|
Mùa thu
lá bay
 Hôm
gặp lại Nhiên, Tịnh thấy lòng mình vui như chưa bao giờ có một lần
vui như thế trong đời.
Trời mùa thu vùng Hoa Thịnh Đốn -
Virginia, hơi giống như quê hương Thụy Sĩ của anh. Nhìn những chiếc
lá vàng rơi nơi đây, làm anh nhớ lại những câu thơ vừa đọc trên báo
Cỏ Thơm, số mùa thu vừa qua, với lá:
Bâng khuâng nghe gió thu vàng
Rừng phong đổ lá chưa tàn ước xưa (1)
Hay với nắng thu:
Thu sang trong nắng hanh vàng
Gió lay mơn trớn nhẹ nhàng lá rơi (2)
Những chiếc lá đã đổi màu còn nằm trên những cành cây. Ngọn gió thu
lành lạnh lướt trên da mặt. Chỉ khác một điều, vùng Virginia nơi anh
đến có những con đường uốn lượn lên xuống, như mặt biển mùa động, mà
Thụy Sĩ của anh thì không có. Và còn khác một điều, vùng Hoa Thịnh
Đốn -Virginia có những khuôn mặt nữ giới vừa đẹp lại vừa tài hoa,
làm vẻ vang cho Cộng Đồng Người Việt, và có những cô lúc nào cũng
bận rộn làm văn nghệ, văn hóa, xã hội… nhưng lúc nào cũng giữ được
vẻ kiêu sa, đài các.
Điễm trang làm dáng cuộc đời
Bài thơ mượn chút tơ trời mãi xuân (3)
Tịnh đến đây để tìm thăm vài người bạn văn thơ anh chị, những người
bạn sống vì những dòng chữ. Tâm hồn gửi vào những nốt nhạc, áng thơ,
câu văn, bài viết, truyện ngắn truyện dài như gửi gió cho mây
ngàn bay, tìm người đồng cảm. Tâm hồn các bạn mẫn cảm,
đời sống, con người các bạn giao thoa với chữ nghĩa, làm chữ nghĩa
nổi lên những cung bậc tình yêu, tình người. Cụng ly cho những lần
tan hợp, hợp tan.
Chia tay mộng ước vấn vương
Cũng chia cả những chiều sương đợi chờ (4)
Chia tay ngày ấy, hôm nay gặp lại. Tịnh thăm lại được những bạn lính
Không Quân ngày trước. Thăm lại những khuôn mặt thật trẻ trung, hào
hoa của thuở trời đất trong cơn gió bụi, còn nay đã trung
niên, đã xắn tay áo lên để hiên ngang đi vào đời sống mới ở xứ
người, và mỗi người đều đã có trong tay một người đẹp, mỗi bước
không rời, không như ngày xưa, có nhiều bạn nay cô này mai cô khác
với đời sống độc thân, thay nhân tình, đổi màu áo.
Và Tịnh cũng đến đây để thăm Nhiên, tìm lại mối tình với Nhiên đã
xưa cũ, đã phôi pha, từ dạo còn ở quê nhà. Trời đang thu, buổi sáng
ra đứng trước sân nhà người bạn, nhìn ra đoạn đường hai bên nhà anh,
chập chùng uốn lượn, những lá vàng rãi đầy trên mặt đường, bên mái
hiên, Tịnh nhặt vài chiếc lá phong thu. Tay anh không run như trong
câu thơ đã đọc:
Run run nhặt chiếc lá vàng
Chạnh lòng muốn níu thời gian trở về (5)
Nhưng anh thật lòng muốn níu thời gian ngày ấy trở về ngay trong
hiện tại, bởi vì anh muốn có ngay Nhiên bên cạnh.
