|
Tu nghiệp sinh ơi!
Buồn thay thân phận kiếp người Việt Nam
Mấy tuần nay dân mạng và ngoài mạng xôn xao về cái chuyện Tu
nghiệp sinh Việt
Nam
ở Nhật dính vào đường dây ăn cắp hàng mỹ phẩm của các nhân viên
Hàng không Việt
Nam.
Dân Việt chửi họ làm mất thể diện quốc gia cũng có, dân Nhật
chửi họ là bọn ăn cắp cũng có. Chê trách , nhục mạ , sỉ vả họ.
Nhưng ít người đặt câu hỏi "TẠI SAO họ lại phải đi ăn cắp" và
tìm hiểu nguyên nhân đưa đến chỗ họ phải khốn cùng. Tôi là một
thông dịch viên trong ban điều tra vụ án nên có cơ hội tiếp xúc
với những hoàn cảnh khốn cùng của họ trên đất Nhật. Một cảnh sát
viên điều tra Nhật sau khi kết thúc hồ sơ cũng đã phát biểu thế
này về những tu nghiệp sinh bị bắt:
"Tôi không căm ghét con người họ, tôi chỉ ghét tội ác, tôi
ghét cái chính phủ của họ đã đưa họ đến bước đường cùng này, ở
một cái nhìn khác với tư cách là một người Nhật, việc để một tu
nghiệp sinh ngoại quốc phải đi ăn trộm để sống cũng là một điều
sỉ nhục của người Nhật". Một sếp cảnh sát khác có ít nhiều
uyên nguyên với đất nước Việt Nam thì phải thốt lên: "Tôi
không thể tưởng tưởng và hiểu được, một dân tộc có 4000 năm văn
hiến, dũng cảm, dám đánh và đã chiến thắng 4 cường quốc mạnh
nhất thế giới trong chưa đến nửa thế kỷ để giành lấy Độc lập và
Tự do lại để thế hệ con cháu phải đi làm nô lệ xứ người ".
Vậy Tu nghiệp sinh là gì?
Số là thời ông thủ tướng Murayama thuộc đảng Xã Hội (Đảng thiên
tả) của Nhật sau bao nhiêu năm tranh đấu mới giành được chính
phủ. Công việc đầu tiên của ông ta sau khi cầm quyền là đi xin
lỗi các nước Á châu bị phát xít Nhật xâm lược trong cuộc chiến
Thái Bình Dương (tức thế chiến thứ 2). Ông ta làm một vòng bắt
đầu từ
Singapore
cho đến chặng cuối là Việt
Nam
để đi xin lỗi và bồi thường chiến tranh. Ông ta đi đến đâu nghe
dân chúng các nước chửi đến đó và ký giấy bồi thường chiến phí
cho đủ các nước mệt nghỉ, nhưng khi đến Việt Nam thì hội đàm cả
buổi với ông Đỗ Mười thì không nghe nhắc gì đến cái chuyện đòi
xin lỗi và bồi thường chiến tranh cả. Vậy là lão già MuraYama lờ
luôn cái chuyện xin lỗi và bồi thường cho dân Việt
Nam.
Báo Asahi của Nhật lúc đó viết bài bình luận và chê rằng đám cố
vấn cho ông Đỗ Mười dốt quá không hiểu được nội tình của nước
Nhật. Nếu mà họ có cố vấn ngon lành thì dân Nhật phải è lưng ra
trả thuế để mà đền bù cho 2 triệu người Việt Nam bị chết đói do
phát xít Nhật gây ra. Mà phải công nhận là các cán bộ ngoại giao
Việt Nam dưới thời ông Vũ Dũng làm Đại sứ Việt Nam ở Nhật dốt
thật, chẳng có ông nào biết tiếng Nhật cả, nên chắc không đọc
được báo chí và hiểu chuyện của Nhật. Không thấy ông Đỗ Mười đòi
hỏi gì nên bố già Mura Yama mới chuyển sang đề nghị tạo tình hữu
nghị cho thanh niên Nhật -Việt bằng cách Nhật và Việt Nam hàng
năm sẽ trao đổi thanh niên với nhau để tìm hiểu văn hóa, Nhật
bản sẽ hỗ trợ đào tạo chuyên viên cho Việt Nam dưới tên gọi là
Đào tạo TU NGHIỆP SINH. Tức là lão ta chơi trên cơ Đỗ Mười, dùng
từ giúp đỡ chứ không phải là bồi thường. Mà các bạn biết rồi,
với dân ngoại giao thì cái mặt mũi và chữ nghĩa quan trọng lắm.
