Trẻ
biết cảm thông từ 10 tháng tuổi
Từ
mười tháng tuổi, trẻ đã phát triển năng lực cảm thông với người
khác. Lòng trắc ẩn là kết quả của giáo dục hay là phẩm chất bẩm
sinh của con người? Các nhà nghiên cứu Nhật Bản mới đây đã tìm ra
câu trả lời đáng ngạc nhiên cho vấn đề này thông qua hàng loạt
cuộc thí nghiệm với trẻ sơ sinh.
Con người phát triển lòng trắc ẩn từ khá sớm. Nhưng tình cảm này
phát triển chính xác từ khi nào và như thế nào thì chưa có câu trả
lời thật rõ ràng. Tuy nhiên, ngay trẻ sơ sinh cũng đã biểu hiện sự
đồng cảm với người bị tấn công cũng như lòng trắc ẩn với những kẻ
khốn khó. Trên tạp chí chuyên ngành trực tuyến “Plos One”, nhà tâm
lý học Yasuhiro Kanakogi và các cộng sự của ông ở Trường Đại học
Tổng hợp Kyoto và Trường Đại học Công nghệ Toyohashi viết rằng,
các em bé mới mười tháng tuổi đã cho thấy sự đồng cảm của chúng
với những người trong tình trạng nguy hiểm mà không dùng lời nói
nào.
Trẻ em trong độ tuổi này có thể nhận biết các mục tiêu và các hình
khối hình học. Vì thế, các nhà nghiên cứu đã dùng phim hoạt hình
để kiểm tra phản ứng của trẻ em đối với hành vi tấn công.
Các nhà nghiên cứu cho các em thấy một tình huống va chạm giữa một
quả bóng xanh và một viên xúc xắc màu vàng. Quả bóng lăn về phía
con xúc xắc và đâm vào nó một cách cố ý. Sau đó, nếu chỉ cho các
em bé các vật chơi như là vật thể thực thụ, thì các em hầu hết sẽ
giơ tay về phía nạn nhân, mà không giơ tay về phía kẻ tấn công.
Quan sát ở loài linh trưởng cũng cho thấy những hành vi tương tự:
“Khi bạn cảm thấy sự đau đớn ở người khác, hãy đến và chia sẻ.”
Năng lực cảm thông chỉ phát triển toàn diện từ tuổi thứ hai
Hành vi của trẻ vẫn giữ nguyên khi vai trò và hình dạng của nhân
vật thí nghiệm được hoán đổi. Ngay cả khi chúng phải quyết định
chọn giữa nhân vật trung lập, không gây sự (vô hại) và nạn nhân
hoặc kẻ tấn công để loại trừ hành vi tấn công, thì đa số trẻ chọn
kẻ tấn công hoặc nhân vật trung lập. Các nhà nghiên cứu từ đó đưa
ra quan điểm rằng, các em bé quyết định như vậy không chỉ để bảo
vệ nạn nhân mà còn bởi vì chúng sợ kẻ tấn công.
Ngay cả trẻ sơ sinh cũng phản ứng trước những tình huống cùng cực
của người khác, bằng cách chúng bắt chước theo – chẳng hạn như
chúng khóc, khi người khác khóc.
Tuy nhiên, hầu hết các nghiên cứu, cũng xuất phát từ quan sát, kết
luận rằng, trẻ em chỉ từ 18 tháng trở lên mới thực sự quan tâm đến
người khác. Theo đó, các phản ứng cảm thông thực sự chỉ bắt đầu từ
năm thứ hai của cuộc đời, khi trẻ có khả năng phân biệt mình với
người khác. Ở tuổi lên ba, thậm chí trẻ có thể đứng ra bảo vệ
người khác trước kẻ tấn công.
Nguyễn Diệu Hoa dịch
Nguồn:
TS
|