Từ nhà người bạn, ở đầu tiểu bang, đi đến thành phố nơi Nhiên ở,
cuối tiểu bang, Tịnh ngồi một mình trong xe bus. Bánh xe lăn chuyển
qua những con đường, qua những nhà máy, cánh rừng con suối, làng mạc
đồi thông, những lá cây rừng đã đổi màu lá vì thu sang, nhưng tâm
hồn anh vẫn bàng bạc không thay đổi. Mối tình ngày trước, Nhiên trao
cho anh, anh trao cho Nhiên nay vẫn còn nguyên vẹn.
Ngày đó, đất nước vừa đổi thay. Cơ cực nhiều hơn hạnh phúc. Lam lũ
nhiều hơn rong chơi. Nhưng hai người vẫn đến với nhau bằng tình yêu
như bao nhiêu mối tình khác trên đời sống này, mặc cho sự sướng khổ,
mặc cho sự bạo tàn của đời sống mới đang ngự trị. Ngày đó anh, người
lính đã thua sau cuộc chiến và Nguyễn thị An Nhiên, cô giáo cấp hai
đang “công tác” trong một trường ở ngoại ô thành phố. Hai người đã
là bạn trước đó ít năm. Chiến trường dâng cao, bị động viên, Tịnh
đành phải xa trường, xa Nhiên. Hòa bình lập lại, tuy được gần nhau,
nhưng cũng lại rất… xa! Cứ thỉnh thoảng ngày chủ nhật Nhiên hay rủ
Tịnh đi dạo trên những con đường, chờ cô hoặc vào với cô trong ngôi
thánh đường đang có lễ trọng, giúp cô mua một món quà…Tịnh chưa bao
giờ biết tiếc thời gian những lúc bên cạnh Nhiên. Có những khi, anh
ngồi trước thánh đường hằng giờ đồng hồ để chờ Nhiên dự cho xong
buổi lễ. Ngồi một mình nhìn mây trắng, nhìn những chú chim bồ câu
trước thánh đường, những đoàn người qua lại, những dòng xe di chuyển
trên đường phố mà lòng vui như mở hội. Đối với Nhiên ngày lễ là ngày
vui. Chắc có lẽ cô yêu Tịnh cũng bằng như tình yêu cô yêu ngôi thánh
đường.
Có một lần, sau khi dự lễ xong Nhiên rủ Tịnh giúp cô đi dạo tìm mua
một đôi guốc trên đường Lê Thánh Tôn, Sài Gòn. Một ngày như mọi
ngày. Sài Gòn trong ngày cuối tuần vẫn tấp nập, dù đời sống sau
chiến tranh còn nhiều vất vả. Dù hoàn cảnh nào con người cũng phải
làm ăn, phải mua bán và đi dạo cuối tuần. Ngày hôm đó, đối với Tịnh
là một ngày đầy “ấn tượng“. Nắng ấm, trời khô ran, Sài Gòn trong
buổi sáng cuối tuần thật tưng bừng. Tịnh đã “lủi thủi“ theo Nhiên để
giúp nàng mua cho xong một đôi guốc và một vài món đồ lặt vặt khác.
Khi cô mua xong trời đã đứng bóng. Ngang qua một tiệm ăn, Nhiên có
rủ Tịnh vào nhưng anh ngại và từ chối không
vào…
Đứng chờ chồng Nhiên ở bến xe, nơi đầu thành phố, Tịnh thấy lòng
mình vui. Vui vì vừa biết được Nhiên đang hạnh phúc bên người chồng
Việt Nam tị nạn, như Nhiên, như mình, vui vì được biết cuộc sống
Nhiên rất hạnh phúc. Nhiên có những đứa con ngoan và một người chồng
biết lo toan cho mọi người trong gia đình. Bỗng nhiên Tịnh nghĩ đến
một điều: Chắc gì lấy anh, Nhiên sẽ có được hạnh phúc như đang có
trong hiện tại. Một con người, đôi khi, nghĩ và làm những điều không
thực tế, như người đi trên mây, giống như tựa một cuốn truyện. Có
một điều mà Tịnh nghĩ Nhiên không biết, đó là, sau bao năm sống xa
Nhiên, và với một thời gian dài không có Nhiên bên cạnh, anh vẫn
sống với những lời Nhiên ân cần dặn dò anh trong bức thư sau cùng
Nhiên gửi cho anh, trước khi hai người chia tay để về làm vợ làm
chồng người khác. Giữ tâm hồn vui, giữ linh hồn trong sạch, đem
hết nghị lực ra làm việc. Nhiên đã lấy lời khuyên trong một
quyển truyện của Tự Lực Văn Đoàn ra để dặn dò anh, khi Nhiên biết là
không thể làm vợ anh để lo lắng cho anh suốt cuộc đời mình. Tịnh tin
chắc là Nhiên không biết, đó là, chính nhờ những dòng chữ của cô,
lời khuyên của cô trong bức thư ngày ấy mà Tịnh đã cố gắng sống…để
không phụ lòng Nhiên cho đến tận hôm nay. Hôm nay gặp lại Nhiên,
Tịnh sẽ nói ra điều này.