Từ vụ này mới đẻ ra cái vụ TU NGHIỆP SINH. Mục đích chính của
chương trình đào tạo Tu nghiệp sinh là chính phủ Nhật viện trợ,
giúp cho Việt Nam đào tạo chuyên gia trong các lĩnh vực sản
xuất, đồng thời giúp các xí nghiệp Nhật lúc đó đang thiếu trầm
trọng nhân công. Nhật bản vừa được cả 2 cái lợi là giải quyết
việc thiếu hụt nhân lực và được tiếng là giúp đỡ Việt Nam
trên mặt ngoại giao. Theo tinh thần của hiệp định lúc đó thì Tu
nghiệp sinh sẽ học và làm việc ở Nhật 3 năm. Sau khi sang Nhật
trong 10 tháng đầu tiên sẽ là huấn nghệ và họ sẽ nhận tiền trợ
cấp huấn nghệ là 70000 yen/tháng (bây giờ thì lên 80000/tháng).
Sau 10 tháng huấn nghệ nếu thi đậu bằng nghề của Nhật thì sẽ
được chuyển sang tư cách gọi là "Thực Tập Sinh", được trả lương
tương đương với mức lương người Nhật tập sự trong vòng 26 tháng
còn lại. Bộ Ngoại giao và Bộ Lao động Nhật trực tiếp quản lý
chương trình Tu Nghiệp Sinh thông qua một tổ chức của chính phủ
là JITCO. Thái Lan cũng được ký hiệp định hỗ trợ Đào tạo Tu
nghiệp sinh giống y Việt
Nam.
Vấn đề này đúng ra thì rất hay nhưng mà chính phủ Việt Nam mình
dốt quá, tiền chẵn không lấy chỉ mong đi lượm tiền lẻ nên sau
này mới lùm xùm, tèm nhem đủ chuyện.
Theo người Nhật thì để đào tạo một người công nhân từ chỗ mới ra
trường Đại học cho đến lúc có bằng nghề làm được việc thì mất
khoảng 200.000 USD cho khoảng 3 năm.
Chính phủ Thái lan hiểu điều này nên khi đưa người đi tu nghiệp
ở Nhật thì họ chọn lựa những sinh viên giỏi, những kỹ sư có kiến
thức sang Nhật để học những kỹ thuật mà họ chưa có, hoặc chưa
bằng Nhật. Ví dụ nghề chế tạo khuôn mẫu để đúc kim loại hay nhựa
hoặc công nghệ xe hơi. Chính phủ Thái họ quản lý rất chặt, các
tu nghiệp sinh trước khi đi thì họ yêu cầu phía Nhật phải cho họ
danh sách các công ty tiếp nhận tu nghiệp sinh, sau đó họ sẽ cử
nhân viên Đại sứ quán đến điều tra xem công ty Nhật đó đúng kỹ
thuật mà họ cần không, điều kiện lao động có an toàn cho con em
họ không. Nếu công ty quá nhỏ hoặc không có kỹ thuật họ cần thì
họ loại sổ. Sau khi tu nghiệp sinh Thái lan sang Nhật thì nhân
viên chính phủ Thái hàng tháng họ sẽ đến tận công ty để kiểm tra
đời sống sinh hoạt, học tập của con em họ và nếu như bị người
Nhật hà hiếp hoặc đào tạo không đúng chức năng thì lập tức họ
kiến nghị Bộ Ngoại giao Nhật cho ngừng ngay lập tức và họ chuyển
qua công ty khác hay trường học khác. Các tu nghiệp sinh này sau
khi về nước thì được trọng dụng đúng với ngành nghề họ đã được
đào tạo bài bản ở Nhật. Với chính sách quản lý chặt chẽ và lo
cho dân như vậy nên chỉ sau 14 năm thì bây giờ ngành gia công
khuôn mẫu cho công nghệ xe hơi của Thái lan đã vượt qua mặt Hàn
quốc, được xếp vào danh sách cường quốc gia công khuôn mẫu đứng
thứ 2 thế giới chỉ sau Nhật, 80% khuôn mẫu và sản phẩm đúc của
công nghệ xe hơi Nhật hiện được làm ở Thái lan với số nhân tài
ưu tú được đào tạo từ Nhật. Ngân khoản đào tạo 200.000 USD/người
của Nhật kể như người Thái nuốt trọn, họ đúng là chọn con đường
lấy tiền chẵn.
