Ánh nắng chiều hè chói chan chiếu vào góc phố, chỗ Sinh ngồi, phản ánh những chùm bong bóng và những chiếc mặt nạ đủ màu sắc, đủ kiểu. Có chiếc hình con cọp vằn, có chiếc hình con báo đen, có chiếc hình con nai, con thỏ, có chiếc hình bao công, mặt mũi đen xì, có chiếc hình tướng cướp dữ tợn, có chiếc hình quan lớn mặt mày bệ vệ oai phong, có chiếc hình tú bà, có cả chiếc hình thầy tu nữa... Sinh uể oải ngáp, bụng đói. Từ sáng tới giờ mới bán đuợc hai cái, lời chưa đựợc mười ngàn đồng, không đủ tiền đong gạo cho hai anh em.

Bố Sinh bỏ mẹ mà đi khi đứa em gái tật nguyền vừa mới chào đời, mang hết tiền và tư trang mẹ dành dụm trong bao nhiêu năm. Mẹ đau khổ, lâm bệnh nặng. Nhờ cô bác hàng xóm sang giúp đỡ, đưa mẹ đi bệnh viện, chăm sóc và động viên mẹ hãy vì hai con mà ráng sống.

Mẹ cậu thân hình nhỏ nhắn, gầy yếu. Ngoài giờ đi dạy học, mẹ phải đi làm thuê để kiếm thêm cho hai đứa con nhỏ ăn học. Ngoài giờ đi học, Sinh ở nhà trông em, nấu cơm, phụ công việc nhà, Rồi Sinh sang nhà anh Tuấn phụ anh làm những cái mặt nạ.

Anh Tuấn mang những cái mặt nạ ra cổng trường học, bán cho mấy đứa học trò. Chúng rủ nhau mua, đeo lên mặt để hù dọa nhau. Bán đuợc hàng, anh Tuấn về chia cho Sinh. Thế là cứ dăm bảy hôm Sinh lại có cả dăm bảy chục ngàn, mua quần áo, mua bánh kẹo cho em. Còn dư, Sinh đưa mẹ đong gạo.

Sinh học rất chăm, luôn đứng đầu lớp, đuợc bầu làm lớp trưởng và đuợc Ban Giám Hiệu khen ngợi cậu là tấm gương sáng cho cả trường khi cậu nhặt đuợc chiếc đồng hồ ở sân trường, mang nộp lên văn phòng trả lại cho bạn

Thời gian thấm thoắt trôi nhanh. Sau những tháng học miệt mài, kết quả Sinh đã vào đại học sư phạm ngoại ngữ. Mẹ mừng chảy cả nước mắt. Bà làm việc quá sức. Cơn bệnh đau tim tái phát, bà tắt thở vào ban đêm, sáng ra, Sinh không thấy mẹ dậy nấu cơm, vào gọi mẹ thì thấy tim bà ngưng đập.

Bầu trời đen kịt như đang sụp đổ, ôm choàng lên người cậu tân sinh viên bé nhỏ. Nhìn đứa em gái tật nguyền, Sinh thấy mình có trách nhiệm. Sinh cố gắng vượt qua nỗi đau, lo an táng mẹ xong xuôi, anh bắt đầu đi tìm việc làm. Sinh quyết tâm không bỏ học, thế nên anh chỉ xin đựợc những công việc ngoài giờ như phục vụ cho các nhà hàng, dạy kèm trẻ em… Nhưng rồi anh phải nghỉ những công việc trên. Các nhà hàng, khách sạn, anh nhận thấy những nơi đó cuộc sống không đựợc sạch sẽ lắm.

Sinh muợn anh Tuấn một số vốn nhỏ, mua bong bóng và lấy thêm mặt nạ của Tuấn đi bán rong trên chiếc xe đạp vào những giờ trẻ con tan học, hoặc nơi các công viên, bờ sông, các gia đình thường dẫn con đi chơi mát. Ngồi trên chiếc xe đạp cũ, anh chở bong bóng và những chiếc mặt nạ treo lủng lẳng trên những chiếc gậy trúc cột quanh xe. Anh đi khắp nơi, từ những khu phố sang trọng đến hang cùng ngõ hẻm, anh được tiếp xúc với đủ mọi hạng người. Sáng chủ nhật, anh thường đến cổng chùa, vừa đợi bán hàng vừa nghe giảng pháp.

