Bùi
Giáng, thi sĩ kỳ dị |
Trần Đình Thu |
Ngày
tháng ngao du
Năm 1970, Bùi Giáng được các bác sĩ ở Bệnh viện Tâm thần Biên
Hòa cho xuất viện. Ngay trong năm đó, ông đã in hai cuốn sách là
Biển Đông xe cát và
Mùa thu trong thi ca.
Qua năm 1971 ông in Ngày tháng
ngao du. Lúc này ông cũng đã bắt đầu ngao du thực sự
trên khắp những nẻo đường Sài thành chứ không chỉ ngao du trong các
trang sách.
Phạm
Xuân Đài một người gần gũi với Bùi Giáng kể: "Bây giờ anh ít làm thơ
lắm, còn các cơn điên thì viếng anh gần như định kỳ. Những lúc ấy
anh đi nhiều nơi, nhưng thường xuất hiện vùng chợ Trương Minh Giảng,
chỗ Đại học Vạn Hạnh là nơi ngày xưa anh từng trú ngụ, đứng giữa
đường vung tay điều khiển xe cộ, cử chỉ rất linh động, đặc biệt đôi
mắt sáng quắc bừng bừng. Anh đang thể hiện một năng lực nào đấy đang
đầy ắp trong người anh. Có khi anh múa may trong một lớp áo lòe
loẹt, động tác mạnh mẽ chính xác gần như múa võ, miệng hò hét như
đang nạt nộ với một đối tượng vô hình đang hiện diện ngay trước mặt
mình. Đêm khuya một hai giờ sáng người ta nghe thấy một người đi vừa
tranh luận với chính mình, lời lẽ khó hiểu, thì ai nấy đều biết đó
là Bùi Giáng".
Năm 1972
ông in khá nhiều sách: Đường đi
trong rừng, Lời cố quận, Lễ hội tháng ba, Con đường ngã ba - Bước đi
của tư tưởng. Năm 1973 in
Bài ca quần đảo, Hoàng tử Bé.
Năm 1974 in Mùi hương xuân sắc.
Khi
không làm gì, ông lại ngao du nhiều hơn. Một người quen biết khác
với Bùi Giáng, ông Nguyễn Văn Thức kể lại như sau: "Có một lần gặp
một người bạn, người bạn đó đã nói với tôi: Bùi Giáng dạo này điên
lắm. Tôi bán tín bán nghi tự hỏi không biết có thật không”. Nhưng
một hôm, Nguyễn Văn Thức đã tận mắt chứng kiến những gì xảy ra trước
mắt mình, mới tin lời người bạn nói lúc trước: "Một ông lão ăn mặc
thời thượng đang nhảy múa trên đường Duy Tân, nay là đường Phạm Ngọc
Thạch. Quần áo lếch thếch, dơ dáy, màu sắc lung tung. Tay cầm một
ống sáo, đầu đội khăn có cắm lông gà lua tua. Râu ria xồm xoàm. Ống
sáo trên đầu bịt một chiếc bong bóng đỏ, mỗi lần thổi bung lên tóp
xuống, không phát ra một thứ âm thanh nào. Đang từ ở một mé đường
ông lại chạy tông ra giữa đường nhảy múa. Chiếc bong bóng cứ liên
tiếp phùng ra tóp vào. Lũ trẻ chạy theo bu quanh hò reo thích chí.
Cứ thế ông diễu hành dọc theo đường Duy Tân lên đường Hiền Vương,
nay là đường Võ Thị Sáu. Đám trẻ cứ bu theo ông chọc ghẹo. Ông rượt
đuổi chúng chửi rủa thậm tệ và miệng lẩm nhẩm những gì không ai hiểu
nổi. Đứng ngoài nhìn ông diễu hành, tôi thấy cám cảnh nên đã trờ xe
đến gần gọi ông, nhưng ông không hề nghe vẫn tiếp tục nhảy múa. Vài
đứa trẻ nhìn tôi lấy làm lạ. Tôi tiếp tục gọi ông. Lần này ông quay
lại nhìn và nhận ra tôi rồi nhờ tôi chở đến nhà Đinh Cường. Khi ngồi
ở sau xe tôi, Bùi Giáng trở nên hiền khô. Tôi thấy hai đòn bánh treo
tòn teng ở cổ kỳ kỳ. Bùi Giáng hiểu và cho tôi hay là mẹ Trịnh Công
Sơn vừa mới cho".
Và đây
là một cảnh tượng khác xảy ra trên đường phố Sài Thành mà "diễn viên
chính" không ai khác hơn ngoài thi sĩ của chúng ta: "Bùi Giáng nhảy
múa trước Bệnh viện Nhân Dân Gia Định đường Nơ Trang Long quận Bình
Thạnh. Ông cầm một cây đu đủ khô queo dài cỡ hơn hai mét. Lúc nào
cũng vung cây đu đủ lên nhảy múa, quần áo vẫn lôi thôi, chằng vá đơn
kép, màu sắc linh tinh. Đám trẻ con, người lớn bu vào. Giữa đám đông
ấy tôi đến gần Bùi Giáng, vỗ vai ông: Nhảy múa gì mãi vậy, ông? Nghe
hỏi, ông quay phắt lại phía tôi, nhếch cặp mắt trắng dã, dữ tợn với
dáng vẻ thủ thế. Tôi mỉm cười cầu hòa. Khi nhận ra tôi - vẫn một tên
trung niên ông đã từng gặp: À, mày, mày cho tao về xóm gà đi. Vào
nhà tao chơi. Không cần gì phản ứng của tôi, ông nhảy phóc lên yên
sau xe đạp. Lúc này xe gắn máy của tôi đã mất nên chở ông rất khó
khăn, vả lại trên tay ông đang cầm một cây đu đủ dài hơn hai mét.
Bùi Giáng và tôi đang là trò cười cho đám đông. Tôi nói là bận không
thể chở được. Ông nói như phán: Cứ đi đi, chở cây này về dùm tao.
Bùi Giáng cứ gác gốc cây đu đủ lên tay lái xe đạp, ngọn thì ông đặt
lên vai. Ông lại phán: Đi mày ! Giây phút này tôi bỗng trở nên một
gã hề, rất hề. Giá ông đọc vài câu thơ Pháp lên giọng rồi xuống
giọng thì tuyệt. Nhất định là một sân khấu ngoài trời. Hình ảnh này
tôi đã gặp nhiều lần ở quán cà phê Huy Tưởng. Tôi cố sức đạp đi mà
không nổi, vì lỉnh kỉnh quá. Vài người trong đám đông đề nghị, đi
xích lô thôi. Tôi đồng ý ngay. Bùi Giáng thì lưỡng lự. Nhưng trời
xui đất khiến ông cũng nhảy xuống. Tôi đưa ông ít tiền để ông đi xe,
nhưng ông chỉ lấy một nửa trước sự ngạc nhiên của tôi và nhiều
người..."
Nói về
chuyện ngao du của Bùi Giáng, Phạm Xuân Đài kinh ngạc: "Cái ông già
gầy gò ngoài sáu mươi ấy lấy đâu ra sức lực để trải qua các cơn điên
dữ dội của mình? Đấy là một điều bí ẩn. Đi lang thang hàng chục cây
số bất kể nắng mưa, múa may la hét suốt mấy ngày liền, kẻ lực sĩ
chưa chắc đã làm được".
Xem tiếp :
Dịch giả tài hoa nhưng không bình thường
|