Chồng Nhiên chạy xe đến, đón Tịnh về nhà. Anh lịch sự đối với người
bạn học ngày xưa của vợ. Anh ân cần, tự nhiên khi tiếp chuyện. Cử
chỉ chồng Nhiên làm Tịnh thấy yên tâm. Yêu nhau đâu nhứt thiết phải
lấy nhau, đâu nhứt thiết phải thành vợ thành chồng. Nghĩ vậy, nên
Tịnh càng thấy tự tin hơn khi trò chuyện. Nhưng sau vài phút chuyện
trò Tịnh biết chồng Nhiên cứ nghĩ hai người là bạn thân cùng học
chung một lớp ngày trước, chớ không phải là hai người đã từng yêu
nhau. Biết vậy nhưng trong hoàn cảnh như thế đâu ai đi đính chính
làm gì. Nhiên kêu những đứa con ra chào bác Tịnh. Nhìn những đứa con
gái trai trông thông minh và rất đẹp của Nhiên, Tịnh bỗng thấy lòng
mình có một niềm đau canh cánh nổi lên. Nếu lấy Nhiên, chắc bây giờ
anh cũng có những đứa con như thế với Nhiên. Ngày đó, không lấy được
Nhiên làm vợ cũng vì lý do tôn giáo, lý do không cùng đạo, một lý do
biết là sai trái nhưng khó có ai thay đổi được!
Buổi chiều, vợ chồng Nhiên rủ Tịnh cùng đi ăn nhà hàng Tàu, như để
đãi Tịnh trong một lần anh vất vả vượt đường xá xa xôi để thăm vợ
chồng Nhiên. Trên đường, những đứa con của Nhiên cùng chồng Nhiên đi
trước. Cha con nô đùa, cười giỡn trông rất vui, rất hạnh phúc. Tịnh
và Nhiên đi sau, đi bên nhau tâm sự. Đôi việc làm ăn được kể ra.
Việc học hành con cái. Cuộc sống mới trong những ngày đầu trên xứ
Mỹ. Những ngày ở trại tị nạn… Và mối tình ngày trước của hai người.
Giọng Nhiên không an nhiên, như tên của cô, mà u buồn như lá mùa thu
đang rơi rụng, như trời mùa thu đã về trên khắp tiểu bang Virginia.
Cám ơn trời, con đường từ nhà Nhiên đến quán ăn hơi xa, buổi chiều
cuối tuần nhàn rỗi, cộng người chồng lịch sự biết để cho vợ có thời
gian tâm sự với người bạn học ngày trước ở quê nhà, xa cách lâu ngày
nay mới có dịp gặp lại. Dọc hai bên đường trong khu phố Down Town
với những mái nhà trọc trời, ánh đèn sáng chóa, tên những ngân hàng
trên thế giới, khi nghe đến ai mà không biết. Buổi chiều hôm nay lại
gặp ngày trăng tròn. Trăng di chuyển từ quê nhà với những kỷ niệm đã
chìm sâu trong ký ức, qua đến đây để chứng kiến cho một cuộc tình
lại tao ngộ trong chiều nay. Qua những khe hở của các cao ốc, cành
cây kẻ lá, ánh trăng từ hướng đông đã vươn lên và rọi ánh sáng trên
mặt đường, trên những mái nhà, tàn lá.
