Có thể nói sự việc xảy ra cho trên 300 tu sỹ là người Việt Nam tu theo pháp môn Làng Mai tại Tu viện Bát Nhã, mà đỉnh điểm là cuộc khủng bố bằng bạo lực chưa từng có trong lịch sử diễn ra ngày 27.9.09 đã gây nhiều xúc động cho quốc dân đồng bào trong và ngoài nước thuộc đủ mọi thành phần xã hội và tôn giáo. Nhất là đối với đồng môn trong ngôi nhà Chánh pháp.

Trong hơi ấm thiêng liêng của tình Linh sơn cốt nhục, Thượng tọa Thích Minh Nghĩa - Viện chủ Tu viện Toàn Giác tỉnh Đồng Nai và Thượng tọa Thích Viên Thanh - Viện chủ Thiền viện Vạn Hạnh thành phố Đà Lạt tỉnh Lâm Đồng đã kẻ trước người sau đệ đơn xin bảo lãnh toàn bộ tăng ni Bát Nhã đang tạm trú tại chùa Phước Huệ về một trong hai trú sứ của nhị Vị để được tiếp tục tu học theo pháp môn mà họ đã chọn.

Được biết, cả hai vị Thượng tọa Viện chủ đều đã cam kết với Chính quyền các cấp và Trung ương GHPGVN rằng sẽ: "hoàn toàn chịu trách nhiệm về việc đăng ký tạm trú theo đúng quy định của pháp luật, và hướng dẫn tu sinh tu học theo đúng Hiến chương, Nội quy Ban Tăng Sự Trung Ương, và Quy chế Ban Trị Sư tỉnh, thành hội Phật Giáo".

Điều này phù hợp với:

- Ý kiến giải quyết của Ban Tôn Giáo Chính Phủ trong công văn số: 1329/TGCP-PG do ngài Nguyễn Thế Doanh, Trưởng Ban ký ngày 29.10.2008.

- Nó cũng phù hợp với tuyên bố của ngài Nguyễn Thanh Xuân - Phó Trưởng Ban Thường Trực phụ trách Ban Tôn giáo Chính phủ trong cuộc trả lời phỏng vấn của báo Tuổi Trẻ ngày 14.10.2009, xin trích: "Nếu trụ trì nào có thiện ý muốn bảo lãnh những tăng ni tu theo pháp môn Làng Mai đến nơi tu tập mới thì phải tiến hành các thủ tục đăng ký với tổ chức Phật giáo địa phương và chính quyền nơi đến".

- Tương tự như thế, ngài Bùi Hữu Dược - Vụ trưởng Phật giáo vụ cũng đã phát biểu với phóng viên Gia Minh của đài phát thanh Á Châu Tự Do (RFA) ngày 23.08.2009 rằng: "...tôi cũng được biết giáo hội Phật giáo Việt Nam có một hướng có thể giải quyết giúp cho nhóm tu theo pháp môn Làng Mai; đó là họ có thể chọn những người thầy tri kỷ của mình trong truyền thống của Phật giáo để có thể tu theo pháp môn Làng Mai; hoặc họ có thể xin phép với Giáo hội Phật giáo Việt Nam tới tu tập tập trung ở một trường học Phật học nào đó do giáo hội Phật giáo Việt Nam quản lý. Như vậy điều kiện và cơ hội cho học tu tập theo pháp môn Làng Mai là vẫn còn; và hướng giải quyết như thế chúng tôi cho là hợp tình hợp lý.”

- Và cũng phù hợp với Công văn số: 037/CV/HĐTS do Hòa thượng Thích Thiện Nhơn ký ngày 19.01.2009. Hơn nữa, trong bài báo của Tuổi Trẻ (dẫn trên) ngài Nguyễn Thanh Xuân cũng đã có đề cập tới Công văn này, xin trích: "Ban Tôn giáo Chính phủ ủng hộ hướng giải quyết nêu trong văn thư ngày 19-1-2009 của GHPG VN. Cụ thể: nếu trường hợp tăng ni theo pháp môn Làng Mai (người VN) có đăng ký hợp pháp (hoặc chưa đăng ký nhưng thiện tâm, có chí tu học) tạm thời cho ở lại tu học để chờ bố trí di chuyển đến nơi tu học mới".  

Với tinh thần đó, ngày 9 và 11 tháng 11 năm 2009, Hòa thượng Thích Thiện Nhơn - Phó Chủ tịch, kiêm Tổng thư ký Hội Đồng Trị Sự (HĐTS) Trung ương GHPGVN đã ký nhiều Văn thư gửi Ban Tôn Giáo Chính Phủ, Bộ Công An, UBND, Sở Nội Vụ, Công an, BTS tỉnh hội Lâm Đồng và Đồng Nai đề nghị các cơ quan tạo điều kiện cho 192 tăng ni được ổn định nơi cư trú tu tập, giúp đỡ hai vị Thượng tọa Viện chủ bảo lãnh số Tang Ni tu theo pháp môn Làng Mai này.

Ngoài ra Văn thư cũng đã nêu rõ rằng, xin trích: "Việc ổn định nơi cư trú và tu tập của các Tăng Ni tu tập theo Pháp môn Làng Mai đang tạm trú ở tại chùa Phước Huệ, thị xã Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng là mối quan tâm của các cấp Giáo hội cần được giải quyết hợp tình hợp lý."

Chỉ vì một lý do đơn giản "Viện chủ Thích Đức Nghi ngưng bảo lãnh tạm trú" mà gần 400 tăng ni (người VN) tu học theo pháp môn Làng Mai đã phải bị biết bao nhiêu là oan khuất, bị chà đạp về nhân phẩm, bị xúc phạm đến thân thể, bị cắt đi mọi nguồn sống, và bị đe dọa đến tính mạng trong hơn một năm qua. Thì hôm nay với sự bảo lãnh và tinh thần phê duyệt đơn xin bảo lãnh của HĐTS-GHPGVN cho thấy số phận của cộng đồng Tăng Ni người Việt Nam tu học theo pháp môn Làng Mai đang nằm trong bàn tay của Chính quyền. Chờ xem!

Bạch Liên ghi nhận từ Lâm Đồng.

Phóng ảnh của hai trong những Văn thư ấy: