| Bùi
Giáng, thi sĩ kỳ dị |
Trần Đình Thu |
Chuyện
ly kỳ của
ông thầy giáo cuồng si nàng Kiều
Hai
năm chăn bò có lẽ cũng quá đủ để nhà thi sĩ thả hồn mình rong ruổi
theo những dặm đường du mục. Những ấn tượng sâu đậm trong thời kỳ
này đã được Bùi Giáng tái hiện trong một số bài thơ mà ông sáng tác
sau này.
Ngoài bài thơ độc đáo Nỗi lòng Tô Vũ, còn có bài Anh lùa bò vào đồi
sim trái chín. Tuy không hay bằng Nỗi lòng Tô Vũ nhưng bài thơ này
cũng thể hiện một tình yêu thiên nhiên đắm say và mãnh liệt của Bùi
Giáng:
“Anh nằm xuống để nhìn lên cho
thỏa
Anh thấy lòng mở rộng đón trời xanh
Chìm ngây ngất vào trong đôi mắt lả
Anh lim dim cho chết lịm hồn mình",
"Cây lá bốn bên song song từng
lứa
Sánh đôi nhau như ứa lệ ngàn ngàn
Hạnh phúc trời với đất mang mang
Với bò giữa rừng hoang đương gặm cỏ
Với người ngó ngất ngây đương nằm đó
Không biết trời đất có ngó mình không".
Quả
thật là một tâm hồn quá khoáng đạt.
Tháng 5 năm 1952, Bùi Giáng bỏ lại sau lưng những đàn bò cùng "hồn
hoa dại cỏ" trên những đồi sim trái chín để ra Huế thi lấy bằng tú
tài tương đương. Bằng tú tài trước đây do Liên khu V thuộc Chính phủ
Kháng chiến cấp (không có giá trị với nhà nước Việt Nam Cọng Hòa),
đổi lại để vào Sài Gòn ghi danh theo học Đại học Văn khoa. Nhưng một
lần nữa ông cũng quyết định bỏ học khi đọc danh sách các giáo sư
giảng dạy ở Đại học Văn khoa vì thấy không "tâm phục khẩu phục".
Theo tác giả Thụy Khuê thì đây là lần cuối cùng ông bận tâm với
chuyện học hành. Sau sự cố này, Bùi Giáng không bao giờ đi học nữa.
Sau
khi kết thúc chuyện học hành, Bùi Giáng chuyên tâm vào việc nghiên
cứu, viết sách và sáng tác thơ văn. Từ năm 1957, ông lần lượt cho ra
đời một loạt sách giới thiệu về văn học Việt Nam như Truyện Kiều,
Lục Vân Tiên, Chinh phụ ngâm... Sau đó ông bắt tay vào dịch tác phẩm
văn học, giới thiệu tác gia danh tiếng của nước ngoài. Ngoài việc
nghiên cứu và viết sách, Bùi Giáng còn đi dạy ở một số trường trung
học. Và vì thế mới có những câu chuyện ly kỳ về việc giảng Kiều của
Bùi Giáng.
Câu
chuyện sau đây do một tác giả thuật lại trong một đặc san về Bùi
Giáng, không nói rõ là mình chứng kiến hay giai thoại. Chuyện kể
rằng, một lần nọ Bùi Giáng giảng Kiều cho các em học sinh, đến đoạn
Từ Hải bị chết đứng giữa trận tiền, ông cảm thấy uất ức quá. Ông
không chịu nổi việc một người anh hùng như Từ Hải mà phải bỏ thân
nơi chiến trường vì bị mắc lừa. Từ bức xúc thái quá dẫn đến kích
động thần kinh nên Bùi Giáng la hét dữ dội. Càng căm tức Hồ Tôn Hiến
bao nhiêu thì ông càng la hét bấy nhiêu. Rồi ông khóc tức tưởi, đập
bàn đá ghế, gục đầu thổn thức trên bàn giáo viên. Hết hét lại khóc,
hết khóc lại hét.
Học
sinh lúc đầu còn ngạc nhiên thích thú nhìn ông thầy mình thể hiện
cảm xúc, nhưng sau thấy ông làm quá thì đâm ra sợ hãi. Bởi trước mặt
chúng đang là một ông thầy đạo mạo bỗng nhiên trở thành một con
người không còn biết gì đến chung quanh, chỉ la hét than khóc như
cha chết mẹ chết. Quả thật Bùi Giáng đã biến tiết dạy của mình thành
đám ma của Từ Hải, khiến từ học sinh cho đến ban giám hiệu phải một
phen hết hồn. Sau sự cố "đám ma Từ Hải" đó, nhà trường đành phải mời
thầy nghỉ dạy vì không dám để thầy làm các em học sinh phải thêm một
phen hoảng hồn bạt vía nữa.
Cung Tích Biền cũng kể một câu chuyện tương tự nhưng kỳ dị hơn nữa.
Theo Cung Tích Biền thì đây chỉ là một giai thoại, tuy nhiên căn cứ
vào những gì xảy ra với Bùi Giáng trước nay thì chúng ta có thể tin
được đó là câu chuyện có thật. Câu chuyện xảy ra vào khoảng đầu thập
niên sáu mươi. Bùi Giáng đi dạy môn Việt văn cho một trường trung
học ở một vùng tỉnh lỵ nọ. Hiển nhiên dạy Việt văn thì phải đến lúc
ông đụng đến Truyện Kiều và Nguyễn Du. Và chuyện gì đến phải đến.
Trong một giờ Việt văn, khi giảng đến đoạn nàng Kiều phải bán mình
chuộc cha để hồng trần lưu lạc, Bùi Giáng đã bật khóc òa, khóc tức
tưởi, khóc nức nở ngay giữa lớp học. Có lẽ nước mắt cũng không làm
ông nguôi bớt nỗi cảm thương người con gái tài hoa bạc mệnh Thúy
Kiều. Vì thế ông vừa khóc vừa nhảy phóc qua cửa sổ lớp học, chạy bộ
ra bến xe rồi đón xe đò về Sài Gòn tức thì. Học trò nam nữ trong lớp
thì cứ ngồi chờ mãi, tưởng thầy đi rửa mặt cho sạch nước mắt để dạy
tiếp hoặc đi đâu đó một lát rồi sẽ trở lại, bởi vì trên bàn thầy vẫn
còn sách vở, bao thuốc lá. Nhưng hết tiết học cũng không thấy thầy
trở lại. Ngày hôm sau cũng không thấy thầy trở lại. Cả tuần sau thầy
cũng không quay lại. Bởi vì thầy đã quyết định bỏ lớp bỏ trường, bỏ
luôn cả vùng đất tỉnh lỵ ấy đến nhiều năm sau. Hỏi thầy nguyên nhân
vì sao thì thầy ngậm ngùi nói "mần răng mà trở lại nơi em Kiều đã
một lần hy sinh cho cái trò chơi nhân gian kỳ ảo chỗ liên tồn" ấy.
Xem tiếp :
Cuộc đấu tranh bảo vệ nàng Kiều và tình yêu loài vật
|