Quay lại Việt Nam thì sao, chính phủ Việt Nam thì lợi dụng
chương trình này để xuất khẩu lao động và thông qua chương trình
xuất khẩu lao động để kiếm tiền quản lý, tức là cái đầu của các
quan chức Bộ Lao động và Thương binh Xã hội cũng như Bộ Giáo dục
Đào tạo Việt Nam chỉ mới ở mức tính chuyện lượm tiền lẻ, không
có tầm nhìn xa và chiến lược phát triển nhân tài như Thái Lan.
Danh từ Xuất khẩu lao động tự nó đã là phản cảm, có tính chất
buôn người rồi. Chắc chỉ có ở Việt
Nam
con người được xếp ngang hàng với hàng hóa nên mới có chữ
Xuất khẩu lao động. Thông thường, Tu nghiệp sinh sang Nhật
thì toàn bộ chi phí họ không phải trả gì hết. Hãng Nhật tiếp
nhận tu nghiệp sinh cũng sẽ được chính phủ trả tiền trợ cấp cho
công việc huấn nghệ. Thế nhưng , ở Việt
Nam
một người muốn sang Nhật làm tu nghiệp sinh thì phải trả chi phí
môi giới cho các quan chức cán bộ của các công ty xuất khẩu lao
động thuộc Bộ Lao động Thương binh Xã hội Việt Nam
như SULECO, SOVILACO v.v... mà số tiền chi phí môi giới này
không rẻ khoảng 10.000 USD đến 20.000 USD, họ phải thế chấp sổ
đỏ cho các quan chức cán bộ hoặc cho các công ty này. Rút cuộc
số tiền họ bỏ ra chỉ chạy vào túi cán bộ thôi chứ nhà nước Việt
Nam
cũng chẳng được mấy đồng bạc. Nếu không chạy chi phí môi giới
thì còn khuya mới được đi vì có lẽ không có bao nhiêu người đủ
tiêu chuẩn để đưa đi đào tạo theo đúng nghĩa của danh từ TU
NGHIỆP. Sau khi sang Nhật thì chính phủ Việt
Nam
kể như đem con bỏ chợ, mặc tình tụi bây sống sao kệ bây. Từ đây
mới đẻ ra chuyện các nghiệp đoàn Nhật tiếp nhận tu nghiệp sinh.
Bởi vì chính phủ Việt
Nam
không trực tiếp quản lý tu nghiệp sinh như kiểu Thái lan nên
thông thường SULECO hay SOVILACO sẽ ký hợp đồng với một công ty
môi giới việc làm nào đó của Nhật.
Theo luật Lao động của Nhật thì các công ty môi giới việc làm
không được nhận tu nghiệp sinh nên các công ty này mới đẻ ra cái
gọi là nghiệp đoàn nhận TU NGHIỆP SINH (tiếng Nhật gọi là
KENSHUSEI UKEIRE KUMIAI) có trách nhiệm nhận và phân phối tu
nghiệp sinh đến các công ty tiếp nhận huấn nghệ và quản lý họ
thay cho cơ quan JITCO của chính phủ, một hình thức lách luật.
