Tuệ giác và sự phục hồi sau
tai biến mạch máu não*
(My
stroke of insight)
Đôi dòng tâm sự
Mỗi
bộ óc con người đều có một câu chuyện và sau đây là câu chuyện của
bộ óc tôi... Hơn mười năm trước đây, tôi là giáo sư đại học y khoa
Harvard, chuyên nghiên cứu và giảng dạy cho sinh viên về bộ óc của
con người. Nhưng vào ngày 10 tháng 12 năm 1996, tôi đã học được bài
học về não bộ từ chính bộ óc của mình.
Sáng hôm ấy, bản thân tôi đã trải qua một dạng “đứt mạch máu não”
rất ít khi có, từ bán cầu trái của não bộ. Sự xuất huyết trầm trọng
này là do một mạch máu não bất thường từ lúc sơ sinh đã không được
khám nghiệm và cắt bỏ, nay thình lình vỡ ra. Trong bốn tiếng đồng hồ
ngắn ngủi, với đôi mắt kinh nghiệm của một nhà nghiên cứu tế bào não
bộ học, tôi đã chứng kiến bộ óc tôi từ từ băng hoại đến độ hoàn toàn
tê liệt trong khả năng phân định các sự kiện diễn biến chung quanh.
Đến cuối sáng hôm đó, tôi đã không còn có thể đi đứng, ăn nói, đọc
viết hoặc nhớ lại những gì đã xảy ra từ trước trong đời. Nằm vo tròn
như một thai nhi trong bụng mẹ, tôi cảm giác mình sắp chết, không
còn chút hy vọng nào có thể sống sót để kể lại câu chuyện này cho
bất kỳ ai.
Những điều cần biết về tai biến mạch máu não là một tài liệu khoa
học được ghi lại theo thứ tự thời gian. Và cũng theo đó, từ vực thẳm
vô hình của một đầu óc hoàn toàn rỗng lặng, tôi đã khám phá ra sự an
tĩnh của nội tâm mà những nhà khoa học não bộ như tôi không mấy khi
có dịp trải nghiệm. Như tôi được biết, đây là tài liệu lần đầu tiên
được ghi lại từ một nhà tế bào thần kinh học, qua kinh nghiệm bản
thân mình, sau khi đã phục hồi vì một cơn xuất huyết não trầm trọng.
Tôi rất vui mừng vì tập tài liệu này cuối cùng đã được in ra và phổ
biến khắp thế giới để mọi người có thể biết mà chạy chữa đúng lúc và
đúng cách.
Hơn tất cả mọi thứ trên đời, tôi rất biết ơn Thượng đế đã cho tôi cơ
hội sống còn và ca ngợi sư hiện hữu hôm nay. Ban đầu, tôi được
khuyến khích để vượt qua bạo bệnh và phục hồi là nhờ vào những người
có lòng gửi cho các lá thư tràn đầy tình yêu thương vô bờ bến. Rồi
qua nhiều năm, tôi vẫn kiên trì trong nỗ lực phục hồi, do vì biết
bao câu hỏi gửi đến chưa được trả lời. Như một phụ nữ trẻ đã gửi thư
hỏi tôi rằng: Tại sao bà mẹ của cô khi bị tai biến mạch máu não
mà không thể tự mình gọi điện thoại cấp cứu, nên đã phải chết?
(Người Mỹ không có thói quen khi con cái đã trưởng thành mà còn ở
chung nhà với cha mẹ.), hay một người đàn ông lớn tuổi khác, vẫn còn
mãi đau buồn về cái chết của bà vợ, đã hỏi: Vì sao tai
biến mạch máu não đã làm bà phải nằm mê man bất động cho đến khi qua
đời?