- Ông xã em cố tình dẫn anh đi ngang khu Down Town để anh biết chút
ít về phố xá nơi chúng em cư ngụ. Chứ nếu đi đường tắt sẽ nhanh
hơn.- Nhiên bắt chuyện.
- Phố xá ở đây đẹp quá! Thành phố ở Mỹ lớn nên cái gì giữa thành
phố họ cũng làm lớn và đẹp. À hay! Có bốn bức tượng nào to lớn đứng
trên trên bốn góc của cái sân đàng kia.?-
Tịnh hỏi Nhiên trong ngạc nhiên.
Bốn bức tượng to lớn đã bị màn đêm bao phủ, không thấy rõ được cánh
tay, khuôn mặt nên Tịnh không nhận biết là tượng giống ai. Không như
trong một buổi chiều, một gia đình anh chị văn nghệ ở Arlington đã
chở Tịnh trên con đường dẫn đi xem Tháp Bút ở Thủ Đô Hoa Thịnh Đốn,
và anh đã nhận ra một tượng đá đen đang ngồi có khuôn mặt y như của
khoa học gia Albert Einstein. Nhưng anh cũng quên hỏi tượng đó có
phải là tượng ông không?
-
Đố anh biết bốn bức tượng đó là tượng gì?- Nhiên hỏi Tịnh.
-
Chịu. Không thấy mặt mũi ra sao, không tài nào đoán được!- Tịnh trả
lời.
Nhiên trả lời dùm cho Tịnh:
-
Hình như ít có ai đoán được, khi Nhiên đố. Đó là bốn hình tượng
trưng cho Sĩ Nông Công Thương.
Tịnh ngạc nhiên:
-
Nghe sao có vẻ như Á Châu quá! Cũng hay.
Hôm nay đi ăn tiệm, Nhiên mặc bộ quần áo màu trắng ngà. Màu rất
sáng. Trong khi ấy thì chồng Nhiên và ba đứa trẻ mặc đủ màu. Bộ đồ
trên người Tịnh ngược lại, lại là bộ đồ màu xanh đen. Đi đường xa,
Tịnh đã chọn bộ đồ này cho nó tiện, rủi có dơ cũng ít ai thấy. Ngày
trước, ở quê nhà, khi đi học hay đi dạo cuối tuần, ít khi nào Tịnh
thấy Nhiên mặc chiếc quần màu trắng. Nhưng ngày hôm nay, với bộ đồ
màu trắng ngà Nhiên trông còn trẻ trung, trang nhã.
- Anh thấy em bây giờ ra sao?- Nhiên hỏi
- Vẫn còn đẹp.
Tịnh trả lời thật tình chứ không vì muốn khen để vừa lòng Nhiên.
Nhiên mỉm cười. Nụ cười Nhiên ngày xưa ra sao hôm nay vẫn còn
nguyên. Nụ cười tươi. Có lẽ Nhiên nổi bật nhất bởi nụ cười khi đứng
chung với các bạn gái ngày ấy. Vùng trời ở cuối tiểu bang Virginia
buổi chiều hôm nay không rét mướt. Trời khô, nhưng có cái lạnh se se
lên da thịt. Mặc cái lạnh bên ngoài, nhưng bên trong Tịnh cảm thấy
thật ấm. Ngược lại với vùng đất biên giới giữa hai tiểu bang
Virginia và North Carolina này, nơi Tịnh ở, Thụy Sĩ, giờ này đã có
cái lạnh xuống ở một độ âm. Hôm buổi sáng ra phi trường để lên phi
cơ đi Mỹ, Tịnh đã đón nhận những sợi tuyết trắng đầu mùa bay lất
phất cùng cái lạnh làm rát da, dù hiện tại theo thời biểu trời chỉ
là đầu thu. Nghe nói ở Mỹ ấm hơn, nên Tịnh không chuẩn bị đồ ấm,
nhưng anh lại chuẩn bị mua một ít đồ ấm từ Mỹ cho ngày trở về lại
Thụy Sĩ, chuẩn bị cho một năm băng tuyết nữa trong đời sống lưu vong
ở xứ người. Chuẩn bị lại chiếc khăn quàng cổ trong mùa đông và một
chiếc áo Jacke dày để chống lạnh.
