Những
người bước chậm
Ngày
lập đông. Trời lạnh suốt từ đêm qua đến sáng sớm hôm nay; mãi đến
trưa mới có nắng ấm dìu dịu giữa một trời lãng đãng sương giăng. Một
ngày như thế nơi công viên nhỏ ít bóng cây không phải lý tưởng cho
lắm. Nhưng bãi cỏ ở đây thì thật đẹp. Dù mùa thu đã qua với nhiều lá
vàng khô còn rơi rớt đâu đó, thảm cỏ công viên vẫn xanh mướt, tạo
cảm giác êm dịu cho đôi mắt đã mờ đục vì bụi bặm trần gian.
Công viên cách xa lộ không bao xa, mà trục lộ chính của thành phố
lại chạy ngang mặt trước, nên thỉnh thoảng, tiếng động cơ của vài
chiếc xe nào đó cố tình gây huyên náo, cũng tràn đến băng ghế đá,
như những đợt sóng dữ phả vào, làm chao động cả vách núi im. Có một
người ngồi đó, lặng lẽ nhìn, lặng lẽ nghe.
Huyên náo rộn ràng thường khi chỉ biểu hiện một cái gì rỗng tuếch.
Nhưng người ta vẫn muốn phơi bày cái rỗng tuếch ấy, vì rỗng tuếch
chính là chất liệu của một đời sống vô nghĩa, vô hồn nơi họ. Một cái
giếng không bắt được mạch nguồn vô tận thì sau vài gàu nước đục, đã
thành cạn khô. Người ngồi nơi ấy, lặng lẽ nhìn, lặng lẽ nghe.
Một chiếc xe đi vào bãi đậu công viên với tốc độ không bình thường.
Nơi đây mọi thứ động tác, mọi chuyển động của con người và cây cỏ
đều chầm chậm, nhẹ nhàng. Xe vào thật nhanh, cửa đóng ầm ầm, có vẻ
gì như là một cuộc xâm lấn. Từ trên xe, những người mau mắn và tự
tin bước ra. Điện thoại cầm tay, mỗi người một cái, nói chuyện với
một ai đó ở mơ hồ phương xứ. Ba người đồng hành không nói chuyện với
nhau mà lại nói chuyện với những ai khác qua điện thoại tiện ích tân
kỳ. Một người khác ngồi lại trên xe, chăm chú dán mắt vào máy vi
tính xách tay. Đọc truyện hay xem tin tức, hay đang liên lạc với ai
khác bằng vi thư? Thế giới loài người hôm nay đem cái xa gần lại, và
đẩy cái gần đi xa.
Người ta đã nói thật nhiều nhưng không nói được bao nhiêu. Những
điều đã nói, không thực sự cần nói. Tràn ngập trên truyền thanh,
truyền hình, và hàng triệu trang lưới tập thể, trang lưới cá nhân,
là những tiếng nói, hình ảnh, sắc màu. Chưa bao giờ loài người được
quyền nói nhiều, đăng nhiều, biểu đạt nhiều như thế. Cái gì cũng nói
được, phơi bày được, và đã được gửi lên mạng lưới toàn cầu một cách
nhanh chóng. Nhanh chóng đăng lên, rồi nhanh chóng bị đẩy lùi vào
trang sau để nhường trang trước cho các bài mới. Những trang mạng
chuyên về tin tức chính trị, thời sự, kinh tế... cập nhật hàng ngày
là chuyện bình thường. Nhưng các trang về tôn giáo, triết học, văn
chương... cũng thế, cập nhật mỗi ngày, hoặc vài ba ngày một lần. Cập
nhật, cập nhật, cập nhật... Update, update, update... Đó là từ ngữ
quan trọng nhất của xã hội thông tin ngày nay. Trang nào, báo nào
không cập nhật hàng ngày thì bị bỏ rơi, bị chê là chậm quá, giống
như chiếc xe lái chậm trên xa lộ, chỉ cần giảm tốc độ trong vòng vài
giây, vài phút, đã thấy hàng trăm xe vượt qua mặt (có khi đã qua mặt
rồi còn ngoái cổ nhìn xem thử ai mà lái chậm thế!). Bài nào không
kịp đọc hôm nay, ngày mai có thể là tìm không thấy. Phải đọc nhanh
cho biết. Cái gì cũng cần biết, không cần hiểu. Nếu nhiều bài quá mà
không có thời gian đọc, chỉ cần liếc qua tựa đề hoặc xa hơn nữa,
liếc đoạn đầu đoạn cuối của bài là đủ. Đây là cách đọc và học của
con người thời đại. Tư tưởng, triết lý, văn chương... phải cô đọng
lại và được biểu hiện qua hình ảnh và âm thanh chắt lọc nhất, giống
như áp-phích quảng cáo: vừa đưa lên đó thì thoắt cái đã biến mất.
Những người nhẩn nhơ thong thả sẽ không kịp thấy. Những đầu óc chậm
phân tích sẽ không kịp hiểu. Những người trầm tư ít nói sẽ là những
người lạc hậu...
Người đàn ông ngồi đọc sách nơi băng đá công viên. Mấy con chim nhảy
qua nhảy lại gần giỏ rác. Xe vượt nhanh trên con đường cao tốc gần
đó. Trời hanh nắng. Gió đưa nhè nhẹ hơi lạnh của ngày chớm đông. Mây
xám chen mây trắng, lờ lững như giòng nước đục. Một cặp tình nhân kề
vai sóng bước, chậm rãi đi qua. Cặp tình nhân không còn trẻ. Chàng
lớn hơn nàng khá nhiều tuổi. Có thể là một cặp vợ chồng. Nhưng cách
họ nắm tay, lặng lẽ bước bên nhau nơi công viên nhỏ bé này, giống
như tình nhân, hay đôi bạn tri kỷ vong niên. Đôi mắt họ tràn ngập
hạnh phúc. Thế giới của họ bây giờ là đôi bàn tay nắm chặt lấy nhau,
còn có nhau trên đời. Chậm rãi dạo bước công viên. Im lặng ngồi bên
nhau nhìn ngắm mây bay lững lờ. Không cần biết họ là ai, làm gì,
xuất thân từ đâu; chỉ biết tình yêu của họ là tình yêu của đầu thế
kỷ trước.
Thuở ấy, người ta hãy còn làm thơ. Và những người yêu nhau, không
đến không đi vội vã. Họ trao và nhận những câu thơ để đọc chậm rãi,
và có thể đọc tới đọc lui nhiều lần.
Khi nhiều người rầm rộ tiến đến tương lai thật nhanh bằng tốc độ của
điện tử, bằng hàng triệu bài viết dài ngắn, bằng muôn vàn lời nói,
bằng muôn vàn hình ảnh và âm thanh sôi động... có những người thật
lặng lẽ, ngồi nơi băng đá công viên, nắm tay nhau, hoặc một mình,
thong thả đọc sách…
Ngày vào đông, tháng 12.2010
|
|
|
|