Hiện tượng buôn người và bóc lột xảy ra từ đây. Các nghiệp đoàn
này nhận tu nghiệp sinh mà không cần biết người đó có tư cách
của tu nghiệp sinh hay không, phía Việt Nam tìm được bao nhiêu,
thì nhận bấy nhiêu. Sau đó bắt đầu bán các tu nghiệp sinh này
cho các công ty nhỏ sắp phá sản hoặc không đủ tiền mướn công
nhân Nhật, hoặc đưa bán đổi chác qua các công ty thứ 3, thứ tư
nào đó. Họ vừa ăn tiền ủy thác quản lý của JITCO, vừa nhận tiền
bán người (tiền môi giới lao động) từ công ty nhận lao động. Các
công ty nhận lao động này sẽ bắt các tu nghiệp sinh làm việc như
nô lệ mà họ không cần phải sợ luật Lao động của Nhật bởi vì cảnh
sát có bắt thì họ nói là họ giúp Việt Nam huấn nghệ, họ là tu
nghiệp sinh chứ không phải là người Lao động nên không bị chi
phối bởi luật Lao động. Số tiến trợ cấp hàng tháng 80000 yen này
thì các công ty xuất khẩu lao động Việt Nam nhờ bọn nghiệp đoàn
môi giới lao động của Nhật chận thu 50% gửi vào trương mục ngân
hàng của SULECO hay SOVILACO ở Nhật cộng với tiền gọi là tiền
quản lý phí khoảng 10000 yen (khoảng 100USD) hàng tháng gửi về
phía Việt Nam. Nếu em nào không chịu nổi cảnh bị bắt làm như nô
lệ phải bỏ trốn thì số tiền này họ tịch thu, SULECO và SOVILACO
ăn trọn, chưa tính tới sổ đỏ nhà cửa bị thế chấp họ sẽ phát mãi
ở Việt Nam với lý do gọi là bồi thường cho phía Nhật, thực ra
cái vụ này không có trong hiệp định. Sau khi mỗi tu nghiệp sinh
bị trừ hết 50000 yen thì chỉ còn 30000 yen để sinh sống, nếu may
mắn gặp công ty cho ở nhà không lấy tiền thì còn sống được, nếu
bị công ty bắt trả tiền nhà, điện ga, nước thì kể như không đủ
mua mì gói mà sống.
Bộ Lao động và Thương binh Xã hội Việt Nam sợ mất thị trường
xuất khẩu Lao động nên cách đây 5 năm đã cử ông Nguyễn Gia Liêm
sang Nhật với danh nghĩa Cố vấn, Bảo vệ quyền lợi cho tu nghiệp
sinh Việt Nam, nhưng ông này thì không biết tiếng Nhật, lại bị
bọn Nghiệp đòan môi giới người mua chuộc đã quay ra hà hiếp và
báo cáo cho người Nhật biết những tu nghiệp sinh nào có ý định
bỏ trốn hay chịu không nổi cực khổ để họ canh chừng. Ông Liêm
còn bày cho bọn Nghiệp đoàn cách buộc các tu nghiệp sinh phải
nộp Passport và thẻ ngoại kiều cho Nhật giữ để khỏi còn cơ hội
trốn chạy. Các tu nghiệp sinh sau này sang Nhật đều bị bắt ký
một tờ giấy là: "Tôi nguyện giao Hộ chiếu và thẻ Ngoại kiều nhờ
Nghiệp đoàn A, B, C, gì đấy giữ hộ vì sợ làm mất" là từ cái trò
bỉ ổi của ông đại diện Bộ Lao động Thương binh Xã hội Việt Nam
này mà ra, cũng như tiền 50% bị trưng thu hàng tháng cũng phải
ký vào tờ giấy gọi là nhờ giữ hộ.