Mấy hôm nay, nước Mỹ đang có mùa lễ Hallowen (lễ ma quỷ). Trước mỗi
nhà, khi Tuấn, người bạn lính, hiện tại ở Fairfax, chở Tịnh chạy
theo Tốt, Hiển, Thắng, cũng là những bạn lính, qua những con đường,
Tịnh đã thấy thỉnh thoảng những hình thù kỳ lạ, quái dị, nhưng
dễ…thương ở trước mỗi căn nhà. Hallowen hình như là lễ lớn đối với
Mỹ? Âu châu chơi Hallowen nhỏ hơn. Mỗi năm ở Thụy Sĩ, Tịnh cũng thấy
các trẻ nhỏ gọt, cắt những trái bí rợ to màu vàng rực ra thành những
khuôn mặt con người, ác quỷ, dữ tợn để để trước nhà mình, và khi đêm
xuống cũng tụ lại từng toán nhỏ, với mặt nạ, với quần áo đen thùng
thình, kéo lê trên đường phố, đường làng, từ nhà này qua nhà khác để
xin kẹo. Nhưng hình ảnh các hình người to lớn, quái vị, đứng trước
những căn nhà lớn, dưới tàn lá cây sum suê, dọc trên những con đường
uốn lượn ở vùng đông bắc Mỹ này đã đập vào mắt Tịnh một sắc thái về
lễ Hallowen khác hơn, thú vị hơn, kỳ bí hơn là hình ảnh lễ Hallowen
mà đã hai mươi lăm năm qua Tịnh đã đều đặn nhìn thấy mỗi năm ở Thụy
Sĩ.
Ngày đó, ở quê nhà, trong một buổi chiều, Tịnh đã đến nhà Nhiên để
báo cho Nhiên một tin buồn: Vì lý do tôn giáo, không cùng đạo, gia
đình Tịnh không chấp nhận cuộc hôn nhân của hai người. Nhiên theo
đạo Công giáo, lại là con chiên ngoan đạo, không bao giờ nghĩ đến
việc bỏ đạo. Gia đình Tịnh theo đạo Phật, lại là con trai độc nhất
trong gia đình, tương lai sẽ thay thế gia đình thờ cúng tổ tiên.
Đứng dưới tàn cây mai đầy lá trong một ngày cuối hè (đầu thu) Nhiên
đã khóc. Giọt nước mắt đã rơi xuống để tiếc cho một cuộc tình. Ngày
ấy Tịnh không khóc, chỉ buồn, và buông trôi cho số phận. Nhưng buổi
chiều hôm nay, bên cạnh nhau, không ai khóc cả, và từ cả hai cũng
không có lấy một giọt nước mắt. Thời gian đã hàn gắn tất cả. Kể cả
những vết thương lòng. Mái gia đình hạnh phúc, vợ chồng con cái là
chất keo, chất thuốc để chữa trị những vết thương tình cảm. Nhưng
Tịnh biết Nhiên không biết, là, trong hiện tại Tịnh là người khổ đau
hơn Nhiên, bỡi vì Tịnh biết ngày trước, khi chia tay, Nhiên là người
đau khổ hơn Tịnh rất nhiều. Trên đời này, cứ hỏi, một mối tình khi
dang dở ai là người đau khổ hơn? Người con trai hay người con gái?
