Tuệ giác và sự phục hồi sau
tai biến mạch máu não*
(My
stroke of insight)
CHƯƠNG 7
CHỈ CÒN NÃO PHẢI HOẠT ĐỘNG
Đến bệnh viện chuyên khoa, tôi được đưa vào trung tâm cấp cứu mà nơi
đó ồn ào như một tổ ong khổng lồ. Thân thể tôi đã trở nên nặng nề và
bất động. Nó đã mất hết tất cả nội lực, giống như cái bong bóng xì
hơi và xẹp hẳn. Nhân viên bệnh viện bu quanh tôi. Ánh đèn chói chang
và âm thanh ồn ào đã làm cho thân tôi đau đớn như bị một đám côn đồ
hành hạ. Tôi như đã gần chết mà họ cứ hỏi những câu tôi không hơi
sức đâu để trả lời. Mà ví tôi có muốn trả lời, họ cũng không thể
nghe và hiểu được. “Điền những câu trả lời vào bản này; cầm và bóp
trái banh này; ký tên vào đây...”. Họ bảo với tôi như vậy khi tôi đã
nửa tinh nửa mê. Và tôi đã nghĩ, “thật là vô lý, các người không
thấy tôi đang gần chết rồi đây hay sao? Hãy chậm chậm với tôi và hãy
kiên nhẫn một chút. Các người làm tôi đau quá”. Họ càng cố mạnh tay
để làm cho tôi tỉnh lại thì tôi càng ráng trốn sâu vào nội tâm để
tránh sự thô bạo của họ. Tôi cảm giác như bị họ nắn bóp, đâm, chém,
và đau đớn như một con đĩa bị rắc vôi. Tôi muốn la lên, “hãy để tôi
yên!” nhưng tiếng la không thoát được ra khỏi cửa miệng. Rồi tôi bất
tỉnh, như một con vật bị thương đã tuyệt vọng thoát ra khỏi những
bàn tay đang cấu xé nó.
Khi tôi tỉnh dậy một lúc sau bữa trưa hôm đó, tôi rất ngạc nhiên
thấy mình vẫn còn sống. (Tôi cảm thấy vô cùng biết ơn các bác sĩ và
y tá đã hết sức cứu tôi sống lại, mặc dù không ai biết làm sao tôi
có thể hồi phục và hồi phục tới mức độ nào.) Tôi đang mặc áo của nhà
thương và nằm ở phòng riêng. Vì không còn chút hơi sức nào, tôi nằm
như một đống sắt vụn nặng nề không thể nhúc nhích. Tôi không cảm
nhận được thân thể tôi dài ngắn tới đâu. Vì không còn ý niệm về
không gian ba chiều, tôi tưởng như tôi bao trùm cả vũ trụ. Nhịp máu
trên đầu vẫn còn làm tôi đau như búa bổ. Mỗi hơi thở hít vào như cực
hình ở be sườn. Còn ánh đèn chói vào mắt thì như lửa đốt trong bộ
óc. Không thể kêu với ai, vì không nói được, để tắt bớt ánh sáng,
tôi trở mình một cách khó khăn úp mặt vào tấm trải giường.
Tôi không nghe được gì ngoài nhịp tim đều đặn. Những nhịp tim này
mạnh và lớn đến nỗi làm bộ xương rung động theo và nhức nhối các thớ
thịt. Tôi muốn oà khóc như một đứa bé sơ sinh thình lình phải tiếp
xúc với một môi trường hỗn tạp. Không còn khả năng nhận biết mình là
ai, quá khứ đã làm gì và hiện tại ra sao, tôi như đứa trẻ trong cơ
thể một người lớn. Chỉ vì não thùy trái của tôi không còn hoạt động!
Rồi có hai chuyên viên bước vào phòng. Họ xì xào những gì thì tôi
không thể hiểu. Nhưng nhìn cách họ nói với các điệu bộ thì tôi biết
tình hình của tôi thật nghiêm trọng. Với những tấm ảnh chụp não bộ
của tôi có cái lổ hổng trắng khổng lồ ở giữa não, không cần phải là
một tiến sĩ chuyên môn về giải phẫu não bộ cũng biết rằng lổ hổng
kia không nên có ở vị trí đó. Bộ óc trái của tôi như vậy là đã bị
máu tràn ngập và nguyên cả não bộ sưng lên vì đã bị thương.
