉ mặc những manh vải thô sơ bạc màu cho tới bao giờ?

“Qua sự quỉ quyệt của họ, chúng tôi chia rẽ mình ra. Và cách tốt để họ giữ mãi ngai vàng cùng cuộc sống nhàn hạ là vũ trang người Druze đánh người A-rập, kích động người Shiite tấn công người Sunnite, khích lệ người Kurd đâm chém người Bedouin, cổ vũ người Hồi giáo bất hòa với người Kitô giáo. Người anh em còn tiếp tục giết người anh em của mình trên lồng ngực mẹ cho tới bao giờ? Cây Thánh giá còn tiếp tục bị giữ cho tách biệt với Lưỡi liềm trước con mắt của Thượng đế cho tới bao giờ?

“Hỡi Tự do, hãy lắng nghe chúng tôi và hãy nói dù chỉ bởi lợi ích của một người vì ngọn lửa vĩ đại được bắt đầu với một tia mồi nhỏ.

“Hỡi Tự do, hãy đánh thức dù chỉ một trái tim bằng tiếng xào xạc của đôi cánh ngươi, vì từ một đám mây lẻ loi sẽ xuất hiện lằn chớp soi sáng hang các thung lũng và đỉnh các ngọn núi.

“Hỡi Tự do, với sức mạnh của ngươi, hãy xua tan các đám mây đen này, hãy giáng xuống sấm sét và hãy hủy diệt những chiếc ngai được lập lên trên xương và sọ của tổ tiên chúng tôi.

“Hãy lắng nghe chúng tôi, hỡi Tự do;

Hãy mang ân huệ tới, hỡi Con gái của Athens;

Hãy giải cứu chúng tôi, hỡi Chị em của La Mã;

Hãy khuyến cáo chúng tôi, hỡi Người bạn đời của Môsê;

Hãy giúp đỡ chúng tôi, hỡi Người yêu dấu của Mohammed;

Hãy dạy dỗ chúng tôi, hỡi Cô đâu của Giêsu;

Hãy làm khang kiện con tim của chúng tôi

để chúng tôi có thể sống

hoặc hãy làm kiên cố kẻ thù của chúng tôi

để chúng tôi có thể tàn lụi

và sống an nghỉ đời đời.”

Trong khi Khalil tuôn trào cảm xúc của hắn trước trời và đất, dân làng nhìn hắn đầy tôn kính. Tình yêu của họ cũng tuôn trào trong hiệp nhất với bài ca và giọng hát của hắn cho tới khi họ cảm thấy hắn trở nên một thành phần của tâm hồn họ. Sau khoảnh khắc im lặng ngắn ngủi, Khalil đưa mắt nhìn đám đông và trầm lặng nói:

“Bóng tối ban đêm đã mang chúng ta tới ngôi nhà của Tộc trưởng Abbas để nhận ra ánh sáng ban ngày. Áp bức đã bắt bớ chúng ta trước Không gian lạnh lẽo để chúng ta có thể am hiểu nhau và tụ tập giống như gà con dưới đôi cánh của Thánh linh tinh thần Hằng cửu. Giờ đây, chúng ta hãy về nhà mình và ngủ cho tới khi lại gặp nhau vào ngày mai.”

Vừa dứt lời Khalil liền cất chân bước đi theo Rachel và Miriam tới nơi ở của họ. Ðám đông giải tán và mỗi người về nhà của mình, ngẫm nghĩ những gì mình đã thấy đã nghe trong đêm đáng ghi nhớ này. Họ cảm thấy cây đuốc tinh thần mới mẻ bừng cháy đã làm sôi sục cái tôi bên trong họ và dẫn họ vào con đường chân chính.

Một giờ sau, mọi ngọn đèn đều tắt. Tịch lặng bao phủ khắp làng trong khi Giấc ngủ mang linh hồn các nông dân vào thế giới của những giấc mơ mạnh mẽ. Nhưng suốt đêm đó, Tộc trưởng Abbas không ngủ nổi; y chong mắt trông theo một đám rước gồm toàn những hình bóng của đêm và những bóng ma các tội ác y đã phạm.

Hai tháng trôi qua. Khalil vẫn rao giảng và tuôn trào tình cảm của hắn vào tâm hồn dân làng, nhắc nhở họ những quyền của họ từng bị chiếm đoạt và trình bày với họ những tham lam áp bức của nhà cầm quyền cùng các tu sĩ. Họ quan tâm lắng nghe hắn vì hắn là nguồn sảng khoái và tiếng nói của hắn gieo vào con tim họ như mưa rơi trên đất đang khát. Khi ở một mình, họ lặp lại những lời của Khalil như thể đọc kinh hằng ngày. Cha Elias bắt đầu xun xoe bợ đỡ dân làng nhằm lấy lại tình thân hữu. Ông càng ngày càng dễ bảo kể từ lúc dân làng khám phá ra ông là một đồng lõa trong tội ác của Tộc trưởng và họ tỏ ra lơ là ông.