Rồi thư của những người chăm sóc bệnh nhân tai biến não hỏi tôi về
đường hướng và hy vọng trong sự điều trị. Cho nên tôi đã quyết tâm
hoàn tất tập tài liệu này cho 700 ngàn người bị tai biến não hằng
năm trong xã hội ta. Chỉ cần một người đọc chương “Buổi sáng ngày
bị tai biến” để nhận diện được triệu chứng nguy cấp, rồi gọi
ngay cấp cứu - gọi liền chứ không nên trễ, để cứu một mạng người –
thì những công sức tôi đã bỏ ra để viết quyển sách này kể như đã
được đền bù xứng đáng. Quyển sách này đươc chia ra làm bốn
phần:
Phần một nói về cuộc đời tôi trước khi xuất huyết não xảy ra. Bạn sẽ
biết tại sao tôi lớn lên và quyết định thành một nhà khoa học về não
bộ với tràn đầy nghị lực và lý tưởng. Tôi rất tích cực hoạt động
trong lãnh vực này. Tôi là một giáo sư khoa não bộ học của đại học
Harvard và là thành viên trẻ tuổi nhất trong ủy ban nghiên cứu về
các bệnh thần kinh. Tôi đi khắp nước diễn thuyết về căn bệnh và cách
trị liệu và kêu gọi những người bệnh khi qua đời thì thân nhân họ
nên hiến bộ óc cho viện đại học để nghiên cứu.
Nếu bạn hiếu kỳ muốn biết thế nào là bị tai biến mạch máu não thì
phần hai, “Buổi sáng ngày bị tai biến”, là chương bạn nên đọc. Trong
phần này, tôi sẽ dẫn bạn qua một hành trình lạ thường để bạn thấy
được những suy sụp từ từ về khả năng hiểu biết - cái biết hiện tại
về sự vật chung quanh và cái biết về những điều đã học hỏi trong quá
khứ - của người bị tai biến, dưới cái nhìn của một nhà khoa học. Khi
não của tôi bị xuất huyết càng lúc càng nhiều thì tôi biết rằng đấy
là sự mất mát và suy sụp của trí tuệ về phương diện sinh học. Còn về
phương diện tế bào thần kinh học, phải thú nhận rằng tôi đã học được
rất nhiều về não bộ và sự vận hành của nó trong buổi sáng xuất huyết
này, nhiều như tôi đã học hỏi trong bao năm khoa bảng. Đến cuối buổi
sáng hôm ấy, ý thức của não bộ còn lại - não bộ phải - đã đưa tôi
sang một vùng nhận thức mới: tôi đã trở thành một với vũ trụ.
Từ đó tôi mới hiểu được rằng tại sao với bộ óc vật chất này, người
ta có thể đạt đến sự hiểu biết về những điều “thần bí” và “siêu
hình”.
Nếu như bạn muốn giúp một người đã bị tai biến não hay do một tai
nạn mà bị chấn thương ở não bộ, thì những chương về sự phục hồi là
rất cần thiết và hữu ích - trong đó có hơn 50 lời gợi ý về những
điều nên và không nên làm cho người bệnh. Tôi hy vọng bạn sẽ chia sẻ
kiến thức này cho mọi người chung quanh khi họ cần đến.
Phần cuối, quyển sách cho thấy cơn xuất huyết này đã dạy tôi những
điều mới lạ về bộ óc, bạn sẽ thấy rằng quyển sách này không hoàn
toàn viết về tai biến mạch máu não. Nói cho chính xác hơn, tai biến
não chỉ là một chấn thương khiến cho những hiểu biết mới về não bộ
xuất hiện.
Quyển sách này cho thấy những nét đẹp và khả năng phục hồi của não
bộ con người, do khả năng nội tại của nó không ngừng thay đổi và
luôn thích ứng để tồn tại. Sau rốt cuốn sách cho thấy hành trình của
nhận thức thuộc bán cầu phải của não bộ khi nó dẫn tôi vào cảnh giới
an lành của vùng tâm thức sâu thẳm. Tôi đã phục hồi ý thức luận lý
của bán cầu não trái để trình bày và giúp cho người đọc đạt đến cảnh
giới an lành của vùng tâm thức thâm sâu mà không cần phải trải qua
một cơn xuất huyết não như tôi. Hy vọng độc giả sẽ hài lòng trong
cuộc du hành trí thức này.
Jill Bolte Taylor
*Tựa nguyên thủy của bản dịch là :
Tai biến mạch máu não và sự phục hồi.
Xem tiếp... |