Có một sáng chủ nhật, trời trong xanh, nắng vàng óng xóa tan đi vẻ ẩm ướt của cơn mưa đầu mùa. Anh theo dòng người đi về phía chùa Xá Lợi để nghe giảng Pháp. Vị Thầy thuyết giảng hôm nay là một thiền sư ở Pháp về, dáng sư ông mảnh khảnh nhỏ con, bước thong thả, vững chãi an lạc. Người đi nghe rất đông, giảng đường rộng như vậy mà cũng hết chỗ, tràn ngập cả ra ngoài sân, vỉa hè đường phố

Từ ngày mẹ chết, cậu sống thật khép kín, cô độc, chôn sâu trong lòng nỗi hận bố và cuộc đời. Cậu chứng kiến nhiều cảnh bất công, áp bức người quá đáng của một số viên chức, một số ngưới giàu có thiếu lương tâm. Bề ngoài coi họ đạo đức, đạo mạo, nói tòan lời đường mật, khoe khoang về mình, nào là họ có lòng nhân ái, lo cho đồng bào, hết giúp người này đến giúp người kia, nào là họ có lòng lo cho đất nước, quê huơng, ngay cả các ông Thầy tu nữa, đa phần họ coi đi tu là một cái nghề an nhàn, dễ kiếm tiền, còn đuợc mọi người cung phụng, cúng dường sung mãn nữa. Tất cả những người này họ đang đeo những cái mặt nạ bằng da thịt của chính họ. Họ diễn tuồng chẳng kém gì các ngôi sao màn hình. Họ vào vai một cách tinh vi, có nghệ thuật. Có nhiều lúc, Sinh cảm thấy lạc hướng, mất niềm tin. Sinh không có một người thân để chia sẻ, khích lệ cậu những lúc thật chán chường. Tuy nhiên, Sinh vẫn còn niềm vui vì có Thu, cô em gái tật nguyền rất hiền lành, cô ít tiếp xúc với bên ngoai, tâm hồn vẫn trong trắng ngây thơ. Hai anh em chỉ gặp nhau vào buổi sáng, lúc trời đã vào khuya, Sinh đi bán hàng về, vẫn thấy em ngồi chờ bên mâm cơm đã nguội. Sinh bảo em cứ ăn trước đi, nhưng Thu vẫn đợi anh. Thu nói: “Mẹ mất rồi, em chỉ còn có anh. Anh chăm sóc em như mẹ, em đợi anh về để hai anh em cùng ngồi ăn bên nhau, có cả mẹ nữa. Ngày nào em cũng dọn 3 chén bát để mẹ cùng ăn với chúng ta. Em nằm mơ thấy mẹ, mẹ bảo em như vậy đó.

Sinh quên cả bán hàng, chăm chú lắng nghe vị Thầy giảng. Giọng Thầy thật nhỏ nhẹ, phải cố gắng lắng nghe mới nghe rõ lời Thầy nói:

… Hạnh phúc đang có mặt quanh ta. Theo dõi hơi thở chánh niệm, ta luôn sống trong tỉnh thức, tiếp xúc đựơc với trời xanh, mây trắng, gió mát, trăng thanh. Ta thấy mình còn có nhiều may mắn, bởi vì chúng ta còn có người thân yêu như mẹ, cha, ông bà. anh chị em, và những người bạn tốt để chia sẻ, ta vẫn còn đuợc đi học, có công ăn việc làm ổn định, ta được sống trong một đất nươc có an ninh tốt, không sợ nạn khủng bố, cướp bóc bằng súng, giết người thật kinh hòang. Ta hãy đón nhận những gì đang có mặt quanh ta bằng lòng biết ơn và trái tim yêu thương. Ta không nên đòi hỏi người thân phải làm gì cho ta, mà ta phải tự hỏi mình là đã làm điều gì tốt cho cha me, ông bà, anh em, đồng bào, đất nước chưa? Theo dõi hơi thở chánh niệm, bạn sẽ biết dừng lại những câu nói không cần thiết, làm tổn thương người khác, bạn sẽ biết dừng lại kịp thời những hành động mù quáng có thể sẽ ân hận và trả giá suốt đời. Theo dõi hơi thở chánh niệm, tìm rõ nguồn gốc của mọi sự việc, trái tim bạn sẽ mở rộng lòng bao dung, biết tha thứ cho những lỗi lầm người khác, bạn sẽ thấy thương người đã làm khổ mình, bởi vì những người hay làm khổ người khác, trong trái tim họ luôn mang những tâm sân hận, ganh ghét. Họ sống trong đố kỵ, bất an và sợ hãi. Theo dõi hơi thở chánh niệm, Bạn sẽ mở lòng thương, tìm cách giúp những người đáng thương ấy cởi bỏ phiền muộn bằng chính hành động bao dung của bạn. Hạnh phúc đang có mặt bây giờ và ở đây, ta không phải đi tìm đâu xa. Ta không cần phải vất vả, thủ đọan, mánh khóe để tìm kiếm nó, càng tìm kiếm nó thì nó càng chạy trốn khỏi ta…