Tộc trưởng Abbas khổ đau căng thẳng, suốt ngày đi loanh quanh trong dinh thự của mình như cọp trong chuồng. Y ra lệnh cho người giúp việc nhưng không ai trả lời ngoài tiếng của y vọng lại bên trong các bức vách cẩm thạch. Y thét bảo người làm của mình nhưng không ai tới phụ giúp y ngoài bà vợ khốn khổ đang chịu đựng, chẳng kém dân làng trước đây, các cơn dằn vặt hung bạo của y.

Khi mùa Chay đến, Trời tuyên bố mùa xuân đang tới, ngày đời của Tộc trưởng cũng đã hết hạn kỳ theo với mùa đông đi qua. Y rời cuộc sống sau cơn thống khổ rất dài và linh hồn y được mang đi trên tấm thảm dệt bằng hành vi cử chỉ của y, tới đứng trần truồng và run rẩy trước Ngai cao mà con người chỉ cảm nhận sự hiện hữu của nó nhưng không thể thấy.

Nông dân nghe kể những câu chuyện khác nhau về cung cách từ trần của Tộc trưởng Abbas. Một số chuyện tường thuật rằng thất vọng và tuyệt vọng khiến y tự tìm cái chết bằng chính bàn tay mình. Các phụ nữ tới chia buồn với vợ y thì kể lại rằng Tộc trưởng chết trong sợ hãi vì bóng ma của Samaan Ramy săn đuổi y hằng đêm, mang y ra khỏi nhà đi tới chỗ người chồng của Rachel tìm thấy bị giết sáu năm trước.

Tới tháng Sáu, dân làng được loan báo những bí mật tình yêu của Khalil và Miriam. Họ vui mừng với tin tốt lành ấy vì qua đó, họ được bảo đảm rằng Khalil tiếp tục ở lại trong làng. Khi tin ấy tới với cư dân của các túp lều, mọi người chúc mừng nhau về việc Khalil trở thành người láng giềng thương mến của mình.

Mùa gặt đến, nông dân ra đồng, thu gom các bó bắp và mang các bó lúa mì tới sân đập lúa. Tộc trưởng Abbas không còn ở đó để thu hoa lợi và bắt mang về kho lẫm của y. Nông dân thu hoạch mùa màng của chính mình. Căn lều của họ tràn ngập lúa mì và bắp. Bình của họ lại được đổ đầy rượu nho ngon và dầu. Khalil chia sẻ với dân làng lao động nặng nhọc và hạnh phúc. Hắn giúp họ thu hoạch mùa màng, ép nho và hái trái cây. Hắn không bao giờ phân biệt mình với bất cứ ai trong làng ngoài sự vượt trội về lòng yêu thương và hoài bảo.

Kể từ năm đó cho tới thời hiện tại của chúng ta, nông dân nào trong làng cũng bắt đầu mùa gặt với niềm hân hoan mà y đã gieo cấy bằng công sức cực nhọc. Ðất các nông dân canh tác và vườn nho họ trồng trọt đều trở thành tài sản của chính họ.

Ðến nay, nửa thế kỷ trôi qua, kể từ biến cố đó, người Li-băng đã thức tỉnh.

Trên đường tới các cây Tuyết tùng Thiêng liêng của Li-băng, vẻ đẹp của ngôi làng hẻo lánh ấy thu hút đôi mắt chú ý của lữ khách vì nó đứng như cô dâu bên bờ thung lũng. Các túp lều tồi tàn giờ đây trở thành những ngôi nhà khang trang và hạnh phúc, bao quanh chúng là đồng ruộng phì nhiêu và những cây hoa lan đang nảy lộc. Nếu bạn hỏi bất cứ cư dân nào về câu chuyện Tộc trưởng Abbas, người ấy sẽ trả lời bạn bằng cách đưa tay chỉ tới những tảng đá nằm ngổn ngang cùng các bức tường bị triệt hạ, và nói rằng:

“Ðó là dinh thự của Tộc trưởng, và đó là câu chuyện cuộc đời của y.”

Còn nếu bạn thắc mắc về Khalil, người ấy sẽ đưa tay chỉ lên trời và nói rằng:

“Chỗ đó cư ngụ Khalil yêu quí của chúng tôi, người mà câu chuyện cuộc đời mình được viết bởi Thượng đế với những chữ lấp lánh trên các trang của tâm hồn chúng tôi, và chúng không thể bị xóa bỏ theo với các thời đại.”

Nguồn: Nguồn: A Treasury of Kahlil Gibran (Một kho tàng của Kahlil Gibran), Anthony Rizcallah Ferrris dịch từ tiếng Arập, Martin L. Wolf biên tập, Nxb Citadel Press, New York, HK, 1951.

- Bài Khalil, The Heretic, tt. 209-256.