Nhưng hiện tại thấy Nhiên hạnh phúc, Tịnh có buồn nhưng đồng thời
cũng thấy một niềm vui đã hiện lên trong lòng vì Nhiên đang có đời
sống an vui, hạnh phúc.
Khu mua sắm và những nhà hàng sang trọng đã hiện ra trước mặt. Dòng
người tấp nập trong buổi chiều cuối tuần. Màu sắc từ những ánh đèn,
nụ cười rạng rỡ từ những khuôn mặt hân hoan của mọi người làm Tịnh,
là người đang xa nhà gần nửa vòng địa cầu, là người xa lạ với xứ sở
nơi đây cũng thấy vui vui.
Chồng và các con Nhiên muốn trốn cái lạnh sớm, đã nhanh chóng lách
mình qua chiếc cửa để lọt vào bên trong nhà hàng. Hiện tại chỉ còn
Tịnh và Nhiên đứng bên ngoài. Tịnh không bỏ lỡ cơ hội, anh nắm lấy
bàn tay Nhiên và bóp mạnh. Nhìn ánh mắt Nhiên, anh nhớ lại ngày nào,
trong bức thư gửi Nhiên với lời thơ học trò anh đã viết:
Yêu nhau chỉ một tia nhìn
Ngàn năm muôn thuở chữ tình còn đây
Bàn tay Nhiên hơi run lên, hơi ấm tỏa ra. Anh chúc Nhiên được mãi
mãi hạnh phúc, mãi mãi được mọi điều may mắn trong đời. Ngược lại,
Nhiên lại không chúc Tịnh gì cả, cô để yên bàn tay ấm, mềm mại trong
tay Tịnh. Cô nhắc lại một kỷ niệm và hỏi Tịnh, như cô nghĩ sẽ không
bao giờ có dịp để hỏi:
- Anh còn nhớ buổi sáng anh dẫn em đi mua đôi guốc ở Sài Gòn không?
- Nhớ. Và nhớ cả buổi sáng dẫn em đi mua chiếc đồng hồ nữa kìa.
Tịnh trả lời.
- Không. Em muốn hỏi lần đi mua đôi guốc kìa!
- Vẫn còn nhớ. Nhưng sao? Ngày đó ra sao?
Nhiên cười:
- Em nhớ, khi mua xong đôi guốc thì trời cũng đã trưa. Khi đó, đói
bụng quá, em có rủ anh vào một tiệm mì để ăn, nhưng anh ngại không
vào, nắm tay em kéo đến hướng xe bus đi về.
Vừa nghe xong lời Nhiên, Tịnh thấy như nhịp tim mình đã đứng lại.
Nhưng anh không đính chính lời cô. Việc này chỉ mình anh biết và
chắc chắn Nhiên không bao giờ biết, đó là, khi ấy anh đâu có đủ tiền
trong túi cho một lần đi ăn với người yêu! Anh chưa có chuẩn bị. Sau
75, lính thì ai cũng nghèo, và anh cũng không ra ngoài ngoại lệ. Đi
ăn quán mà để “cô giáo“ bao à? Tệ quá!
Tịnh biết là kể từ giây phút này, Tịnh có thể bao Nhiên cả cuộc đời
cho những lần đi ăn, nhưng anh không bao giờ còn có dịp nữa. Trên
bàn ăn chồng Nhiên đã kêu đầy thức ăn ra bàn. Nhưng nhớ lại chuyện
đứng trước tiệm mì ở Sài Gòn ngày trước Tịnh không còn muốn ăn gì
cả, mặc cho mọi người đều nói chúc ăn ngon. Nhạc trong nhà hàng Tàu
đã bắt đầu với lời nhạc Mùa thu lá bay anh đã đi rồi…
Vũ Nam (Germany)
1): Thơ Hoàng Song Liêm
2): Thơ Hoàng Trùng Dương
3): Viết theo ý thơ Nguyễn Thị Ngọc Dung
4): Thơ Quỳnh Anh
5): Thơ Kiều Anh
|