Càng nghe, Sinh càng thấy những lời dậy của sư ông như vị thuốc hồi sinh, đánh thức niềm tin và tình yêu thương trong lòng Sinh. Cậu nghĩ đến người bố tệ bạc đã đan tâm bỏ mẹ con cậu, khi em gái tật nguyền vừa mới chào đời, mẹ thì yếu đau, Sinh còn nhỏ. Bố cậu đã vô trách nhiệm, cướp đi sự sống của ba mẹ con, quơ hết của cải đi theo người đàn bà khác. Mối hận này như ghim sâu trorng đáy lòng. Sinh không thể nào tha thứ cho hành động tàn nhẫn của người cha vô lương tâm ấy. Nhưng, trước những lời thuyết giảng của sư ông, như cơn mưa đầu mùa khiến trái tim của Sinh mềm lại. Cậu nghĩ bố cậu chỉ tàn nhẫn với vợ con, nhưng chưa xấu và tồi tệ với bao nhiêu người khác. Bố cậu do vô mình bị dục vọng lôi kéo mà quên bổn phận người chủ gia đình còn hơn những người khác, đã dùng bao thủ đọan, đã nghĩ ra bao kế sách để hại người… Hành động của bố cậu lộ liễu phơi bày chứ không như bao kẻ đeo cái mặt nạ đạo đức, thanh cao nhưng tâm hiểm độc như rắn. Hơn nữa. Cốt nhục tình thâm. Dù sao thì bố vẫn là bố. Cậu phải cứu giúp bố thóat cơn mê, sống đúng bổn phận một con người.

Nhớ đến hình ảnh bố cách đây hơn một tháng, bố đã tìm về căn nhà cũ, xin lỗi các con để cho bố trở về săn sóc các con, cho bố cơ hội ăn năn sám hối. Nhưng Sinh đã quyết liệt chối từ, xua đuổi bố trong cơn uất hận.

Nhớ đến dòng nước mắt chảy dài trên khuôn mặt sạm nắng của bố, Sinh thấy trái tim nhói đau. Niềm ân hận cứ dâng lên, tràn ra khóe mắt cậu. Rồi hình ảnh mái gia đình hạnh phúc hiện về, bố đi làm siêng năng, về nhà phụ công việc với mẹ, hàng ngày tắm rửa chăm sóc cho Sinh, tối đến dạy sinh học thêm, ngày nghỉ bố dẫn mẹ và Sinh đi chơi sở Thú, đi Vũng Tàu, Long Hải… Những ngày hạnh phúc đó như vầng hào quang cứ dần lớn, lớn to hơn bao trùm lấy Sinh. Sinh leo lên chiếc xe đạp chở đầy bong bóng và mặt nạ đi tìm bố. Miệng thầm gọi: Bố ơi! giọng tắc nghẹn vì đã lâu lắm rồi, cậu quên mất danh từ bố.

Sài gòn hôm nay trời thật đẹp. Gió mát đong đưa hàng cây xanh. Vẳng từ nhà ai, tiếng dương cầm thánh thót bản nhạc Trở về Mái nhà xưa quen thuộc.

Chân Y Nghiêm
Sài gòn, 26-03-2009