Trong im lặng, tôi cầu nguyện: “Tôi không nên ở lại đây lâu hơn nữa!
Tôi buông bỏ tất cả! Sức sống của tôi không còn và sự sống của tôi
cũng đã ra đi. Thật là không phải khi tôi còn quyến luyến ở lại đây.
Lạy Chúa toàn năng, con bây giờ đã là một cùng với vũ trụ. Con đã
hòa đồng với dòng sông vĩnh cữu tới mức độ không thể trở lại đời
sống này được nữa. Vậy mà con hãy còn bị ràng buộc ở đây. Bộ óc mong
manh của cái thùng chứa sinh học này đã hư hỏng và không còn thích
hợp cho một cá thể thông minh nữa! Con không còn thích hợp ở lại
đây!”. Không còn bị ràng buộc tình cảm với bất cứ người nào và vật
gì xung quanh, tiềm thức của tôi đã tự do trôi theo dòng sông an
lạc. “Thả tôi ra. Để tôi đi. Tôi buông bỏ tất cả!”. Tôi muốn chạy
trốn khỏi cái thân xác đau đón và rối loạn vận hành này. Trong một
thoáng, tôi cảm thấy hết sức tuyệt vọng rằng mình đã còn sống sót.
Toàn thân tôi bây giờ lạnh ngắt, nặng nề và đau đớn vô cùng. Những
mệnh lệnh từ bộ óc đến thân thể đã không còn hữu hiệu đến nỗi tôi
không còn nhận ra hình thể vật chất của tôi. Tôi có cảm giác tôi là
một sinh vật bằng điện mà có một bộ phận bị chạm mạch nên bốc khói
và tan chảy. Tôi trở thành vật phế thải, bị bỏ qua một bên. Nhưng
tôi vẵn còn ý thức. Ý thức này khác với cái ý thức tôi biết trước
kia. Bởi vì cái ý thức trước kia giúp tôi biết được thế giới bên
ngoài. Những chi tiết này được sắp xếp và cất giữ trong các mạch
điện của não bộ. Bây giờ các mạch điện đó ngừng hoạt động, tôi trở
nên bất động và vụng về với cái ý thức mới. Làm sao tôi có thể là
tiến sĩ Jill Taylor khi tôi không biết cô ta là ai, đã làm gì, kiến
thức ra sao và ưa thích những gì trong cuộc sống này?
Tôi còn nhớ ngày đầu tiên bị xuất huyết não với nỗi hãi hùng cay
đắng nhưng ngọt ngào. Khi não thùy trái không còn hoạt động bình
thường được nữa, tôi mất đi ý thức về giới hạn của thân thể vật
chất. Tôi cảm thấy mình như vị thần trong cổ tích, bị nhốt ngàn năm
trong lọ nhỏ, vừa thoát ra khỏi lọ và lớn trùm trong không gian.
Năng lượng tinh thần thoát ra khỏi thân xác, ào ạt như con cá voi
khổng lồ đang lướt nhanh trên mặt đại dương với sức sống mãnh liệt.