Sau 10 tháng huấn nghệ thực chất là làm nô lệ không công cho bọn
này thì các Tu nghiệp sinh sẽ được bọn này diễn hề bằng cách cho
tổ chức thi lấy bằng nghề. Thực ra thì chả có thi cử gì ráo, bọn
Nghiệp đoàn quản lý Tu nghiệp sinh này sẽ kết hợp với các công
ty tráo người của họ vào thi , hoặc là mớm cách thi cho các tu
nghiệp sinh trong trường hợp có nhân viên của JITCO đến giám
sát, xong rồi báo cáo lên JITCO là đã tổ chức xong cuộc thi với
kết quả em A, B, C nào đó đậu và JITCO gửi bằng chứng nhận nghề
xuống. Cái bằng này không phải là bằng kỹ thuật quốc gia nên
nhiều khi cái ông đại diện của JITCO tới cuộc thi cho có mặt.
Vậy là xong, 26 tháng còn lại là các tu nghiệp sinh được chuyển
sang thân phận gọi là "Thực tập sinh". Trên nguyên tắc thực tập
sinh cũng không phải là người lao động nhưng được nhận lương
thực tập giống như các nhân viên tập sự người Nhật. Thường thì
các hãng Nhật sẽ trả cho họ mức lương thấp nhất theo luật Lao
động tức là cái lương vừa đủ để sống nếu không bị trừ các khoản
thuế, bảo hiểm và hưu trí (thực tập sinh Việt Nam cũng bị bắt
đóng bảo hiểm hưu trí của Nhật), bảo hiểm sức khỏe ở Việt Nam
(cái này là hình thức nhà nước bóc lột họ vì nếu họ có bệnh ở
Nhật trong thời gian làm việc thì bảo hiểm của Việt Nam cũng
không trả cắc nào cả), thông thường lương này khoảng bằng 1/4
hay 1/5 lương thấp nhất của người lao động Nhật khoảng 100.000
đến 130.000 yen nhưng phải bắt trả tiền sinh hoạt phí ở công ty
cũng như tiền trả cho nghiệp đoàn môi giới Nhật và tiền quản lý
phí của Việt Nam. Mức lương này nếu bị trừ 50% và tiền quản lý
phí tăng lên thì sau khi trừ hết mỗi người chỉ còn khoảng
40000yen. Ở Nhật giá gạo khoảng 300 yen/kg. thì đủ mua 10kg. gạo
và chút xíu thịt để ăn mà sống.
Điều này bắt buộc họ muốn sống còn thì phải trốn ra ngoài làm
chuyện gian như cái vụ tham gia vào đường dây ăn cắp của Hàng
không Việt
Nam
mới đây chẳng hạn. Hiện tại theo chỗ tôi biết thì cảnh sát tỉnh
Saitama phía bắc Tokyo còn giữ một xác chết của một Tu nghiệp
sinh Việt Nam cả năm nay vì anh ta bị chết do tai nạn lao động
nhưng công ty Xuất khẩu lao động Việt Nam sợ trách nhiệm và tiền
chi phí chở xác về rất cao nên không chịu lãnh.
Tòa Đại Sứ Việt Nam thì rất vô trách nhiệm, không những không
bảo vệ công dân của mình mà lại chuyên môn nhũng nhiễu làm tiền
Tu nghiệp sinh nếu ai lỡ dại chịu không nổi bỏ trốn không thể
lấy lại hộ chiếu từ bọn Nhật được mà muốn có tờ giấy thế cho hộ
chiếu để về Việt Nam thì phải chung chi khoảng 50.000 yen đến
100.000 yen mới mong có giấy tờ tạm để trở về nước.
Tu nghiệp sinh Việt
Nam
khác với tu nghiệp sinh Thái lan ở chỗ họ không còn là con người
khi đã bước chân lên máy bay. Họ là một con súc vật kéo cày để
trả món nợ ở quê nhà, để đầy túi tham của đám quan chức cán bộ
trong Bộ Lao động Thương binh Xã hội, để làm giàu cho bọn buôn
người ở Nhật đã cấu kết ăn chia chặt chẽ với các quan chức Việt
Nam.
Tu nghiệp sinh ơi! Trên chữ tu nghiệp của bạn có vảng vất
hồn ma của 2 triệu người chết đói năm Ất Dậu. Buồn thay thân
phận của kiếp người Việt
Nam.
Minh T's
http://blog.360.yahoo.com/blog-pvqHeZ88cqioTB0GaPCIid4B2A--?cq=1
|