Khi cơ thể vật chất không còn giới hạn, tôi cảm thấy một niềm an vui
trùm khắp mà tôi chưa từng thấy trong đời. Và với tâm thức đang cuồn
cuộn trong dòng chảy an lành và thanh tịnh đó, tôi thấy rõ ràng là
không làm sao tôi có thể bắt ép cái khối năng lượng lớn lao này quay
trở lại vào tấm thân nhỏ bé của tôi. Được vào cảnh giới cực lạc là
một sự trốn chạy tuyệt vời của tôi khi não trái bị tàn phá. Tôi như
đang hiện hữu ở một vùng trời thật xa lạ - xa lạ hẳn với những thông
tin mà tôi được biết lâu nay. Một điều rất rõ ràng là trong thế giới
này, cái “Tôi” không còn nữa! Cái “Tôi” mà tôi được dạy dỗ phải giữ
gìn và trau chuốt từ bé đến lớn, đã không còn sống sót sau tai họa
xuất huyết. Tôi cũng biết là tiến sĩ Jill Taylor đã chết vào buổi
sáng xuất huyết não này rồi. Vậy ai còn sống sót? Không còn cái
trung tâm ngôn ngữ ở bán cầu trái bảo “tôi là tiến sĩ Taylor, là nhà
nghiên cứu tế bào não bộ; tôi ở địa chỉ này và có thể liên lạc bằng
số điện thoại này...”, tôi thấy mình không có bổn phận đóng vai cô
ta nữa. Điều này cũng thật kỳ lạ về mặt cảm giác; nhưng bởi vì không
còn mạch thần kinh nào nói cho tôi biết cô ấy tính tình thế nào, ưa
gì, ghét gì, cái Ngã của cô ra sao, có hay chỉ trích, phê bình người
khác không? Tôi thật không có chút ý niệm gì về cô ấy cả! Lại thêm,
trên thực tế, với những thiệt hại lớn lao về mặt sinh học - một nửa
bộ óc đã không còn hoạt động - tôi càng không nên bắt chước giữ vai
trò cô ta. Cô tiến sĩ Jill Taylor thực sự không còn hiện hữu. Tôi đã
không biết gì về cuộc đòi cô, những liên hệ bạn bè, việc làm, thành
công, thất bại của cô thì làm sao tôi đóng vai cô được?
Mặc dù tôi buồn rầu về cái chết của não thùy trái và về cô gái đó,
hiện tại tôi cảm thấy được giải thoát và rất nhẹ lòng. Được biết cô
tiến sĩ Taylor đã lớn lên trong nhiều phiền muộn, sân hận và cả một
đời mang theo những mối hỉ nộ mà chắc cô phải tốn kém rất nhiều năng
lượng để nuôi dưỡng chúng! Cô đã nhiệt tình trong công việc, với lý
tưởng và rất năng động. Nhưng dù cô có dễ thương hay đáng kính,
trong cái hình hài hiện tại của tôi, tôi không thể tiếp tục cuộc
sống như cô.
Tôi đã không còn nhớ đến người anh bệnh hoạn, đến cha mẹ tôi đã ly
dị từ lâu và những công việc làm đã mang lại cho tôi rất nhiều ưu tư
và áp lực. Tóm lại là tôi không còn chút trí nhớ nào về quá khứ. Tôi
cảm thấy vừa giải thoát, vừa an lạc. Trong suốt cuộc đời 37 năm qua,
hình như lúc nào tôi cũng nhiệt tình lo làm đủ mọi thứ việc, mà thứ
nào cũng phải hoàn tất theo hạn kỳ. Trong ngày đặc biệt hôm nay, lần
đầu tiên tôi học được ý nghĩa của bài học về sự sống: Chỉ là đơn
giản... sống!
Khi não thùy trái không còn làm việc và trung tâm ngôn ngữ đã đóng,
đồng hồ sinh học trong tôi cũng ngừng. Thời gian không còn được phân
chia ra từng giờ phút ngắn ngủi nữa. Thời gian với tôi bây giờ là
thời gian “mở“, không có kỳ hạn; nên tôi không còn phải gấp gáp cho
việc gì cả. Tương tự như dạo chơi trên bãi biển hay chỉ thơ thẩn
ngoài vườn hoa, tôi bây giờ đổi từ ý thức phải làm đúng giờ theo
thời biểu đã định của não thùy trái, thành ý thức chỉ “là” sống,
“là” hiện hữu của não thùy phải. Tôi siêu việt chính mình từ cảm
thấy nhỏ nhoi và biệt lập sang vĩ đại và hòa đồng với vũ trụ. Tôi
không còn suy nghĩ bằng ngôn ngữ, lo lắng về quá khứ hay tương lai;
mà chỉ còn khả năng hiểu biết bằng hình ảnh trong hiện tại, ở đây và
bây giờ. Và cái hiện tại, ở đây và bây giờ... luôn luôn đẹp vô cùng!
Khi tôi không còn thấy mình là một vật thể cứng rắn, có hình dáng cố
định, một đơn vị sinh học riêng biệt với các hữu thể chung quanh,
thì tất cả ý niệm về cái “Tôi” cũng hoàn toàn biến mất. Về phương
diện sinh học, ở trình độ hiểu biết sơ đẳng nhất, con người chỉ là
một hiện hữu có dạng chất lỏng. Thật vậy, tôi là một chất lỏng! Mọi
thứ chung quanh chúng ta, giữa chúng ta, trong chúng ta, về chúng
ta, hay chính bản thân ta đi nữa đều chỉ là những nguyên tử và phân
tử của những chất lỏng đang rung động trong không gian. Vậy thì cái
“Tôi”, cái “Ngã” của chúng ta nằm ở chỗ nào?
Mặc dù trung tâm ngôn ngữ ở não thùy trái thích định nghĩa NGÃ là
TÔI, một cá nhân riêng biệt, một khối đặc và cụ thể, nhưng người có
học nào cũng biết chúng ta đều được hình thành như nhau bằng hàng
ngàn tỉ li ti tế bào với nước trong đó và tất cả chúng ta đang “là”
trong sự rung động không ngừng với tần số cực kỳ nhanh. Não bộ trái
của tôi đã được huấn luyện từ bao nhiêu năm để sản sinh ra một nhận
thức rằng tôi là một cá thể cứng rắn, độc nhất và khác biệt với mọi
người. Bây giờ, bỏ đi sự kiểm soát của các mạch thần kinh ở não bộ
trái, não bộ phải được tự do sinh hoạt theo cách nhìn của chân lý
vĩnh cữu. Tôi nhận ra mình không phải là một sinh vật nhỏ bé, riêng
biệt và cô độc. Tôi không phải hiện hữu độc lập mà là “liên lập” với
mọi người. Tâm hồn tôi mở lớn ra cùng vũ trụ và bay lượn vui tươi
trong khắp biển trời tự do.
Đối với nhiều người, cái ý tưởng cá nhân chúng ta chỉ là hợp chất
lỏng, bỏ vào bình chứa hình gì sẽ ra dạng đó và tâm hồn chúng ta
rộng lớn như vũ trụ... làm cho cảm thấy không được “yên ổn”. Chỉ vì
ý thức từ não bộ trái và giáo dục sai lầm đã tạo ra. Nhưng rõ ràng
khoa học đã chứng minh rằng mỗi con người chúng ta là do tỉ tỉ
nguyên tử vật chất hợp lại và nhẹ nhàng rung động. Chúng ta được kết
hợp bằng hàng tỉ túi nhỏ đầy chất lỏng trong một thế giới chất lỏng
và ở đó tất cả đều hiện hữu trong sự rung động. Các hiện hữu có khác
nhau chỉ do mật độ tập hợp phân bào khác nhau. Nhưng nói chung thì
tất cả đều là tập hợp của âm điện tử, dương điện tử, trung hòa tử...
hài hòa trong một vũ điệu tuyệt vời. Giữa bạn và tôi, và cả khoảng
cách không gian nữa, dù là một phần nhỏ đến đâu, cũng chỉ là nguyên
tử vật chất và năng lượng mà thôi. Tan ra là năng lượng, hợp lại
là nguyên tử vật chất. Thật sự mắt tôi không còn “thấy” các sự
vật rời rạc nữa, mà là thấy năng lượng của các vật thể quyện lẫn vào
nhau, tương tự như những tranh vẽ của trường phái Ấn tượng. Tâm thức
tôi lúc này thật tỉnh táo và tôI nhìn thấy mọi hiện hữu đều có năng
lượng quyện lấy nhau, di động cùng nhau như cùng chảy trong một dòng
sông. Tôi không còn nhận ra vật thể có ba chiều trong không gian và
cũng không phân biệt màu sắc nữa. Ngay cả khi nhìn con người, tôi
chỉ thấy họ là những khối năng lượng di động không màu sắc, dù họ có
mặc y phục nhiều màu.
Những ngày trước kia, trước buổi sáng này, khi tôi còn hiểu con
người là một vật thể rắn, tôi có khả năng cảm thấy đau buồn vì mất
mát, hoặc về thể chất - chết hay bị thương, hoặc về tình cảm - thiệt
thòi hay mất mát. Bây giờ chỉ còn não thùy phải hoạt động, tôi không
còn thấy đau buồn hay mất mát gì cả. Mà thấy tất cả chỉ là sự chuyển
đổi từ vật chất ra năng lượng, chứ nào có mất mát đi đâu. Cho nên
hiện tại dù bị thương nặng ở đầu, một cảm giác không thể quên được
đã xâm chiếm hồn tôi là sự bình an cùng cực. Vì vậy, tôi rất yên
tâm. Nhưng rồi tôi lại nghĩ ra như vậy tôi là người “bất thường”.
Làm sao tôi giải thích cho mọi người hiểu được rằng những điều tôi
nói trên là sự thật? Làm sao mọi người chấp nhận được nhận thức “Ta
là một thành phần của toàn thể và mỗi chúng ta đều có năng lực vô
biên của vũ trụ?”. Nói theo mọi người, tôi là một người bị
thương nặng ở bộ óc. Nhưng những điều tôi vừa trình bày được chứng
nghiệm một cách khoa học từ sự quan sát trực tiếp của một nhà khoa
học về não bộ. Những điều chúng ta biết và “tưởng” là thật về thế
giới bên ngoài thật ra chỉ là sản phẩm của mấy mạch thần kinh ở não
bộ trái mà thôi. Thành ra trong những năm qua, cái “biết” của tôi
chỉ là cái biết “không có thật” do não bộ trái tưởng tượng ra như
thật!
Hiện giờ, tôi thật sự nghĩ rằng não thùy trái của tôi không thể nào
lành lặn lại được. Bởi vì các tế bào thần kinh ở đó đã hoàn toàn tê
liệt rồi.
Nhưng dù tôi không còn có thể đi đứng, nói năng, hiểu biết ngôn ngữ,
hay đọc, viết, và ngay cả không làm sao trở mình được trên giường
bệnh, tôi vẫn cảm thấy mình thật ’’bình yên”! Sự mất khả năng của
não thùy trái đã làm cho não thùy phải có cơ hội độc lập và phát huy
những nhận thức thâm sâu từ bản thể rằng tôi có năng lực mầu nhiệm
đối với đời sống. Tôi biết tôi bây giờ khác trước - vì chỉ còn nửa
bộ óc - nhưng tôi không thấy mình kém giá trị hơn trước. Vì không
còn bộ óc trái để khen chê, phân biệt, tôi thấy mình vẫn hoàn hảo,
bình thường và vẫn xinh đẹp như thuở nào! (Nhưng về sau các bạn kể
lại rằng, ngày hôm đó ở bệnh viện tôi trông “bê bối” lắm!)
Có lẽ bạn đọc sẽ thắc mắc rằng sao tôi bị xuất huyết não mà còn ý
thức được mọi việc như đã trình bày. Thật ra, lúc đó tôi mới có bị
tê liệt não thùy trái, chưa phải là bất tỉnh. Ý thức của tôi vẫn còn
hoạt động. Tương tự như máy vi tính, ý thức của chúng ta có nhiều
lập trình mà khi cái này tắt không dùng tới, thì cái kia sẽ dễ dàng
hiện lên. Nhiều lập trình khác nhau giúp chúng ta nhạy bén hơn trong
ứng xử với thế giới không gian ba chiều. Mặc dù phần ý thức về cái
tôi và nhận thức tôi-là-một-hữu-thể-cá-biệt đã mất vì bán cầu não
trái đã chết, phần ý thức của não thùy phải và của các tế bào cơ thể
vẫn còn. Cả hai lập trình này được tự do chạy những thông tin đã thu
nhận được, mà không bị kiểm duyệt bởi não thùy trái! Với sự thay đổi
ý thức này, tôi phát hiện được những nhận thức mới về con người và
vũ trụ, rất bí nhiệm nhưng lại khế hợp với khoa học ngày nay.
Xem tiếp.....
|